PODSTAWOWE METODY UDRAŻNIANIA DÓRG ODDECHOWYCH

1.Rękoczny czoło-żuchwa

2.Rękoczyn Esmarcha - przesunięcie żuchwy ku przodowi i górze palcami obu rąk, umieszczonymi za kątami żuchwy przy czym kciuki wywierają ucisk na brodę w celu otwarcia ust. Konieczna stabilizacja w osi długiej pacjenta.

3.Rurka ustno-gardłowa (Guedela)

-wykonywana z tworzywa sztucznego

-dopasowana do krzywizny języka

-różne rozmiary (długość - od kącika ust do płatka ucha)

-z jednej strony zakończona kołnierzem

-stosowana w celu odsunięcia nasady języka od tylnej ściany gardła

4.rurka nosowo-gardłowa

-posiada kołnierz zabezpieczający przed zbyt głębokim umieszczeniem

-wprowadzana przez jedno z nozdrzy do tylnej jamy nosowo-gardłowej

ZAAWANSOWANE METODY UDRAŻNIANIA DRÓG ODDECHOWYCH

1.Intubacja - wprowadzenie rurki intubacyjnej przez usta bądź przez nos i krtań do tchawicy.

Cele:

-utrzymanie drożności dróg oddechowych

-umożliwienie wentylacji pacjenta

-ochrona przed aspiracją treści żołądkowej

-ułatwiona toaleta dróg oddechowych

a.)sprzęt do intubacji

-laryngoskop

-rurki dotchawicze

-prowadnice

-kleszczyki intubacyjne

-rurka ustno-gardłowa

-urządzenia ssące

-znieczulenie

b.)laryngoskop

-umożliwia uwidocznienie krtani

-budowa: uchwyt z bateriami, łopatka wygięta (Macintosha) lub łopatka prosta (Millera)

-łopatka uciska tkanki miękkie dna jamy ustnej, żuchwa zostaje pociągnięta ku dołowi, a język przsunięty na lewo - umożliwia to oglądanie wejścia do krtani.

c.)intubacja ustno - tchawiczna

-dokonuje się po indukcji znieczulenia tj. po uśpieniu (dożylnym lub wziewnym) i zwiotczeniu (scolina, traclilum, nimbox - w przypadku znieczulenia wziewnego nie używamy zwiotczaczy dożylnych.

-przed intubacją należy dotlenić pacjenta przez co 3 do 5 minut 100% tlenem.

-sprawdzić rurkę i laryngoskop

-głowę pacjenta ułożyć w pozycji węszącej

-kciukiem i palcem wskazującym ręki prawej rozchylić usta pacjenta trzymając jednocześnie w lewej ręce laryngoskop

-włożyć laryngoskop do jamy ustnej od prawego ust, odsuwając język całkowicie na stronę lewą

-po uwidocznieniu krtani (pociągnięcie laryngoskopu do góry, pamiętając o nie wykonywaniu dźwigni) włożyć rurkę do tchawicy prowadząc centralnie między struny głosowe

d.)utrudnienia w intubacji

-krótka, gruba szyja

....

e.)powikłania w laryngoskopii

-odruch sympatykoadrenergiczny, wzrost RR, tętna, zaburzenia rytmu

-odruch nerwu błędnego, zatrzymywanie oddechu, spadek RR, tętna

f.)powikłania przy intubacji

-niedrożność dróg oddechowych

-pęknięcie tchawicy

-aspiracja treści

-porażenie nerwu krtaniowego

-dolegliwości ze strony gardła

-owrzodzenia, zwężenie tchawicy

Tracheostomia - wykonywana jest w celu kontynuacji stosowania długotrwałego oddechu zastępczego lub dokonywania toalety drzewa tchawiczo - oskrzelowego u chorych nieprzytomnych lub nie współpracujących. Umożliwia również lepszą pielęgnację jamy ustnej

-wycięcie otworu w I lub II chrząstce tchawicy w celu założenia rurki tracheotomijnej

a.)powikłania tracheostomi

-odma opłucnowa

-krwawienia

-przypadkowe wysunięcie rurki (przy złym umocowaniu)

-zwężenie tchawicy

-jeżeli po upływie 1 tygodnia od wykonania intubacji nie ma żadnych szans na ekstubacje, to należy podjąć decyzje o tracheostomi.

Konikotomia - polega na przecięciu więzadła pierścienno - tarczowego i wprowadzeniu kaniuli lub drenu. Jako zabieg ratujący życie została obecnie wyparta przez specjalne zestawy np. Quick-trach, które umożliwiają szybkie i mało urazowe przebicie przez skórę i więzadło pierścienno - tarczowe do światła tchawicy.

Metody alternatywne udrażniania dróg oddechowych

1.Maska krtaniowa - szeroka rurka zakończona owalną maską z mankietem uszczelniającym, wprowadzana do jamy ustnej i umieszczana nad wejściem do krtani. Zakładana jest metodą „na ślepo”, po uszczelnieniu mankietu można prowadzić wentylacje zastępczą.

2.Rurka lombitube - rurka o podwójnym świetle, wprowadzona „na ślepo” do dróg oddechowych. Dzięki podwójnym kanałom i specjalnej budowie, zarówno pozycja przełykowa jak i tchawiczna rurki umożliwia wentylacje płuc za pomocą worka Ambu.

3.Toaleta drzewa oskrzelowego - zabieg polega na mechanicznym usunięciu wydzielin i innych treści zalegających w drogach oddechowych pacjenta ze sztuczną drogą oddechową.

a.)wskazania do toalety drzewa oskrzelowego

-upośledzenie drożności dróg oddechowych

-rzężenia stwierdzane osłuchowo lub głośne charczenia oddechowe

-zauważalny udział dodatkowych mięśni oddechowych

b.)niebezpieczeństwo odsysania

-niedotlenienie

-urazy błony śluzowej dróg oddechowych

-wzrost lub spadek RR tętniczego krwi

-zaburzenia rytmu serca, aż do zatrzymania

-skurcz oskrzeli, zaburzenia oddychania

-infekcja dróg oddechowych

-zaburzenia w pracy respiratora

c.)przygotowanie sprzętu

-sprawny ssak

-cewniki do odsysania

-rękawiczki

-worek samorozprężalny podłączony do źródła tlenu

-stetoskop

-jałowa strzykawka z 0,9 NaCl lub środkiem znieczulającym do ewentualnego rozrzedzenia wydzieliny

-maska na twarz + fartuch ochronny

d.)uwagi ogólne odsysania

-odsysanie należy wykonywać w warunkach jałowych

-najlepiej w dwie osoby

-cewnik wprowadza się do oporu „na ślepo”, następnie cofa go o kilka milimetrów, uaktywnia ssanie, wycofuje cewnik ruchem obrotowym, odrzuca zużyty cewnik

TLEN

1.Maski tlenowe - przez maskę można podawać choremu duże stężenie tlenu, najczęściej ustawia się przepływ 5-8 l/min.

2.Kaniula nosowa - kaniule taką można zastosować gdy pacjent oddycha przez nos. Przepływ tlenu ustawia się na 4-5 l/min.

3.Cewnik nosowy - używany do podawania tlenu do jamy nosowo - gardłowej. Przepływ ustawia się na około 6 l/min.

1.Sonda nosowo - żołądkowa

-sondę zakłada się przez nos poprzez gardło i przełyk

-cel: diagnostyka, opróżnienie żołądka z zalegającej wydzieliny, płukanie żołądka

*trudności podczas zakładania sondy:

-najtrudniej przejść sondą ostry kąt znajdujący się w nosogardzieli

-skręcenie się sondy w jamie ustnej, w przełyku

-błędne założenie sondy do tchawicy

-krzywa przegroda nosowa

*zestaw do zgłębnikowania żołądka:

-sonda

-strzykawka

-znieczulenie w żelu

-stetoskop

-plaster

*wykonanie wprowadzenia zgłębnika do żołądka:

-zmierzenia odcinka od nasady nosa do wyrostka mostka, w celu zmierzenia jakiej długości zgłębnik potrzebny jest do wprowadzenia do żoładka

-poleca się choremu, aby w czasie początkowego etapu wprowadzania zgłębnika trzymał głowę wyprostowaną w naturalnym położeniu. Po nasmarowaniu końca zgłębnika żelem, wprowadza się go przez otwory przednie nosa i przesuwa popychając do przodu i w dół

-w momencie gdy zgłębnik przedostanie się do gardła chory przygina głowę do klatki piersiowej i wykonuje odruchy połykania

-przesuwamy cewnik do określonej wcześniej głębokości

-sprawdzamy położenie cewnika (aspiracja, wstrzyknięcie powietrza, NaCl i osłuchanie w lewym górnym kwadracie jamy brzusznej)

-umocowanie zgłębnika

2.Cewnikowanie pęcherza moczowego

*zestaw:

-cewnik (Folleya, Naltera, Thiemana)

-worek do moczu

-strzykawka wypełniona aqwą 8-10 ml

-lignokaina w żelu

-zestaw opatrunkowy

-riwanol

-jałowe rękawice

KOBIETA

-wytłumaczenie pacjentowi celu zabiegu

-przygotowanie zestawu

-zapewnienie warunków intymnych

-ułożenie pacjenta w pozycji leżącej ze zgiętymi kolanami i odwiedzionymi udami

-umyć ręce

-otworzyć zestaw (najlepiej położyć między udami pacjenta)

-rękawiczki

-kciukiem i palcem wskazującym odsłonić wargi mniejsze

-obmywać należy w kierunku od góry do dołu (1 ruch = 1 gazik)

-w czasie mycia odszukać ujście cewki moczowej

-trzymając wargi rozchylone, uchwycić cewnik ok. 4 cm o końca

-posmarować końcówkę lignokainą

-wprowadzić cewnik

-po ukazaniu się moczu - cewnik uszczelnić aqwą i podłączyć worek do moczu

-worek zabezpieczyć poniżej pęcherza moczowego pacjenta

MĘŻCZYZNA

-wytłumaczenie pacjentowi celu zabiegu

-przygotowanie zestawu

-zapewnienie warunków intymnych

-ułożenie pacjenta w pozycji leżącej ze zgiętymi kolanami i odwiedzionymi udami

-umyć ręce

-otworzyć zestaw (najlepiej położyć między udami pacjenta)

-rękawiczki

-umyć okolice cewki moczowej wykonując ruchy od środka na zewnątrz, ściągnąć napletek podczas mycia

-łagodnie pociągnąć, unieść prącie pionowo w stosunku do całego ciała (powoduje to wyprostowanie cewki moczowej na tyle na ile pozwalają warunki anatomiczne)

-koniec cewnika posmarować lignokainą

-ruchem obrotowym wprowadzić cewnik

-uszczelnić cewnik dopiero gdy wprowadzimy go do końca i ukaże się mocz

-podłączyć worek do moczu