ZESPÓŁ ROZRODCZO ODDECHOWY ŚWIŃ - PRRS

(porcine reproductive and respiratory syndrom)

Zaraźliwa choroba Su przebiegająca z objawami późnego ronienia oraz grypopodobnymi ze strony ukł. oddechowego

Etiologia:

• PRRSV - wir. zespołu PRRS, (Leystad virus) rodzina Arteriviridae (RNA)

• glikoproteina 4 i 5 (odpowiedzialne za powstanie przeciwciał neutralizujących, glikoproteina 5 - odpowiedzialna za apoptozę)

• Ø 65 nm, otoczka

• wrażliwy na chloroform

• hodowla na makrofagach Su

• przeżywalność: temp. 4°C - 1 m-c, -70°C - 4 m-ce stabilny, temp. otoczenia - inaktywacja 24 godz.

Epizootiologia:

• chore i zakażone Su, szczególnie nowo wprowadzone

• nasienie, siara (ciekły azot b. dobrze konserwuje wirusy)

• gryzonie

• Ho, sprzęt

• sprzyja koncentracja zwierząt

Wrota:

• aerogennie, do 20 km może się przenosić z wiatrem

• w stadzie rozprzestrzenia się przez 30 dni i trwa 2-3 tyg.

• siewstwo - trwa do 6 mies., z wydzieliną górnych dróg oddechowych i ukł. rozrodczego

• przeciwciała od 7 dnia p.i.

Patogeneza:

• O.I. 3 - 5 dni

• działa immunosupresyjnie - makrofagi płuc i węzłów chłonnych → uszkodzenie (do 40% mak. i limfocytów CD-4, także kom. łożyska i nabłonek migawkowy oskrzeli) → ↓ odporności

• ukł. oddechowy → posocznica → narząd rodny ciężarnej samicy → zamieranie zarodków i płodów → ronienia i przedwczesne porody

Objawy:

 lochy:

• utrata apetytu, ↑ temp. do 41°C, ↓ m.c., trwa 5-7 dni

• sinica uszu, sromu, gruczołu mlekowego

• późne ronienia 105-110 dzień ciąży, przedwczesne porody 107-110 dzień, przenoszenia powyżej 120 dnia;

↑ odsetka martwo urodzonych prosiąt lub mało żywotnych, wydłużony okres między porodami, częstsza zapadalność na MMA

• † 1-2%

 prosięta:

• b. słabe, apatyczne, leżą na boku

• coniunctivitis

• ruchy wiosłowe, niezborność ruchów

• biegunka, obrzęk powiek, wytrzeszcz gałek ocznych, zap. płuc i stawów,

• † 15%

 tuczniki: obj. grypopodobne, wtórne zakażenia bakteryjne

 knury: brak objawów, zmiany w nasieniu - gorsza jakość, słaba żywotność plemników

u warchlaków i tuczników powikłania wirusowe (SIV) i bakteryjne (mykoplazmy, pasterele, Actinobacillus, Streptococus)

Wywiad:

• zakup zwierząt w ostatnich 4 tyg.

• wcześniej występujące choroby w sąsiedztwie

• przemieszczanie się ludzi i zwierzą

• kierunek wiatrów

AP:

• macica: rozsiane ogniska krwotoczne i martwicowe w endometrium, ogniskowe zap. łożyska

• płody - obrzęki podskórne, punkcikowate wybroczyny

• płyn w jamach ciała

• zap. płuc (bezpowietrzność)

• myocarditis, epicarcitis, encephalitis

Bad. laboratoryjne:

• izolacja wirusa w hodowli makrofagów płucnych Su

• do badania przesłać schłodzone płuca, obłożone lodem

• bad. serologiczne - ELISA 2x w odstępach 3 tyg. (badanie dynamiki), miana > 640

Różnicowanie szczepów:

• europejski → PAM (komórki makrofagów płucnych)

• amerykański → MAC-145 i PAM

Zapobieganie + zwalczanie:

• zgłoszenie do Wojew. Lek. Wet. (nie jest zwalczana z urzędu)

• gospodarstwa dotknięte chorobą izolować - rygory przez 6 m-cy

• Su z ogniska → ubój

• tusze z wyj. płuc - zdatne

Ograniczenie transmisji zarazka:

• kontrolowany obrót zwierząt

• kwarantanna zwierząt hodowlanych

• deratyzacja chlewni i gospodarstw (szczur - wektor)

• higiena osobista i sprzętu

• oczyszczanie i dezynfekcja chlewni i środków transportu

• utylizacja zwierząt padłych

Zwalczanie → patrz Med. Wet. „Sposoby uwalniania stad świń od zespołu rozrodczo-oddechowego”

Szczepienia:

• szczep amerykański i europejski - Porcilis PRRS > 6 tyg. życia

• szczepy nie uodparniają przeciwko sobie

Piśmiennictwo:

1. wykłady - Epizootiologia

2. Houszka M. - ćwiczenia