Użycie metody kartogramu pozwala na przestrzenną lokalizację danych ilościowych względnych, odniesionych do powierzchni, wyrażonych w skali ciągłej lub skokowej. Natężenie zjawiska może być przedstawione przy użyciu zmiennej wizualnej walor ( koloru, desenia).

Prawidłowość wykonania kartogramu zależy od : doboru pól odniesienia, doboru przedziałów klasowych ( liczby klas sposobu podziału), doboru zmiennej wizualnej.

Kartogramy można podzielić na 3 typy:

1. Kartogramy proste - przedstawiają jedno zjawisko:

1. Kartogram prosty jednorodny - każda jednostka odniesienia jest pokryta jednym walorem, desenie, kolorem

2. Kartogram prosty kwalifikatywny - powstaje w wyniku przyjęcia pewnych wartości granicznych, normatywnych dla całej zbiorowości i przedstawienia wielkości zjawiska powyżej i poniżej tej wartości

3. Kartogram selektywny - przedstawia zjawiska przeciwstawne ale wzajemnie uzupełniające się, np. ludność rolnicza i pozarolnicza, ludność mówiąca po niemiecku i po francusku.

4. Kartogram desenia kropkowego, nazywany u nas kartogramem Bertina. Położenie kropek jest stałe i regularne na całej mapie a ich wielkość jest proporcjonalna do wielkości zjawiska

2. Kartogram złożony - powstaje przez nałożenie na siebie kilku kartogramów prostych, nie więcej niż trzech

3. Kartogram strukturalny - przedstawia strukturę zjawiska w jednostce odniesienia

Metoda kropkowa.

Metodą kropkową przedstawiamy na mapie przestrzenne rozmieszczenie zjawisk wyrażonych w wartościach bezwzględnych przy użyciu znaków punktowych. Zjawiska mogą być umieszczone na mapie w sposób topograficzny lub kartogramiczny.

• Sposób topograficzny polega na umieszczeniu kropki (sygnatury) w miejscu występowania zjawiska

• Sposób kartogramiczny charakteryzuje się tym, że kropki są rozmieszczone równomiernie na całej jednostce odniesienia, którą reprezentują.

Punkt, sygnatura kropka reprezentuje ustalona wartość zjawiska określaną jako waga kropki. Mapa kropkowa pośrednio pokazuje natężenie zjawiska.

IZARYTMY RZECZYWISTE I TEORETYCZNE - METODYKA OPRACOWANIA I WŁAŚCIWOŚCI PREZENTACJI

Metoda izolinii. Mapa wysokości jako przykład mapy wykonanej metoda izoliniową. Linie łączące jednakowe wartości liczbowe za pomocą izolinii przedstawia się zjawiska charakteryzujące się ciągła przestrzenną zmiennością natężenia ale także zjawiska występujące wyspowo, które mogą myć interpretowane jako ciągłe jeżeli zostaną odniesione do innego zjawiska o charakterze ciągłym, są to tak zwane izoplety.

• Izolinie natężenia :

• Linie izometryczne np. poziomice

• Izarytmy

• Izarytmy rzeczywiste (np. izotermy, izohiety)

• Izarytmy teoretyczne ( np. izarytmy abstrakcyjne, izoplety )

• Izolinie odległości (ekwidystanty)

• Izolinie ruchu :

• Izotachy

• Izochrony

• Izodaty

Izolinie mogą przedstawiać ukształtowane pola zjawisk rzeczywistych lub przetworzonych matematycznie - liniowych.

• Izarytmy rzeczywiste powstają w wyniku interpolacji ilościowych cech zjawiska pomiędzy punktami odniesienia, których położenie jest pomierzone i określone w przyjętym układzie współrzędnych.

• Izarytmy teoretyczne ( izoplety) - powstają w wyniku interpolacji ilościowych cech zjawiska pomiędzy punktami odniesienia, których położenie jest określone w sposób umowny.

Izarytmy teoretyczne mogą sugerować uszczegółowienie danych na mapie. Nie można pośredniej wartości uważać za prawdziwą w danym miejscu. Jako wyraz różnicy między izarytmami rzeczywistymi i teoretycznymi F. Uhorczak proponuje rysować je liniami łamanymi.

Źródła danych :

• Dla izarytm rzeczywistych: wyniki pomiarów terenowcyh

• Dla izoplet:

• Dane statystyczne względne

• Dane uzyskane na podstawie kartogramu ( w skali ciągłej, skokowej) lub kartodiagramu dozymetrycznego

• Dane uzyskane z mapy kropkowej lub sieci zmienno gęstej

Metody i procedury interpolacyjne różnią się :

• Rodzajem użytej funkcji

• Liczbą użytych etapów transformacji danych wyjściowych

• Liczbą punktów pomiarowych

• Organizacją procesu obliczeń

Dane do opracowywania map izopletowych mogą być pozyskiwane na podstawie map kropkowych, które prezentują dane bezwzględne rozmieszczone topograficznie.

Źródłem błędów pomiarów wartości zjawiska są:

• Pola odniesienia i ich właściwości (kształt , wielkość, wzajemne ułożenie )

• Wyznaczenie położenia punktów odniesienia

• Wybrana metoda interpolacyjna

---