Temat: Animacja społeczno kulturalna.

1. Jakie podejście do zjawiska animacji kulturalnej można stosować w dobie dehumanizacji świata kultury?

Udział w wydarzeniach kulturalnych, upowszechnianie zachowań i działań związanych z wydarzeniami kulturalnymi, pobudzenie ludzi do udzielania się w życiu kulturalnym społeczeństwa, czynny udział a nie bierny, dawanie możliwości młodym ludziom do rozwijania talentów.

2. Jak współcześnie interpretuje się pojęcie animacji społeczno-kulturalnej?

• animacja jako kierunek- to ożywianie czegoś; dawać życie czemuś, wprawiać w ruch, nadawać żywotność, ożywiać kogoś, zachęcać, skłaniać do działania; kierunek działania wśród ludzi i z ludźmi.

• animacja jako metoda- to metoda działania w pracy zachęca, stymuluje do aktywnego zachowania zarówno zbiorowości terytorialnej jak i małej grupy, do działania mającego na celu ulepszenie życia społecznego środowiska przez ukazanie wizji owych ulepszeń i stymulowanie ludzi do ich realizacji.

• animacja jako proces- to proces wewnętrzny, zachodzący w osobowości jednostki ludzkiej, dzięki której następuje nie tylko ożywienie, pobudzenie do działania, ale przede wszystkim odkrywanie w sobie sił twórczych, możliwości kreacyjnych, szans zachowań ekspresyjnych.

3. Ukaż zróżnicowanie koncepcji animacji społeczno-kulturalnej.

• animacja ujmowana przede wszystkim jako sposób kształtowania wspólnoty, przyjmujący za punkt wyjścia zbiorowości, które znalazły się w nowych dla nich miejscach

• animacja wyznaczająca sobie jako cele nadrzędne uczestnictwo i autoekspresję

• animacja stawia sobie za cel wyzwolenie i emancypację

• animacja odwołująca się do demokracji kulturalnej

4. Jakie zadania stoją przed animacją społeczno-kulturalną? Wymień co najmniej cztery.

• stworzenie obiektywnego inwentarza metod i propozycji związanych z animacją niedyrektywną i samorządnością możliwych do stosowania w różnych środowiskach społecznych

• zbadanie i opracowanie technik przydatnych animatorom zbiorowości lokalnych

• wyjaśnienie relacji między animacją społeczno-kulturalną a upowszechnieniem sztuki klasycznej, kultury elitarnej

• dokładniejsze zbadanie możliwości stosowania animacji w izolowanych lub zacofanych regionach wiejskich

• zintegrowanie form pracy kulturalnej z obiektami sportowymi

• zaciśnienie więzi między animacją a wychowaniem

• podjęcie problemu animacji w miejscu pracy

5. Jak na przestrzeni lat zmieniał się wizerunek pracownika kulturalno-światowego?

• pracownik oświatowy okresu międzywojennego- specjalista wykształcony tylko z jednej dziedziny

• wielofunkcyjny kulturalno-społeczny działacz w latach 1918-1939- pracownik, który poprowadzi zarówno kółko samokształcenia jak i zespół muzyczny, teatralny, taneczny itd.

• agitator i propagandysta w latach 1949-1955- propaganda idei socjalizmu i agitacja do działań mających tę ideę urzeczywistniać

• pracownik kulturalno-oświatowy po 1956 r.- wychowawca dorosłych, organizowanie środowiska społecznego i wychowawczego, działacz wielofunkcyjny

• animator kultury z poł. lat 70tych- ożywianie, pobudzanie do działalności w rozmaitych dziedzinach życie

6. Przedstaw pojęcie animatora i jego sylwetkę osobowościową i zawodową.

- Cechy osobowościowe animatora:

odpowiedzialność, duża odporność fizyczna, zrównoważenie psychiczne, serdeczny stosunek do ludzi, szczerość i uczciwość, poczucie humoru, życzliwość, sprawiedliwość, cierpliwość, inteligencja, takt i urok osobisty, zdolność do refleksji

- Umiejętności animatora:

dobry organizator, dynamika w działaniu, rzetelność i sumienność, umiejętność przekazywania wiedzy, kreatywność, szybkie i zdecydowane podejmowanie decyzji, łatwość w nawiązywaniu kontaktów, umiejętność stawiania zadań i organizowania pracy

Temat: Zjawisko czasu wolnego.

1. Wskaż cykliczne zmiany aktywności ludzi w prehistorii.

cykl	aktywność	charakterystyka
krótki (dobowy)	duża	W dzień zbieractwo i myślistwo, przerywane krótkimi odpoczynkami w przypadkach intensywnego zużywania energii lub z powodu niekorzystnych warunków atmosferycznych
		mała	Wieczorem odpoczynek, planowanie najbliższych przedsięwzięć, przygotowywanie broni i narzędzi, a także zabawa i twórczość artystyczna (malowidła i rzeźby)
	średni (1-2 tygodniowy)	duża	Intensywny wysiłek fizyczny podczas systematycznie podejmowanych polowań na grubszą zwierzynę (tury, słonie) w celu zdobycia większej ilości pożywienia
		mała	Korzystanie ze zdobyczy i odpoczynek połączony z wyrobem odzieży, narzędzi, zabawą i twórczością artystyczną oraz przygotowaniem się do kolejnych polowań
	długi (roczny)	duża	Latem przygotowywanie odzieży i ukryć przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi, gromadzenie zapasów żywności na zimę
		mała	Zimą spędzanie czasu w jaskiniach i innych schroniskach, odpoczywanie i korzystanie ze zgromadzonych zapasów

2. Wymień formy spędzania czasu wolnego charakterystyczne dla poszczególnych ośrodków życia w starożytności.

Państwo	Formy wczasowania
Egipt	- uprawianie turystyki- indywidualne i grupowe wędrówki, które wiązały się z kultem religijnym i dyplomacją - organizowanie udramatyzowanych obrzędów i barwnych widowiskowych ceremonii religijnych - uprawiano sport- wyścigi, łowienie ryb, polowania - organizowanie zabaw- gry terenowe i planszowe - rozrywka- przyjęcia z występami śpiewaków, muzyków, tancerzy, akrobatów
Grecja	- uprawianie turystyki (podobnie jak w Egipcie) - uprawianie gimnastyki i sportu (igrzyska olimpijskie, pytyjskie, nemejskie, istmijskie) - festiwale i konkursy teatralne

Rzym

- uprawianie turystyki podobnie jak w Egipcie i Grecji, ale o większym zasięgu terytorialnym, związane z podbojami, zwożeniem trofeów, żywności i niewolników -uprawianie gimnastyki i niezbyt męczących sportów -organizowanie widowisk teatralnych, wyścigów rydwanów, walk z dzikimi zwierzętami i walk gladiatorów

3. Jakie formy spędzania czasu wolnego dominowały w średniowieczu?

okres	Formy wczasowania
wczesny (do XI w.)	- zalążki turystki współczesnej (podróże, pielgrzymki, wyprawy lądowe i morskie, powstawanie gospód i zajazdów) - turnieje i gry zręcznościowe - wystawianie sztuk teatralnych, słuchanie muzyki - procesje, liturgie
rozkwitu (XI-XIII w.)	- turystyka kupiecka - rozwój poezji i muzyki - misteria
schyłkowy (XIV-XV w.)	- wyprawy lądowe i morskie (odkrycie Ameryki) - malarstwo i rzeźba - widowiska teatralne (teatr lalek, pantomima)

4. Jak postrzegano czas wolny w epoce nowożytnej?

• nurt związków zawodowych- w 1919 roku uchwalono konwencję o ośmiogodzinnym czasie pracy (czas wolny został wydłużony);

1924 r.- uchwała o swobodzie wyboru spożytkowania czasu wolnego, człowiek ma swobodny wybór instytucji służącej jego wypoczynkowi; ruch tworzenia wczasów robotniczych

• nurt środowisk olimpijskich- sport, reaktywowano igrzyska (1896 r.- Ateny)

5. Wskaż interpretację czasu wolnego w dobie współczesnej i zakres znaczeniowy poszczególnych pojęć przydatnych w definiowaniu czasu wolnego.

rekreacja






wypoczynek praca nad sobą






odpoczynek zabawa





rozrywka gra hobby

• rekreacja- odradzanie, odtwarzanie sił psychicznych i fizycznych

• wczasy- czynności związane z wypoczynkiem i pracą nad sobą w ramach czasu wolnego

• wypoczynek- to aktywna forma zagospodarowania czasu wolnego

• odpoczynek- to pasywna forma wypoczynku w celu nabrania sił po pracy

• zabawa- forma wypoczynku czynnego (zajęcia ludyczne)

• praca nad sobą- zajęcia dobrowolnie podejmowane w celu samodoskonalenia się

• rozrywka- forma zabawy, czyli wypoczynku czynnego, służąca rozweseleniu, odprężeniu, poprawie samopoczucia, zadowoleniu

• gra- forma zabawy czyli wypoczynku czynnego prowadzona według określonych zasad

• hobby- pasja, ulubione zajęcie

6. Przedstaw składniki główne budżetu czasu.

Budżet czasu- zestawienie odcinków czasu przewidzianych na realizację różnych czynności.

Wariant I (A. Kamiński)	Wariant II (opracowany w 1988 r.)
- praca zawodowa lub podstawowe zatrudnienie - dodatkowa praca zarobkowa - dojazd do pracy - zaspokojenie elementarnych potrzeb organizmu - obowiązki domowe - uczelniane kształcenie się pracujących - czas wolny - czas na wpół wolny	- zaspokojenie potrzeb fizjologicznych - praca zawodowa - przejazdy - wykonywanie prac domowych - zajęcia poza domem - nauka - czas wolny

7. Wskaż kryteria wydzielania czasu wolnego z budżetu czasu.

• zasada dobrowolności

• bezinteresowność działań (zjawisko rzadkie)

• praca zawodowa

8. Przedstaw rozwiniętą definicję czasu wolnego.

Czas wolny to ta część budżetu czasu, która nie jest zajęta przez składniki główne budżetu czasu i może być spożytkowana na dowolne zajęcia.

9. W jaki sposób można badać budżet czasu? Przedstaw swoje stanowisko w tej kwestii.

• badania ankietowe (ankietyzacja)

• autorejestracja

• obliczanie określonych parametrów

- średni czas trwania czynności

- przeciętny czas wykonywania czynności

- odsetek osób wykonujących daną czynność

Temat: Korzystanie z instytucji kulturalnych współczesną formą spędzania czasu wolnego.

1. Udowodnij, iż pojęcie kultury jest terminem wieloznacznym wynikającym z przemian, którym podlega i podlegało w ciągu wieków.

• czasy starożytne

kultura- uprawa w znaczeniu uprawy ziemi, roli; zaczęto stosować też termin kultury w znaczeniu `kultury umysłowej' i `kultury ducha'. Człowiek kultury to człowiek kształcący się i dbający o rozwój umysłowy.

• wg słownika języka polskiego

kultura- to obycie, takt, wysoki poziom moralny, dobre wychowanie, wykształcenie

• wg A. Kłoskowskiej

kultura- to względnie zintegrowana całość, obejmująca zachowania ludzi przebiegające według wspólnych dla zbiorowości społecznej wzorów wykształconych i przyswajanych w toku interakcji oraz zawierająca wytwory takich zachowań

2. Jak interpretuje się kategorie kultury. Podaj jedną znaczącą typologię.

Kategorie kultury- to wielkie podstawowe działy kultury, obejmujące zjawiska względnie jednorodne i różniące się od siebie istotnymi cechami.

Kategorie kultury wg Dobrowolskiego- kultura materialna, kultura społeczna, kultura niematerialna

Epoki w dziejach ludzkości i kultury:

• epoka dzikości

• epoka barbarzyńska

• epoka cywilizacji

• epoka postmodernistyczna

3. Wymień typy kultury.

• wg przynależności do określonych grup i warstw społecznych np. szlachecka czy chłopska

• wg typu gospodarowania- pasterskie, myśliwskie

• wg przynależności do religii- świecka, religijna

• wg charakteru aktywności ludzkiej np. intelektualna, artystyczna

• wg zakresu występowania np. globalna, narodowa

• ze względu na poziom kultury- wysoka, masowa

• ze względu na przynależność- młodzieżowa, subkultur

• ze względu na stosunek do polityki państwa- oficjalna, alternatywna, kontrkultura

4. Wymień elementy składowe kultury i scharakteryzuj co najmniej 4 z nich.

• wartość- wszystko to, co jest cenne dla mnie, odpowiada wymaganiom; to do czego człowiek dąży np. wiedza, rodzina, pieniądze.

Wartości kulturowe- wartości dominujące w danym społeczeństwie, to powszechnie pożądane dobra

• wzory- normy wyrastające z systemów wartości np. wzór ucznia czy wzór pracownika. Świat kultury ludzkiej to zbiór wzorców. Są trzy typy wzorów: kulturowe, stylu i całościowe-kulturowe.

• kanon- wzorzec, przepis, wzór, reguła, norma np. w architekturze czy muzyce

• obyczaj- ogół powszechnie przyjętych sposobów postępowania, najczęściej utwierdzone tradycją

• zwyczaje

• obrzędy

• rytuały

• mit

• symbol

5. Jakie instytucje kulturalne zaliczamy do instytucji o ograniczonym zasięgu społecznym i dlaczego?

Instytucje o ograniczonym zasięgu społecznym to teatry, filharmonie, wystawy, muzea; jest ich niedużo, występują w nielicznych miejscach; zaspokajają potrzeby kulturowe wyspecjalizowanego kręgu odbiorców, udostępniając dzieła sztuki; wymagają dość dużych środków finansowych od uczestnika.

6. Jaka jest zasadnicza różnica między teatrem a filharmonią?

Teatr to instytucja, która przedstawia na scenie za pomocą gry aktorów odpowiednią interpretację danej sztuki natomiast filharmonia to instytucja zajmująca się prezentacją koncertów muzyki poważnej o charakterze pełnoorkiestrowym.

7. Wymień kilka placówek teatralnych i filharmonii w Poznaniu i kraju.

Teatr Nowy w Poznaniu im. Tadeusza Łomnickiego, Teatr Polski w Poznaniu, Teatr Wielki w Poznaniu, Teatr Narodowy w Warszawie, Teatr Stary w Krakowie, Filharmonia Poznańska im. Tadeusza Szeligowskiego, Filharmonia Szczecińska, Filharmonia Kaliska

8. Co to są muzea i jaką rolę pełnią w procesie wychowania?

Muzeum- to instytucja powołana do gromadzenia, badania oraz opieki nad obiektami posiadającymi pewną wartość historyczną bądź artystyczną.

Funkcja edukacyjna, właściwie kulturalno - naukowa i wychowawcza (tworzenie możliwości obcowania z dziełem sztuki jako wartością poznawczą i estetyczną, kształtowanie wrażliwości na piękno kultury).

9. Wskaż główne instytucje muzealne z regionu Poznania i kraju.

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie, Muzeum w Żabikowie, Muzeum Archeologiczne w Poznaniu

---