Bezpieczeństwo
BEZPIECZEŃSTWO W SZKOLE W ŚWIETLE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Szkoły i placówki oświatowe należą do specyficznych instytucji, w których oprócz pracowników przebywa i kształci się wielka liczba ich podopiecznych. Bezpieczeństwo i zdrowie uczniów i wychowanków jest jednym ze statutowych celów i zadań szkoły. Dyrektor szkoły musi więc zadbać o bezpieczny i zdrowy pobyt oraz o funkcjonowanie co najmniej dwóch kategorii osób: wychowanków i pracowników. Jeśli chodzi o uczniów, to jego zadania w tym obszarze wynikają z Karty nauczyciela(art.7): "Dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się w szkole" oraz z Ustawy o systemie oświaty(art.29): "Dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne".
Do podstawowych regulacji prawnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny w szkołach zaliczamy:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 sierpnia 1992r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych (Dz.U.nr 65, poz.331) wydane na podstawie Ustawy o systemie oświaty z 7 września 1991r. znowelizowane rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 19 września 1996r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych (Dz.U.nr 119, poz.562). Nowelizacja dotyczy wypadków uczniowskich.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 3 listopada 1992r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U.nr 92, poz.460) wydane na podstawie ustawy o ochronie przeciwpożarowej z 24 sierpnia 1991r.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 17 sierpnia 1992r. Zawiera przepisy ogólne dotyczące bezpieczeństwa i higieny osób w szkole, a także poza nią, jeśli zajęcia są przez szkołę organizowane, zasady bezpieczeństwa w warsztatach, laboratoriach, pracowniach szkolnych oraz na stanowiskach praktycznej nauki zawodu, podczas wychowania fizycznego, sportu i turystyki oraz przepisy końcowe(dotyczące pracy uczniów poza szkołą oraz poprawy bezpieczeństwa uczniów poruszających się drogami publicznymi). Przepisy zostały tak skonstruowane, że szczegółowo określają:
miejsca o szczególnym zagrożeniu dla bezpieczeństwa lub zdrowia oraz wytyczne, jak uczynić te miejsca bezpiecznymi,
czynności i okoliczności lub rozwiązania zakazane czy niedozwolone,
normy liczbowe ( np.liczba uczestników wycieczek itp.),
zadania nauczycieli związane z bezpieczeństwem uczniów,
zadania dyrektora szkoły związane z bezpieczeństwem i higieną uczniów i pracowników.
Z przepisów cytowanego rozporządzenia MEN wynika, że dyrektor szkoły organizuje i sprawuje ogólny nadzór nad bezpiecznymi i higienicznymi warunkami nauki i pracy, a w szczególności:
zapewnia uczniom oraz pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy i nauki w czasie ich pobytu w szkole, jak również podczas zajęć obowiązkowych i nadobowiązkowych organizowanych przez szkołę poza jej terenem,
w tygodniowym rozkładzie zajęć dydaktyczno - wychowawczych równomiernie rozkłada zajęcia w poszczególnych dniach tygodnia, zapewnia różnorodność zajęć w każdym dniu, nie łączy w kilkugodzinne jednostki lekcyjne zajęć tego samego przedmiotu( z wyjątkiem przedmiotów, których program tego wymaga),
organizuje dla pracowników szkoły różne formy szkolenia w zakresie BHP, zapoznaje ich na bieżąco z nowymi przepisami, instrukcjami i wytycznymi w tym zakresie i sprawuje nadzór nad przestrzeganiem tych przepisów przez osoby prowadzące zajęcia z uczniami.
Dyrektor szkoły za zgodą organu prowadzącego szkołę może zawiesić czasowo zajęcia szkolne:
jeśli temperatura zewnętrzna mierzona o godz. 21.00 w dwóch kolejnych dniach wynosi minus 15oC lub jest niższa,
w przypadku wystąpienia na danym terenie klęsk żywiołowych, epidemii lub innych zdarzeń zagrażających zdrowiu uczniów.
Rozporządzenie MSW w sprawie ochrony przeciwpożarowej określa szczegółowe zasady ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów oraz wyposażenie ich w sprzęt, urządzenia przeciwpożarowe i ratownicze. Określa ono także rodzaje budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, w których wymagana jest instalacja sygnalizacyjno- alarmowa. Paragraf 4 rozporządzenia wymienia czynności zabronione, których wykonywanie może wywołać pożar, utrudnić ewakuację ludzi bądź stanowić przeszkodę przeprowadzenia sprawnej akcji ratowniczej.
Szkoła realizuje zadania opiekuńcze z uwzględnieniem przepisów BHP w szczególności w zakresie:
Sprawowania opieki nad uczniami przebywającymi w szkole podczas zajęć obowiązkowych, nadobowiązkowych i pozalekcyjnych
każdy nauczyciel systematycznie kontroluje miejsce, gdzie prowadzi zajęcia, dostrzeżone zagrożenia ucznia niezwłocznie zgłasza dyrektorowi szkoły,
każdy nauczyciel kontroluje obecność uczniów na swojej lekcji, reaguje na nagłe "zniknięcie" ucznia ze szkoły,
w pracowniach o zwiększonym ryzyku wypadku każdy prowadzący zajęcia:
dba o przestrzeganie zasad BHP,
opiekun pracowni opracowuje regulamin pracowni, a w nim zasady bezpieczeństwa i każdorazowo na początku roku zapoznaje z nimi uczniów,
w salach gimnastycznych i na boiskach nauczyciel prowadzący zajęcia:
sprawdza sprawność sprzętu sportowego przed rozpoczęciem zajęć,
dba o dobrą organizację zajęć i zdyscyplinowanie uczniów,
dostosowuje wymagania i formę zajęć do możliwości fizycznych uczniów,
asekuruje uczniów podczas ćwiczeń na przyrządach.
W zakresie sprawowania opieki nad uczniami podczas zajęć poza terenem szkoły w trakcie wycieczek organizowanych przez szkołę:
każdy nauczyciel organizujący jednostkę lekcyjną w terenie - w granicach Serokomli - zgłasza swoje wyjścia dyrektorowi szkoły,
zasady opieki nad grupami uczniowskimi:
jeden opiekun na 30 uczniów, jeśli grupa nie korzysta z publicznych środków lokomocji,
jeden opiekun na 10 uczniów, jeżeli jest to impreza turystyki kwalifikacyjnej lub jeśli przepisy szczegółowe nie stanowią inaczej,
grupa rowerowa wraz z opiekunem nie może przekroczyć 15 osób,
kąpiel odbywa się w grupach nie więcej niż 15 osobowych i wyłącznie w kąpieliskach strzeżonych z ratownikiem,
na udział w wycieczce oraz imprezie turystycznej organizowanej poza miejscowością Serokomla, kierownik musi uzyskać pisemną zgodę rodziców ucznia,
wszystkie wycieczki i imprezy pozaszkolne wymagają wypełnienia "karty wycieczki",
obowiązkiem każdego kierownika imprezy (opiekuna grupy) jest liczenie uczestników przed wyruszeniem z każdego miejsca i po przybyciu do celu. Kierownik wycieczki(biwaku) wydaje polecenia uczestnikom, w razie wypadku podejmuje decyzje, tak jak dyrektor szkoły i odpowiada za nie,
nie wolno organizować żadnych wyjść w teren w wypadku: burzy, śnieżycy i gołoledzi,
kierownikiem wycieczki może być każdy nauczyciel posiadający stosowne kwalifikacje.
W zakresie pełnienia dyżurów nauczycielskich w szkole:
nauczyciele pełnią dyżury wg wywieszonego na tablicy ogłoszeń grafiku,
dyżury pełnione są od godz. 7.30 do zakończenia zajęć w szkole podczas przerw międzylekcyjnych,
wychowawca świetlicy pełni dyżur na placu szkolnym (w czasie odjazdów uczniów), dbając o bezpieczeństwo,
dyżur musi być pełniony aktywnie, nauczyciele dyżurni zapobiegają niebezpiecznym zabawom i zachowaniom na korytarzach i w sanitariatach,
w razie nieobecności nauczycieli dyżurnych w wyznaczonym dniu, dyrektor wyznacza w zastępstwie innych nauczycieli do pełnienia dyżuru.
W zakresie zaistnienia wypadku uczniowskiego:
każdy nauczyciel, który jest jego świadkiem zawiadamia dyrektora szkoły o zaistniałym wypadku
jeżeli wypadek został spowodowany niesprawnością techniczną pomieszczenia lub urządzeń miejsce to należy pozostawić nienaruszone w celu dokonania oględzin lub szkicu,
jeśli wypadek zdarzyłby się w godzinach wieczornych (dyskoteka, wieczornica itp.) - nauczyciel sam decyduje o postępowaniu, w trudniejszym przypadku wzywa Pogotowie Ratunkowe, zawiadamia dyrektora, a następnie rodziców,
jeżeli wypadek zdarzyłby się w czasie wycieczki - wszystkie stosowne decyzje podejmuje kierownik wycieczki i odpowiada za nie,
dyrektor szkoły o zaistniałym wypadku zagrażającym zdrowiu ucznia:
zawiadamia Pogotowie Ratunkowe,
zawiadamia rodziców ucznia,
w przypadku ciężkiego uszkodzenia ciała lub śmierci również policję lub prokuratora a następnie Kuratorium Oświaty, miejsce wypadku zabezpiecza w celu dokonania oględzin.
Dyrektor jest ponadto zobowiązany- w przypadku ciężkiego uszkodzenia ciała poszkodowanego - do powołania zespołu powypadkowego, który przeprowadzi postępowanie powypadkowe i sporządzi dokumentację wypadku.
Protokół zatwierdza dyrektor szkoły, a w razie pełnienia przez niego bezpośredniej opieki nad uczniem, który uległ wypadkowi, protokół powypadkowy zatwierdza organ prowadzący szkołę. Po zatwierdzeniu protokołu dyrektor jest zobowiązany na najbliższym posiedzeniu rady pedagogicznej omówić okoliczności i przyczyny wypadku oraz podjęte środki profilaktyczne. Protokół powypadkowy sporządza się w dwóch egzemplarzach. Jeden pozostaje w dokumentacji szkoły, drugi wraz z załącznikami przekazuje się rodzicom lub prawnym opiekunom ucznia. Dyrektor na żądanie jest zobowiązany przekazać kopię protokołu organowi prowadzącemu(kuratorowi oświaty).
W ciągu 7 dni rodzice lub opiekunowie ucznia mogą wystąpić do organu prowadzącego o przeprowadzenie kontroli postępowania powypadkowego. Organ prowadzący może zwrócić dyrektorowi protokół do uzupełnienia lub złożenia dodatkowych wyjaśnień albo powołać inny zespół powypadkowy w celu ponownego zbadania przyczyn i okoliczności wypadku.
Zapewnienie uczniom bezpiecznych i harmonijnych warunków nauki podlega nadzorowi pedagogicznemu i organizacyjnemu ze strony organów ustanowionych nad szkołą (Utawa o systemie oświaty art.33,ust.2, p.5 i art.34a ust.2,p.3).