Im. cz. przeszł. I str. cz. - czas. o tem. kończ. się na spółgł. w M. lp. - ъ, w reszcie przyp. - ъš, np. rešti (*rekti) M.lp. rekt- ъ, D. rekt- ъš-a
-cz. o tem. kończ. się na samogł. w M.lp -vъ, np. bьrati M. lp. bьra- vъ, D. bьra- vъš -a
Im. cz. przeszł. II str. cz. - dod. się do tematu bezokol. -l- i końcówek rodz. - ъ, a, o, odm. jak w deklinacji prostej; čuti M. l.p. ču-l-ъ/a/o D. ču-l-a/y/a, stosowany w cz.przesz.zł.
Im. cz. teraź. str. cz. - I i II kon.- temat cz. teraź.+ y(w M. m i n)/ a (w M. ż.)+ąšt+końc. przyp., np. M.lp. nes-y, D. nes-ąšt-a, odm. zł.: . M.lp. nes-y jь, D. nes-ąšt-a jego …
III kon.(z-j-), w M. lp- ę, np. znati, tem. znaji M. lp. znaj-ę, D. znaj- ąšt-a
IV kon. - w M. lp.- ę, w reszcie przyp.- ęšt-, brak palatalizacji!! voziti - M. lp. voz-ę, D. voz- ęšt-a…
Im. cz. teraź. str. bier. - z przyrostkiem -o-m- (+koń. przypadka), dodanym do tematu cz. teraź.,tworzony od cz.przech., np. nesti nes-o-m-ъ; bьrati ber-o-m-ъ
Im. cz. przeszłego str. bier.- przyr. -n (gdy tem. koń. się na a/ ě, np. děla-n- ъ) -en (tem. koń. się na y (y staje się -ъv), np. kryti krъv-en- ъ lub zakoń. na spółgł., np. dvig-nov-en- ъ), -t (gdy tem. koń. się na samogł. nos., np. minątiminą-tъ)
koniugacje
I. czas. o tem. praes. zakoń. na -e-(-o-), twarde, np. nes-ti, rešti (*rekti),
II. czas. z sufiksem -no(-ne), np. dvig-ną-ti, dvigną, dvigneši;
III. czas. z tem. praes. zakoń. sufiksem -je-(jo), w którym `j' palatalizuje, np. plakati, plačą, plačeši;
koń.os. w I, II, III: lp. 1.-ą, 2.-e- ši, 3. -e-tъ l.mn.: 1. e-mъ 2. e-te 3. ątъ
IV. czas. z tem. praes. zakończ. sufiksem -i (ě), np. lubiti
V. czas. : byti, dati, věděti, jasti;
I. , II, III, |
IV. |
||
ą |
e-mъ |
ą |
i-mъ |
e- ši |
e-te |
i- ši |
i-te |
e-tъ |
ątъ |
i-tъ |
i-ętъ |
cz. teraź.
tryb rozkaz.- I i II kon.- spójka -ě-, III i IV spójka - i- , wyst. tylko w 2. os. lp. (wtedy kończy się na -i niezależnie od kon.- nes-i, znaj-i) i 1, 2 os. lm (nes-ě-mъ, nes-ě-te; znaj-i-mъ, znaj-i-te); inna forma: da (niech)+3.os.lp./3 os. lmn. da znajetъ, da znajątъ
czas. przeszłe:
imperfectum-tworzony zwykle od cz. ndk, do tem. dod. przyrostek -aaχ (tem.koń. się na samogł. z wyj. ě), ěaχ (tem. koń. się na ě lub spógł.)+ koń.os.; końc.: lp. 1: aaχ/ ěaχ -ъ 2. aa š/ ěaš -e 3. aaχ/ ěaχ -e; l.mn. 1. aaχ/ ěaχ- omъ 2. aa š/ ěaš -ete 3. aaχ/ ěaχ-ą
aoryst asygmatyczny- tworzony od cz.dk, 1 i 2 kon., zakończ. na spółgł.; koń. dod. się do tematu bezokol. (w 2.kon. ucina się koń. bezokol.aż do spółgł., dvig-nąti), koń.: lp.:1. -ъ 2.-e, 3.-e, l.mn.: 1. omъ, 2. ete, 3. ą.
aoryst sygmatyczny-tworzony od wszystkich czas.; -„s” dod. do tem.- procesy fonet.:
1. ost. lit. tem.: oa; eě, ь i; 2. znikają z końcu tem.: p,b,t,d,s,z,k,g,r; 3. „s” po k.g.r, a przed samogł.χ 4. „s” między samogł. χ np. nes-ti nes+s+koń. nes+koń. něs+koń. koń.: lp.: 1. -ъ, 2. i 3.- jeśli czas.wyst. w a. asyg.- formy z tego cz., jeśli nie- tem. bezokol.; lm.: 1. -omъ, 2.-te, 3. -ę.
cz. przeszły złoż.= im. cz. przeszł.II +odm. w cz.teraź. czas.'byti'- znacz. czasu przeszłego ndk (od czas.ndk) lub dk (od czas. dk); np. lp.: 1.čulъ/a/o jesmь 2. čulъ/a/o jesi 3. čulъ/a/o jestъ, l.mn.: 1. čuli/y/a jesmъ 2. čuli/y/a jeste 3. čuli/y/a sątъ
palatalizacje: 1. g, k, χ + E(ь, i, e, ę, ě, r',l') ž, č, š 2. k, g, χ + ě2, i2 c, dz, s' (š) 3. (nie zawsze) i, ę, r' (sonant) c, dz, s' (š)
- pal. `j': 1. sk, st, s+ j = št 2. zg, zd, g +j= žd 3. χ, s+j = š 4. g,z +j= ž 4.p,b,l,m,f,v +j= p(warg)l'
przestawki: 1. w śródgł.: TălT (ol)la; TărT (or)ra; TerT rě, TelT lě 2. w nagł.: ărT raT; ălT laT; intonacja akutowa: ła, ra; int. cyrkufleksowa: ro,ło.
pozyc. jeru: słaba-gdy bezpośrednio nie ma za nim drugiego jeru, mocno-gdy za 1. jerem jest 2. jer.
I dekl. -rzecz. m i n. zakoń. w M.lp na -ъ/-ь (m) lub o/e (n)
|
|
-o-tem. |
-jo-tem. |
||||||
|
|
l.p |
l.mn. |
lp |
l.mn. |
||||
|
m |
-ъ |
-o |
-i |
-a |
-ь |
-e |
-i |
-a |
|
d |
-a |
-a |
-ъ |
-ъ |
-a |
-a |
-ь |
-ь |
|
c |
-u |
-u |
-omъ |
-omъ |
-u |
-u |
-emъ |
-emъ |
|
b |
-ъ |
-o |
-y |
-a |
-ь |
-e |
-ę |
-a |
|
n |
-omь |
-omь |
-y |
-y |
-emь |
-emь |
-i |
-i |
|
msc |
-ě |
-ě |
-ěχъ |
-ěχ ъ |
-i |
-i |
-iχъ |
-iχъ |
|
w |
-e |
-o |
-i |
-a |
-u |
-e |
-i |
-a |
II dekl. -rzecz.: synъ, volъ, domъ, medъ (miód), polъ (połowa), vγχъ (wierzch). |
|
lp |
lmn. |
||||||
|
m |
-ъ |
-ove |
||||||
|
d |
-u |
-ovъ |
||||||
|
c |
-ovi |
- ъmъ |
||||||
|
b |
- ъ |
-y |
||||||
|
n |
- ъmь |
- ъmi |
||||||
|
msc |
-u |
- ъχ ъ |
||||||
|
w |
-u |
-ove |
||||||
III dekl.-gł. rzecz.ż, , niektóre m. zakoń. na -a
|
|
-a-tem. |
-ja-tem. |
||||||
|
|
lp |
lmn |
lp |
lmn |
||||
|
m |
-a |
-y |
-a |
-ę |
||||
|
d |
-y |
-ъ |
-ę |
-ь |
||||
|
c |
-ě |
-amъ |
-i |
-amъ |
||||
|
b |
-ą |
-y |
-ą |
-ę |
||||
|
n |
-oją |
-ami |
-eją |
-ami |
||||
|
msc |
-ě |
- aχъ |
-i |
-aχъ |
||||
|
w |
-o |
-y |
-e |
-ę |
||||
IV dekl.- i-; gł. rzecz. ż, nielicz.m: bolъ (chory), gvozdъ, goląbъ,grtańь, gostь,gospodь, ogńь. V dekl.- tematy spógł.,dek.z rozszerzonymi tem.
zaimek `jь'
|
m |
n |
ż |
|||
|
lp |
lmn |
lp |
lmn |
lp |
lmn |
m |
j-ь |
j-i |
j-e |
j-a |
j-a |
j-ę |
d |
j-ego |
j-iχъ |
m |
m |
j-eję |
m |
c |
j-emu |
j-imъ |
m |
m |
j-eji |
m |
b |
j-ь |
j-ę |
j-e |
j-a |
j-ą |
m |
n |
j-imь |
j-imi |
m |
m |
j-eją |
m |
msc |
j-emь |
j-iχъ |
m |
m |
j-eji |
m |