WSPÓŁCZESNE SYSTEMY POLITYCZNE (wykład 10.11.2011)
1. KONSTYTUCJA
2. SUWERENNOŚĆ
Żaden byt zewnętrzny ani wewnętrzny nie jest na tyle mocny aby sugerować władzy politycznej co ma robić (np. Ewa Kopacz - szczepionka na ptasią grypę)
Atrybuty suwerenności:
dobro wspólne, powszechne
możliwość (naród jest suwerenny i może bezpośrednio decydować)
demokracja pośrednia (władza jest przedstawicielem narodu; z jednej strony mają
legalny mandat, a z drugiej reprezentują wyborców, wszystkich obywateli)
3. PRZEDSTAWICIELSTWO
System polityczny bazuje na zasadzie przedstawicielstwa (władzę sprawujemy nie bezpośrednio ale opieramy ją o wybranych spośród nas)
4. ZASADA PAŃSTWA PRAWA
Niezależnie od tego kto prawo stanowił, każda władza przychodząca musi to prawo respektować, oczywiście może je zmienić ale to bardzo trudne.
System oparty o funkcjonowanie różnych podmiotów systemu politycznego w oparciu o przyjęte i funkcjonujące obowiązujące prawo.
Jakie elementy tworzą państwo prawa?
- prawo jest hierarchiczne, podlega stopniowalności, wynika z czegoś, możemy
wskazać akt najważniejszy i wynikające z niego inne akty (najważniejszym jest
konstytucja)
- ingerencja w życie społeczne ale w sposób uprawniony (jest możliwość interwencji
w życie społeczne ale to musi być zawsze uzasadnione, np. dobrem powszechnym)
- w państwie prawa, prawo musi być stabilne (prawo nie działa wstecz)
- legalizm (każdy organ władzy państwowej musi mieć uprawnienie do sprawowania
władzy); musimy wiedzieć z czego wynikają np. uprawnienia premiera
- gwarancja praw i swobód społecznych, obywatelskich (każdy z obywateli musi
zdawać sobie sprawę z tego, że państwo jako wytwór współ dzielny daje im prawa
gwarantowane przepisami); z drugiej strony nie są to gwarancje obejmujące
wszystko co nam się podoba
- zasada podziału władzy (są powołane instytucje władzy ustawodawczej,
wykonawczej i sądownicza); władza jest podzielona, niezależna od siebie - to nie
znaczy, że nie ma między nimi współpracy, bo musi być; jeśli władza sądownicza
widzi błędy w ustawie, to może dać znać władzy ustawodawczej żeby to poprawiła
- pluralizm polityczny (wiele partii + inne podmioty (grupy nacisku, związki
zawodowe)