Rehabilitacja stawu skokowego

Na przykładzie usprawniania po operacyjnej rekonstrukcji ścięgna Achillesa

Stopa

• Stanowi podstawę podparcia ciała, spełnia swoje funkcje dzięki mięśniom i więzadłom rozpiętym na szkielecie kostno-stawowym

• Urazy w obrębie tkanek miękkich, leczone nieprawidłowo prowadzą do dysfunkcji w obrębie stopy i w konsekwencji zaburzają prawidłowe funkcjonowanie całej kończyny dolnej

Więzadła stopy od strony przyśrodkowej

Ścięgno Achillesa

• Nazwane tak od imienia, greckiego wojownika, którego matka Tetyda uczyniła odpornym na ciosy zanurzając go w rzece Styks. Trzymała go wtedy za pięty, czyniąc w ten sposób tę okolicę wrażliwą na uraz

• Po raz pierwszy opisane, zerwanie ścięgna Achillesa miało miejsce 1882r

Anatomia

• Ścięgno Achillesa jest największym ścięgnem organizmu, o średniej długości ok. 6 cm

• Utworzone jest włókna z mięśni płaszczkowatego i brzuchatego łydki

• Włókna mięśnia brzuchatego w miarę jak schodzi ono w dół, okręca się na ścięgnie mięśnia płaszczkowatego o 90 stopni, głównie 2-5 cm, nad przyczepem do kości piętowej

• Przypuszcza się, że strefa skrętu ścięgna jest przyczyną „piłującego” oddziaływania jednej części ścięgna na drugą

• Okolicę tą powszechnie uważa się za strefę najsłabszego ukrwienia i najczęstsze umiejscowienie zmian zapalnych

• Około 15% zerwań ścięgna Achillesa wiąże się z uprzednimi objawami zapalenia ścięgna

Częstość występowania

• Jest częstsze w krajach gdzie praca jest na ogół siedząca, a rzadziej w krajach takich jak na przykład Chiny, gdzie częściej wykonywana jest praca fizyczna

• Dane z kilku programów badawczych wykazują, że do zerwania ścięgna dochodzi najczęściej u mężczyzn (75%) w wieku od 30-40 lat

Czynniki predysponujące do uszkodzenia ścięgna Achillesa

• Niestabilność stawu skokowego

• Płaskostopie

• Ograniczenie ruchomości w stawach, skokowo-goleniowym i skokowo-piętowym

• Zaburzenia długości kończyn

• Wadliwy stereotyp chodu

• Wiek

• Choroby wewnątrzustrojowe

• Nieleczone stany zapalne ścięgna

• Błędy treningowe

• Noszenie za małego obuwia

Objawy uszkodzenia ścięgna

• Ostry ból, określany jako uderzenie w kończynę

• Słyszalny trzask

• Dodatni test Thompsona

• Niemożliwość wspięcia się na palce

• Zmiana zarysu 1/3 dalszej goleni

• Wyczuwalna palcami przerwa w ciągłości ścięgna

Uwaga! Chory może poruszać stopą, wykonywać, zgięcie podeszwowe, ponieważ wykonują go też mięśnie takie jak, piszczelowy tylny, czy strzałkowy długi

Diagnostyka obrazowa

• Najlepszym badaniem diagnostycznym jest badanie USG, ze względu na możliwość wykonania badania dynamicznego, jest to jedyna metoda diagnostyki uszkodzeń częściowych ( pojedynczych pęczków)

• Ścięgno Achillesa nie posiada pochewki ścięgnistej, jest owinięte w całości cienką warstwą tkanki łącznej tworzącej ościęgno. Ościęgno jest warstwą poślizgową dla ścięgna, ma funkcję zbliżoną do funkcji błony maziowej

Wskazania do leczenia

Zachowawczego

• Naderwania ścięgna do 25% (nie u sportowców i osób czynnie uprawiających sport)

• Stany zapalne ścięgna

• Podeszły wiek i zły stan zdrowia

Operacyjnego

• Naderwanie ścięgna przekraczające 25%

• Oraz u sportowców i osoby czynnie uprawiające sport poniżej 25%

Leczenie zachowawcze czy operacyjne?

• Całkowite uszkodzenie ścięgna jest wskazaniem do leczenia operacyjnego, przeciwko przemawiają argumenty typowe, takie jak: infekcja, zaburzenia gojenia, powtórne przerwanie

• Jednak we wszystkich opracowaniach i statystykach leczenie zachowawcze ma znamiennie wyższy odsetek powikłań ( odpowiednio 17.7% - 1.7%, a wg innych różnica wynosi nawet 30% i 0%)

• Dodatkowo chirurgiczna rekonstrukcja ścięgna daje w rezultacie wyraźnie lepszą wytrzymałość oraz lepszy powrót do poziomu aktywności fizycznej sprzed urazu

Śródoperacyjny widok zerwanych włókien ścięgna Achillesa

Fazy rehabilitacji

• 1 faza - ostra (0-4 doby)

• 2 faza - podostra (4-14 doba)

• 3 faza - przewlekła (2-8 tydzień)

• 4 faza - powrotu do sportu (8-16 tydzień)

System cyro-cuff, jako profilaktyka przeciwbólowa, zapalna i obrzękowa

But ortopedyczny, pneumatyczny, z regulowanym klinem pod piętę

Nauka prawidłowego stereotypu chodu, zwracamy uwagę na propulsję

Stopa po zabiegu operacyjnym, widoczny obrzęk w okolicy blizny

Ćwiczenia propriorecepcji z zastosowaniem piłki

Widoczne wyraźnie zaniki mięśni łydki

Ćwiczenia samowspomagane, poprawiające zakres ruchu

Ćwiczenia przywracające prawidłową elastyczność ścięgna

Kształtowanie propriorecepcji

Ćwiczenia koncentryczno-ekscentryczne

Cel ćwiczeń koncentryczno-ekscentrycznych

• Poprzez działanie na tkankę łączną poprawiają elastyczność ścięgna

• Przygotowują ścięgno do przenoszenia obciążeń

• Powodują przyrost masy mięśniowej

• Powodują przyrost siły poprzez rekrutację dodatkowych jednostek motorycznych

Ćwiczenia ogólnokondycyjne, jazda na rowerze od 6 tygodnia

Ćwiczenia na basenie możemy rozpocząć 6-8 tyg. , od nauki chodzenia

Ćwiczenia ogólnokondycyjne

Stretching

Ćwiczenia na siłowni, wzmacnianie siły mięśniowej 14- 16 tyg.

Dziękuje