SYSTEMY DZIEDZICZENIA BEZTESTAMENTOWEGO

SYSTEMY DZIEDZICZENIA BEZTESTAMENTOWEGO

klasa dziedziców

osoby wchodzące w skład klasy

Ustawa XII tablic (pokrewień-stwo agnacyjne)

wszystkie osoby, które znajdowały się pod władzą zmarłego i w momencie jego śmierci stawały się osobami sui iuris

w przypadku odrzucenia spadek nie przechodził na następną klasę, ale stawał się „spadkiem leżącym i mógł być objęty w posiadanie przez kogokolwiek, a po upływie roku nabyty w wyniku zasiedzenia

krewni agnacyjni

dziedziczyli w przypadku braku dziedziców z pierwszej klasy

współrodowcy zmarłego noszący z nim wspólne nazwisko

dziedziczyli w przypadku braku dziedziców z pierwszej i drugiej klasy

System pretorski (system mieszany)

dzieci spadkodawcy, niezależnie czy znajdowały się pod władzą zmarłego w momencie śmierci czy nie

spadek nieobjęty pretor ofiarował dalszym krewnym z tej klasy lub następnej klasie

wszyscy wymienieni w ustawie XII tablic

krewni kognacyjni do VI stopnia w linii bocznej

krewni bliżsi wykluczali dalszych

unde vir et uxor

mąż po żonie lub żona po mężu

jeśli w momencie śmierci któregoś z małżonków istniało między nimi iustum matrimonium

System justyniański

(system kognacyjny)

descendenci (potomkowie)

ascendenci (przodkowie), rodzeni bracia i siostry i ich potomstwo

in lineas (połowę wstępni ojca, połowę wstępni matki)

dzieci zmarłego rodzeństwa otrzymywały łącznie część przypadającą zmarłemu rodzicowi

rodzeństwo przyrodnie i ich potomstwo

podział spadku następował według głów i według szczepów (in stirpes)

dalsi krewni kognacyjni

krewni bliżsi wykluczali dalszych, a spokrewnieni w stopniu równym dziedziczyli in capita

wdowa dziedziczyła tylko wtedy, gdy uchodziła za ubogą, otrzymywała ¼ spadku, gdy zmarły pozostawił nie więcej niż troje dzieci, w przeciwnym razie wdowa dziedziczyła z dziećmi w częściach równych,

w razie braku dziedziców ustawowych spadek po wojskowym przypadał legionowi, po duchownym - kościołowi, ale w większości przypadków - fiskusowi

in capita - w częściach równych

in stirpes - według szczepów

system	klasa dziedziców	osoby wchodzące w skład klasy	Dziedziczenie	Inne
Ustawa XII tablic (pokrewień-stwo agnacyjne)	sui heredes	wszystkie osoby, które znajdowały się pod władzą zmarłego i w momencie jego śmierci stawały się osobami sui iuris	in capita in stirpes	w przypadku odrzucenia spadek nie przechodził na następną klasę, ale stawał się „spadkiem leżącym i mógł być objęty w posiadanie przez kogokolwiek, a po upływie roku nabyty w wyniku zasiedzenia
		proximi agnati	krewni agnacyjni	in capita	dziedziczyli w przypadku braku dziedziców z pierwszej klasy
		gentiles	współrodowcy zmarłego noszący z nim wspólne nazwisko		dziedziczyli w przypadku braku dziedziców z pierwszej i drugiej klasy
	System pretorski (system mieszany)	unde liberi	dzieci spadkodawcy, niezależnie czy znajdowały się pod władzą zmarłego w momencie śmierci czy nie	in capita in stirpes	spadek nieobjęty pretor ofiarował dalszym krewnym z tej klasy lub następnej klasie
		unde legitimi	wszyscy wymienieni w ustawie XII tablic		--- / / ---
		unde cognati	krewni kognacyjni do VI stopnia w linii bocznej	in capita	krewni bliżsi wykluczali dalszych
		unde vir et uxor	mąż po żonie lub żona po mężu		jeśli w momencie śmierci któregoś z małżonków istniało między nimi iustum matrimonium
	System justyniański (system kognacyjny)	I	descendenci (potomkowie)	in capita in stirpes
		II	ascendenci (przodkowie), rodzeni bracia i siostry i ich potomstwo	in lineas (połowę wstępni ojca, połowę wstępni matki)	dzieci zmarłego rodzeństwa otrzymywały łącznie część przypadającą zmarłemu rodzicowi
		III	rodzeństwo przyrodnie i ich potomstwo	in stirpes	podział spadku następował według głów i według szczepów (in stirpes)
		IV	dalsi krewni kognacyjni	in capita	krewni bliżsi wykluczali dalszych, a spokrewnieni w stopniu równym dziedziczyli in capita
		wdowa dziedziczyła tylko wtedy, gdy uchodziła za ubogą, otrzymywała ¼ spadku, gdy zmarły pozostawił nie więcej niż troje dzieci, w przeciwnym razie wdowa dziedziczyła z dziećmi w częściach równych, w razie braku dziedziców ustawowych spadek po wojskowym przypadał legionowi, po duchownym - kościołowi, ale w większości przypadków - fiskusowi