KLASYCZNY POMÓR ŚWIŃ
(pestis clasica suum)
cyklicznie przebiegająca choroba zakaźna o przebiegu nadostrym, ostrym lub przewlekłym
wywołana przez wirus znajdujący się we krwi, tkankach, wydzielinach i wydalinach chorych zwierząt
Etiologia:
Pestivirus - Flaviviridae (Togaviridae)
ujemnie spolaryzowany RNA
wirion śr. 40-45 nm. genom 30 nm
E2, Ems - nafwazniepze białka w genomie
wrażliwy na pH < 3 i > 10. UV - 1h. temp. 60 C - 5-20 min
w gnijących zwłokach, krwi. moczu - do 48 h
śr. dezynfekcyjne: 2% NaOH - 1h. 2% NaOH •*• 5% mteko wapienne. 5% fenol (15 min). 6%
krezol. 20% wapno chlorowane, 1% Yirkon
cytopatogenność (PK 15)
a) szczepy niecytopatogenne - postać atypowa. przewlekła
b) wirusy pomocnicze - szczep niecytopatogenny może się namnożyć i dać obj. kliniczne
niewrażliwy na niskie temp.
Epizootiologia:
wrażliwe zwierzęta; świnia domowa, afrykańska, dzik
gł. przyczyny: zwierzęta chore, w okresie wylęgania choroby, latentnie zakażone, nicienie płucne i ich larwy, wykorzystywanie ztewek do karmienia świń
Schorzeniu sprzyjają : handel świniami, duże skupiska, zakłady utylizacyjne, transport.
Wrota-
per os (woda. pasza)
ukl. oddechowy ( er. kropelkowa)
rany (szczepienia. kastracje)
nieuszkodzone błony śluzowe
drogi rodne (śródmacicznie, podczas krycia)
Patogeneza:
wirus → migdałki, regionalne węzły chłonne (szczególnie zuchwowe, okołogardzielowe) → krew, chłonka → narządy pierwotnego powinowactwa (śródbłonek, układ chłonny, szpik, śledziona, inne kom. USŚ) tzw. wiremia pierwsza → krew ->. kom. nabłonkowe narządów wewn. (narządy manifestujące objawy).
wiremia druga
Wywiad:
czy Su chore lub poderzane zostały wprowadzone do zagrody w ciągu ostatnich 4 tyg.
czy miały styczność z Su chorymi
ustalić przyczynę ostatnich upadków
czy wykonywano zabiegi zoot-wet
ustalić sytuację epizootyczną w najbliższych obwodach łowieckich
Objawy kliniczne:
p. nadostra: 41,5°C; objawy ogólne, zaburzenia krążenia, rozlane zaczerwienienia (siniejące) skóry, chwiejny chód, niedowłady, porażenia, śmierć po 24-48 h
p. ostra i podostra: niechęć do ruchu, zaleganie, śpią, mało jedzą, dużo piją, 41.5 C (typ przerywany), zmiany na skórze, początkowo zatwardzenie przechodzące w biegunkę (szarozielona lub czekoladowa), wypływ z nosa, duszność, chwiejny chód, niedowłady, porażenia, nie reagują na bodźce, śpiączka, drgawki, podniecenie, zbijają się w grupy, pokładają jedno na drugim, maciory prośne ronią
p. przewlekte: następstwo ostrego przebiegu, zmienne natężenie objawów, zahamowanie rozwoju prosiąt, niedokrwistość, zgrubienia i wypryski, wypadanie szczeciny, mogą zdrowieć → słaba kondycja
p. atypowa: dotyczy gł. młodych, objawy uszkodzenia jednego narządu - płuca, mózg (drgawki toniczno-ktoniczne), p.pok. (biegunka)
AP;
p. nadostra: słabo wyrażone, punktowate wybroczyny na węzłach chłonnych, błonach śluzowych, korze nerek, pod błonami surowiczymi; przekrwienie i rozpulchnienie błon śluzowych
p. ostra i podostra:
węzły chłonne -, marmurkowatość, obrzęk:
nerki, pęcherz moczowy, j. grube, nagłośnia: wybroczyny i wylewy krwawe ( czasem również na
skórze, płucach, trzustce).
skóra uszu, klatki piersiowej, podbrzusza, okolicy pośladków, kończyn - czerwona wysypka
płuca - rozsiane ogniska zapalne, wybroczyny pod opłucną;
serce - zwyrodnienie miąższowe;
żołądek - zap. nieżytowe do krwotocznego;
j. cienkie - zapalenie nieżytowe z obrzmieniem grudek chłonnych
j. grube - zap. dyfteroidalne, butony pomorowe;
śledziona - klinowate krwawe zawały brzeżne;
wątroba - obrzękła, przekrwiona:
p. przewlekła:
skóra - osutka strupiasta;
płuca - ogniska martwicowe, zapalne
jelita - zapalenie dyfteroidalno-martwicowe
j. grube - stare butony, płaskie
Bad. laboratorane:
próba biologiczna na Su - obecnie zabroniona ustawą o ochronie zwierząt z dnia....
odczyn IF bezoośr.
odczyn immunoperoksydazowy (PLA) na PK-15
materiał do badań: migdałki, węzły chłonne podżuchwowe, nerka, śledziona
Zapobieganie + zwalczanie:
przestrzeganie zasad zoohigieny
bioprewencja
kwarantanna (3 tyg.)
szczepienia w Polsce są zabronione
Piśmiennictwo:
wykłady - Epizootiologia
Houszka M. - ćwiczenia