Głowacica

Pierwszy slajd:

W Polsce głowacica w swoich naturalnych siedliskach już nie występuje..
Gdy na skutek wybudowania zapory we Włocławku do górnych dopływów Wisły przestały docierać trocie i łososie , zdecydowano żeby wprowadzić tam głowacice.
Idealne warunki dla głowacic to rozciągające się na wysokości między 200 a 600m n.p.m. odcinki dużych, czystych rzek o górskim i podgórskim charakterze. Ryba ta czuje się również dobrze w zbiornikach zaporowych

Slajd trzeci:

Potencjalne zagrożenia

Stałe zarybienia podtrzymują obecność głowacicy w naszych wodach. Główne zagrożenia dla tego gatunku wynikają z:

• fragmentacji rzek w wyniku istnienia budowli wodnych, jakimi są zbiorniki zaporowe oraz wysokie progi,

• gwałtownych zrzutów wody z zbiorników zaporowych,

• poboru kruszywa z koryta rzek,

• wylesiania zlewni prowadzących do ograniczenia retencji wody,

• drastycznego zmniejszania się w niektórych rzekach liczebności gatunków ryb stanowiących pokarm głowacicy

• braku klarownych uregulowań prawnych pozwalających

na wędkarską eksploatację gatunku
Czwarty slajd:

Propozycje względem siedliska gatunku

Dla stworzenia optymalnych warunków dla egzystencji tego gatunku na obszarze południowej Polski należałoby:

• udrożnić pofragmentowane odcinki rzek w wyniku ich hydrotechnicznej zabudowy (zbiorniki zaporowe, wysokie progi, regulacje),

• dostosować rytmik´ zrzutów wody ze zbiorników do cyklu biologicznego ryb (tarło, odrost młodocianych stadiów)

• zaniechać eksploatacji kruszywa z koryta rzek, prowadzącej

do ograniczenia tarlisk,

• zmniejszyć wyrąb lasów w zlewni, co powinno przeciwdziałać gwałtownym spływom wód, a jednocześnie ustabilizować i zapewnić jej odpowiednią ilość w okresie letnich

niżówek,

• odtworzyć skład i liczebność reofilnych ryb karpiowatych,

które stanowią główny pokarm tego gatunku.

Piskorz

Pierwszy slajd:

Piskorz preferuje siedliska właściwie mało dostępne dla innych ryb. żyje w pobliżu dna, może zagrzebywać się w mule w momencie zagrożenia. Także podczas dnia piskorze leżą zagrzebane w mule. Dzięki możliwości oddychania jelitowego piskorz jest rybą odporną na małą zawartość tlenu w wodzie

Trzeci slajd:

Jeszcze do połowy XX wieku była to jedna z najpospolitszych ryb w Polsce, którą można było złowić niemal w każdym rowie, mokradle czy przydomowej sadzawce, a na targach miejskich sprzedawano suszone piskorze. Z powodu dużej zawartości tłuszczu używano ich do oświetlania izb. Ryba stanowiła wówczas knot i paliwo jednocześnie. Piskorze stosowano też jako przynętę w połowach na wędkę ryb drapieżnych. W okresie drugiej połowy XX wieku nastąpiło gwałtowne zanikanie wielu populacji piskorza.

Propozycje względem siedliska gatunku

Odtworzyć naturalne połączenia starorzeczy z rzekami. Ochrona naturalnych, zanikających zbiorników przed melioracją i zasypywaniem. Rekultywacja sieci rowów melioracyjnych, które wskutek zaniedbania (wypłycenie i zarośnięcie) przestały spełniać rolę specyficznego środowiska wodnego. Utrzymać stabilność i jakość systemów hydrologicznych wód płynących, poziomów wodonośnych i wód stojących.

Koza złotawa

Pierwszy slajd:

Potencjalne zagrożenia Zabudowa i regulacja rzek powoduje ograniczenie naturalnych

możliwości kontaktu poszczególnych populacjami między sobą. Przy małej liczebności grozi to, w przypadku pogorszenia się lokalnie warunków środowiskowych, zanikaniem kozy złotawej na poszczególnych stanowiskach.

Trzeci slajd:

Propozycje względem gatunku

Należy podjąć działania w celu określenia wielkości populacji na terenie Polski oraz wytypować kilka szczególnie cennych mateczników gatunku w celu ich ochrony.

Boleń

Pierwszy slajd

Propozycje względem populacji Poprawić lub zbudować od nowa systemy urządzeń pozwalających na przekraczanie lub omijanie budowli inżynierskich blokujących wędrówki ryb. Zalecić ochronę starorzeczy

i zbiorników będących pozostałościami dawnego koryta rzek, utrzymywanie odpowiedniego typu dna i brzegów

z zadrzewieniami i zakrzewieniami. Działania zmierzające do odtworzenia populacji bolenia w rzekach

powinny być skoordynowane z programami dotyczącymi odtwarzania populacji innych ryb, w celu zapewnienia gatunkowi właściwej bazy pokarmowej, niezbędnej dla jego przetrwania.

Kiełb kesslera i kiełb białopłetwy

Teraz przedstawię dwa bardzo podobne gatunki z tej samej rodziny: Kiełb kesslera i kiełb biało płetwy

Slajd:

Oba te gatunki nie zostały dobrze poznane, należy ostrożnie sądzić że oprócz stanowisk zinwentaryzowanych istnieją jeszcze, te które nie zostały poznane. Są jednak niepokojące dane o zaniku stanowisk tych ryb z Narwi czy Bugu

Badania winny być ukierunkowane na poznanie siedliska i określenie niszy ekologicznej. Wiadomo że kiełb białopłetwy preferuje duże rzeki o szybkim nurcie i wody dość głębokie, zaś kiełb Kesslera - potoki górskie i podgórskie, o dnie żwirowatym i kamienistym. Ważnym kierunkiem badań jest określenie poziomu konkurencji

pomiędzy tymi gatunkami

Jesiotr bałtycki

Pierwszy slajd:

Ostatni udokumentowany w literaturze fakt złowienia jesiotra bałtyckiego na terenie Polski dotyczył samicy jesiotra złowionej w Wiśle pod Chełmnem (Anonim 1965).

Trzeci slajd:

Głównymi zagrożeniami dla planowanej restytucji jesiotra bałtyckiego sà te same czynniki, które doprowadziły do jego wyginięcia, tzn.:

• zabudowa hydrotechniczna rzek uniemożliwiająca wędrówki tarłowe tych ryb;

• niszczenie tarlisk przez regulację koryt rzek i eksploatację żwirowisk bezpośrednio w korytach rzek;

• połowy ryb dennymi narzędziami stawnymi w strefach przyujściowych rzek;

• zanieczyszczenia środowiska wodnego;

• nadmierna eksploatacja przy braku zarybień rekompensacyjnych.

Strzebla błotna:

Potencjalne zagrożenia

Do głównych zagrożeń dla polskich populacji strzebli błotnej zalicza się: nieprzemyślane zabiegi melioracyjne, których skutkiem jest osuszanie terenów podmokłych; zasypywanie

małych zbiorników wodnych dla celów rolnictwa, budownictwa , wykorzystywanie łatwo dostępnych

drobnych zbiorników, zwłaszcza śródpolnych, jako nielegalnych wysypisk śmieci; naturalne lądowacenie terenów, przyspieszane przez czynniki antropogenne, takie jak nawożenie upraw; naturalne zarastanie i wypłycanie małych i płytkich zbiorników; obniżanie się poziomu wód gruntowych i ściśle z tym powiązane stepowienie; zarybienia zbiorników zamieszkiwanych przez strzeblę błotną innymi

gatunkami ryb, szczególnie drapieżnymi

Brzanka

Propozycje wzgl´dem siedliska gatunku

Walka z zanieczyszczeniem jest głownym celem zwiazanym

z ochrona naturalnego siedliska.

Utrzymanie krzaczastych zarośli wiklinowych wzdłuż brzegow

rzek - zatrzymanie spływow z pol, przeciwdziałanie

zamulaniu tarlisk.

Lepsze zarzadzanie zasobami wodnymi w celu zachowania

nieuregulowanych ciekow wodnych, poniewa˝ gatunek jest

bardzo wrażliwy na każda zmianę stosunkow wodnych, jakie

zachodza w rzece.

Potencjalne zagrożenia

Z badań wynika, że brzanka jest wrażliwa na zmianę

przepływu wody i zwiazana z tym przebudowa strukturalna

podłożaa. Jest rownież mało odporna na zanieczyszczenia

wod. Jedynie populacje przystosowane do

życia w małych nizinnych rzekach posiadaja pewna tolerancję

na niewiekie zanieczyszczenia organiczne

Aloza

Potencjalne zagrożenia

Aloza okazała się gatunkiem bardzo wrażliwym na gospodarcze

przekształcenia rzek. Odbywa długie wędrówki w gorę rzek,

tarło ma raz w życiu i wysokie wymagania co do miejsc rozrodu

o piaszczystym i kamienistym dnie oraz o znacznych przepływach.

Szybki spadek liczebności i zanik wielu populacji alozy

jest efektem działalności gospodarczej prowadzonej wzdłuż

wielkich rzek europejskich, takiej jak: bagrowanie, porty i stocznie,

transport rzeczny, śluzy oraz zbiorniki zaporowe

Koza

Potencjalne zagrożenia

Nigdy nie miała gospodarczego znaczenia. Czasami była

używana jako przynęta na ryby drapieżne. Mięso kozy jest

suche i niezbyt smaczne. Badania ogolne nad biologia i

ekologia tego gatunku pozwoliłyby

na jego lepsze poznanie i określenie jego wymagań

w celu ustalenia wńaściwych sposobow zarzadzania.

Opanowanie technologii sztucznego rozrodu w celu uzyskania

materiału do introdukcji.

Rozwój i stan populacji

W Polsce uznana została za gatunek raczej niezagrożony.

Na niektorych stanowiskach ryby te moga występowac

bardzo licznie, a nawet dominowac ilościowo.

Sytuacja taka dotyczy nie samego konkretnego gatunku kozy

ale kompleksu gatunkow.

Ciosa

Potencjalne zagrożenia

Populacja ciosy zwiazana z Zalewem Wiślanym wydaje się

byc niezagrożona. Jednakże potencjalnym zagrożeniem dla

cios wędrujacych w goró lub doe rzek mogą być piętrzace

wodę urządzenia i budowle hydrotechniczne z niewłaściwie

funkcjonujacymi przepławkami oraz zanieczyszczenia.

Propozycje względem siedliska gatunku

Należy zapewnic ciosom wolny przepływ w gorę systemow rzecznych

Odry i Wisły poprzez doskonalenie i kontrolę przepławek

pozwalajacych na ominięcie budowli hydrotechnicznych.

Umożliwienie dotarcia w gorę dorzecza Wisły poprzez dbałośc

o właściwe działanie przepławek na zaporze we Włocławku.

Ograniczenie zanieczyszczenia rzek.

Propozycje względem gatunku

Poznanie stanu populacji ciosy w Zalewie Wiślanym oraz

rozmieszczenia tego gatunku w Polsce

Łosoś

Potencjalne zagrożenia

Głownym potencjalnym zagrożeniem dla odtwarzanych

populacji Łososia jest zanieczyszczanie rzek, pozyskiwanie

żwiru w korytach rzecznych, wycinanie drzew w górach,

prace melioracyjne na tarliskach, nadmierna eksploatacja,

a największym zagrożeniem jest przegradzanie rzek, które

odcinaja możliwość dotarcia tarlakom na tarliska.

Propozycja względem gatunku

Przy aktualnym ograniczeniu dost´pu do tarlisk powierzchnia

tarlisk w większości rzek czy dopływow Wisły

nie zapewnia możliwości utrzymania populacji z tarła

naturalnego. Popieranie tarła naturalnego przy obecnych

jego możliwościach jest niewystarczajace. Wprowadzone

przepisy i okresy ochronne nie zapewniaja utrzymania

populacji. Naturalne tarło musi byc wspomagane

przez zarybienia wychowanym materiałem zarybieniowym

- narybkiem i smoltami.

Głowacz biało płetwy

Propozycje działań ochronnych

Propozycje wzgledem siedliska gatunku

Należy powstrzymac antropogeniczne oddziaływania na

ekosystemy drobnych potokow, a ponadto dążyc do ich renaturyzacji.

Zabiegi te przyniosa pozytywny efekt także dla

kilku chronionych i wskaźnikowych gatunkow ryb (m.in.

strzebla potokowa, pstrag potokowy, lipień).

Propozycje względem gatunku

Gatunek objety ścisła ochrona gatunkowa, umieszczony ponadto

na czerwonej liście słodkowodnej ichtiofauny Polski -

co powinno zagwarantowac mu bezpieczna egzystencji.

Propozycje względem populacji

Bezwzględnie należy ograniczyc prace regulacyjne, zaniechac

poboru kruszywa z dna ciekow oraz udrożnic ciagłośc rzek

Paprosz

Potencjalne zagrożenia

Parposz, podobnie jak aloza, okazał si´ wrażliwym gatunkiem

przekształceń gospodarczych rzek. Obserwowany

wzrost liczebny populacji bałtyckiej wskazuje, że ma on

większe możliwości adaptacyjne niż aloza. Straty w populacji

parposz jest w stanie stopniowo odobudować. W odróżnieniu

od alozy nie musi tak daleko wędrowac w goró rzeki,

a częśc populacji dojrzałych osobnikow parposza odbywa

tarło kilka razy w życiu. Zanik parposza w drugiej połowie

XX wieku był wynikiem tych samych negatywnych czynnikow,

ktore doprowadzily do zaniku alozy, czyli działalności gospodarczej

prowadzonej wzdłuż wielkich rzek europejskich,

takiej jak: bagrowanie, budowanie i rozbudowywanie

portow, stoczni, wzmożony transport rzeczny, budowanie

śluz oraz zbiornikow zaporowych

Różanka

Propozycje względem siedliska gatunku

Ochrona naturalnych, zanikajacych zbiornikow przed

melioracja i zasypywaniem. Utrzymanie naturalnego

charakteru dużych rzek, w szczegolności dobrze rozwini

ętej strefy brzegowej porośniętej roślinnościa naczyniowa.

Utrzymanie i odtworzenie naturalnych połaczeń

starorzeczy z rzekami. Rekultywacja sieci rowow melioracyjnych,

ktore wskutek zaniedbań (wypłycenie i zarośni

ęcie) przestały spełniac rolę specyficznego środowiska

wodnego. Utrzymanie stabilności i jakości systemow

hydrologicznych wod płynacych, poziomow wodonośnych

i wod stojacych.

Minóg

Na terenie polski występuje:

Minóg strumieniowy

Minóg rzeczny

Minóg morski

Minóg ukraiński

Najczęściej spotykanym oraz najliczniejszym minogiem w Polsce

jest minóg strumieniowy, który jest gatunkiem występującym w

czerwonej księdze zwierząt, oraz na czerwonej liście

gatunków zagrożonych i ginących.

Główne zagrożenia dla minogów

Głowne zagrożenie stanowi brak drożności rzek w wyniku

ich hydrotechnicznej zabudowy, co uniemożliwia dotarcie

do tarlisk. Ponadto zanieczyszczenia wód oraz regulacje

cieków, ktore prowadza do likwidacji tarlisk i miejsc przebywania

stadiow larwalnych. Obecnie w Polsce wszystkie minogi są pod ścisłą ochroną

Propozycje względem siedliska gatunku

Należy powstrzymac antropogeniczne oddziaływania na

ekosystemy drobnych potokow, a ponadto dażyc do ich renaturyzacji.

Zabiegi te przyniosa pozytywny efekt także dla

kilku chronionych i wskaźnikowych gatunków ryb (m.in.

strzebla potokowa, pstrag potokowy, lipień).

Propozycje względem populacji

Bezwzględnie należy ograniczyc prace regulacyjne, zaniechac

poboru kruszywa z dna ciekow oraz udrożnic ciagłośc rzek.