Doktor Ewa Karmolińska

Zakład Pedagogicznych Problemów Młodzieży

Wydział Studiów Edukacyjnych

Program zajęć fakultatywnych

1. Nazwa, tematyka, tytuł: Psychopedagogiczne i edukacyjne uwarunkowania pracy z młodzieżą zagrożoną marginalizacją.

2. Odbiorca, dla kogo przeznaczone są zajęcia (kierunek: pedagogika, specjalność studiów: resocjalizacja, socjoterapia i promocja zdrowia, doradztwo zawodowe i personalne, rok studiów: II)

3. Liczba godzin: 30

4. Forma zajęć (wykład/ćwiczenia/konwersatorium/warsztaty) warsztaty

5. Oczekiwane efekty kształcenia:

• znajomość specyfiki pracy z młodzieżą zagrożoną marginalizacją,

• znajomość procedur i technik nawiązywania kontaktu interpersonalnego,

• eliminacja złych nawyków komunikacyjnych, utrudniających efektywną prace psychopedagogiczną i edukacyjną z młodzieżą,

• utrwalenie właściwych wzorców zachowań zarówno u młodzieży jak i u osób pracujących z młodzieżą,

• zdobycie umiejętności związanych z trafnym diagnozowaniem problemów edukacyjnych młodzieży zagrożonej marginalizacją.

• zdobycie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych, konfliktowych i trudnych w pracy z młodzieżą,

• zdobycie wiedzy na temat procesu grupowego i umiejętności prowadzenia grupy zadaniowej z uwzględnieniem założeń procesu grupowego.

6. Treści programowe:

• pojęcia, definicje i założenia teoretyczne dotyczące pracy z młodzieżą zagrożoną marginalizacją, (Co to jest marginalizacja, jakie są strategie generujące wejście i wyjścia w proces marginalizacji jednostki?, Jaki jest portret psychopedagogiczny współczesnej młodzieży? Na czym polega praca z młodzieżą w kontakcie indywidualnym na czy w procesie grupowym?)

• elementy treningu interpersonalnego jako eliminacja złych nawyków komunikacyjnych, (procedury i techniki nawiązywania kontaktu interpersonalnego, zapoznanie się z procesem komunikacji interpersonalnej z uwzględnieniem barier komunikacyjnych w relacjach z młodzieżą, poznanie metod i technik niwelujących te bariery, przepracowanie własnych „wyuczonych” stylów prowadzenia rozmowy w celu zmiany negatywnych wzorców)

• autoprezentacja i samowiedza jako metoda przepracowania oporów w relacji z młodzieżą, (elementy autoprezentacji w pracy z grupą; Jak jesteśmy postrzegani przez inne osoby, jakie wrażenie wywieramy na innych, świadomość i intencjonalność przekazu, poprzez „mowę ciała”, zajęcia z wykorzystaniem kamery wideo)

• autorytet - jak go zdobyć i utrzymać, (czym jest autorytet?, czy cechy osobowościowe, czy światopogląd determinuje postawę autorytetu dla młodzieży?, autorytet krytyki się nie boji: jak przyjąć krytykę i uznanie od innych, jak konstruktywnie krytykować?)

• diagnozowanie edukacyjnych problemów młodzieży (trafność diagnozy, opis a interpretacja w diagnozie, sposoby postępowania gdy zdiagnozowany został problem edukacyjny młodzież na przykładach najczęściej pojawiających się zaburzeń edukacyjnych i związanych z zachowaniem)

• proces grupowy i elementy radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. (poznanie etapów rozwoju grupy, problemy i zadania jakie mogą pojawić się na każdym etapie rozwoju grupy dla uczestników procesu grupowego i dla prowadzącego, debryfing sytuacji kryzysowych jako metoda radzenia sobie w sytuacji interwencji kryzysowej)

6.2 Literatura: (wypisz ją alfabetycznie)

Argyle, M. (1999) Psychologia stosunków między ludzkich. Warszawa: PWN.,

Bandler R., Grinder J., J., Satir V. (2000). Zmieniamy się wraz z rodzinami. O zdrowej komunikacji, Gdańsk: GWP

Brzeżińska, A. Bardziejewska, M. Ziółkowska, B. 2002. Szanse rozwoju w okresie dorastania. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Brzeżińska, A. Bardziejewska, M. Ziółkowska, B. 2002. Zagrożenia rozwoju w okresie dorastania. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Cekiera, CZ. 1999. Człowiek wobec biologicznych i psychologicznych zagrożeń końca XX wieku w: Dudzikowska, M. Borowsak, T. 1999. Dzieci i młodzież wobec zagrożeń dzisiejszego świata. Poznań: Wydawnictwo ERUDICUS

Garczyński. S. 1972. Potrzeby Psychiczne. Niedosyt. Zaspokojenie. Warszawa: Nasza Księgarnia

Karmolińska-Dziurko, E. (2004). Tożsamość negatywna i moratorium rozwojowe jako alternatywna odpowiedź na wyzwania współczesnego świata. [w:] PAMPEDIA Melosik, Z. (red.)PAMPEDIA. Leszno. Wydawnictwo Wolumin.

Karmolińska-Dziurko, E. (2005). Funkcja mentora w rozwoju młodzieży w kontekście współczesnych przemian. [w:] Frąckowiak, T. (red.). Dziecko- edukacyjne i pomocowe oferty małych ojczyzn. Poznań-Wągrowiec. PTP.

Karmolińska-Dziurko, E. (2006). Marginalizacja społeczna młodzieży w kontekście ograniczania jej podmiotowości. [w:] Białobrzeska, K. Kawula, S. (red.) Człowiek w obliczu wykluczenia i marginalizacji społecznej - wokół zagadnień teoretycznych. Toruń. Akapit.

Karmolińska, E. (2007) Motywacyjne i społeczno - ekonomiczne uwarunkowania aspiracji edukacyjnych młodzieży. [w:] Pampedia.

Karmolińska, E. 2009. Młodzież ze środowisk zagrożonych marginalizacja wobec własnej przyszłości. Leszno.

Karmolinska, E. Akceptacja negatywnych emocji drogą odnalezienia swojego optymistycznego „Ja” (w przygotowaniu do druku).

Łukaszewski, W. (19840. Szanse rozwoju osobowości. Warszawa.

Obuchowski, K. 1983. Psychologia dążeń ludzkich. Warszawa. PWN

Ostrowska, B. D. (1987) Podstawy komunikowania społecznego.

Wójcik, D. (1984). Nieprzystosowanie społeczne młodzieży. Warszawa: PAN.

7. Warunki zaliczenia: aktywny udział w zajęciach, przygotowanie projektu interwencji kryzysowej w pracy z młodzieżą zagrożoną marginalizacją.
   

8. Literatura podstawowa:

Brzeżińska, A. Bardziejewska, M. Ziółkowska, B. 2002. Zagrożenia rozwoju w okresie dorastania. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Garczyński. S. 1972. Potrzeby Psychiczne. Niedosyt. Zaspokojenie. Warszawa: Nasza Księgarnia

Karmolińska-Dziurko, E. (2004). Tożsamość negatywna i moratorium rozwojowe jako alternatywna odpowiedź na wyzwania współczesnego świata. [w:] PAMPEDIA. Leszno.

Karmolińska, E. 2009. Młodzież ze środowisk zagrożonych marginalizacja wobec własnej przyszłości. Leszno.

Karmolinska, E. Akceptacja negatywnych emocji drogą odnalezienia swojego optymistycznego „Ja” (w przygotowaniu do druku).

Łukaszewski, W. (19840. Szanse rozwoju osobowości. Warszawa.

Ostrowska, B. D. (1987) Podstawy komunikowania społecznego.

Wójcik, D. (1984). Nieprzystosowanie społeczne młodzieży. Warszawa: PAN.

9Literatura uzupełniająca:

Argyle, M. (1999) Psychologia stosunków między ludzkich. Warszawa: PWN.,

Bandler R., Grinder J., J., Satir V. (2000). Zmieniamy się wraz z rodzinami. O zdrowej komunikacji, Gdańsk: GWP

Brzeżińska, A. Bardziejewska, M. Ziółkowska, B. 2002. Szanse rozwoju w okresie dorastania. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Karmolińska-Dziurko, E. (2005). Funkcja mentora w rozwoju młodzieży w kontekście współczesnych przemian. [w:] Frąckowiak, T. (red.). Dziecko- edukacyjne i pomocowe oferty małych ojczyzn. Poznań-Wągrowiec. PTP.

Karmolińska-Dziurko, E. (2006). Marginalizacja społeczna młodzieży w kontekście ograniczania jej podmiotowości. [w:] Białobrzeska, K. Kawula, S. (red.) Człowiek w obliczu wykluczenia i marginalizacji społecznej - wokół zagadnień teoretycznych. Toruń. Akapit.

Karmolińska, E. (2007) Motywacyjne i społeczno - ekonomiczne uwarunkowania aspiracji edukacyjnych młodzieży. [w:] Pampedia.

Obuchowski, K. 1983. Psychologia dążeń ludzkich. Warszawa. PWN

Ostrowska, B. D. (1987) Podstawy komunikowania społecznego.

9. Uwagi do samodzielnego studiowania
   - Młodzież zagrożona marginalizacją a subkultury młodzieżowe.

• Rola nauczyciela i szkoły w rozwoju młodzieży.

• Zaburzenia zachowania uwarunkowane genetycznie i środowiskowo, jak je diagnozować jak postępować w sytuacji ich występowania.

• Czy jesteśmy przygotowani do radzenia sobie z problemami współczesnej młodzieży? Jakie mamy wątpliwości, gdzie zgłosić się o pomoc, w sytuacji gdy nie radzimy sobie w pracy z trudną młodzieżą.

• Czy warto tworzyć grupy samopomocowe dla nauczycieli i osób pracujących z młodzieżą marginalizowana lub zagrożoną marginalizacją.

• Co to jest superwizja w pracy z trudna młodzieżą.

6