Konspekt lekcji języka polskiego w klasie III

Data: 24.02.2009r.

Przedmiot: język polski

Klasa: III d Gimnazjum nr 11 w Lublinie

Temat: Fleksja - powtórzenie wiadomości o częściach mowy.

Cele:

ogólne: - powtórzenie i utrwalenie wiadomości dotyczących części mowy

szczegółowe: uczeń - wyjaśnia pojęcie fleksja;

- wymienia części mowy;

- dzieli części mowy na odmienne i nieodmienne;

- wymienia samodzielne i niesamodzielne części mowy;

- podaje najważniejsze cechy i funkcje części mowy;

Metody: wiodąca - metoda poszukująca, wspomagające - metoda ćwiczeniowa, metody aktywizujące

Formy: zbiorowa, indywidualna

Środki dydaktyczne: podręcznik, materiały przygotowane przez nauczyciela

Przebieg lekcji:

Etapy lekcji	Czas	Czynności nauczyciela	Czynności uczniów	Uwagi
Czynności wstępne	3 min	- powitanie uczniów -sprawdzenie listy obecności - zapisanie tematu
Faza orientacyjna	7 min	N rysuje krzyżówkę na tablicy (załącznik 1), czyta pytania; prosi o podanie rozwiązania N: Co to jest fleksja, czym się zajmuje? N podaje definicję: Fleksja to dział nauki o języku, zajmujący się regułami odmiany wyrazów, ich klasyfikacją i podziałem na części mowy. N: zapiszcie temat: Fleksja - powtórzenie wiadomości o częściach mowy.	U zapisują odpowiedzi, odczytują hasło: fleksja U: odmianą wyrazów U piszą
Faza operacyjna	30 min	N: Jakie mamy części mowy w języku polskim? N: Które z nich odmieniają się, a które są nieodmienne? N: co to znaczy, że części mowy są samodzielne? N rysuje na tablicy tabelkę (załącznik 2), wpisuje kolejne części mowy; pomaga U odpowiednio uzupełnić puste pola.	U wymieniają wszystkie 10 części mowy U dzielą części mowy na odmienne i nieodmienne U: pełnią samodzielnie jakieś funkcje w zdaniu U uzupełniają informacje o częściach mowy
Synteza	5 min	N: najważniejszą umiejętnością jest właściwe rozpoznawanie części mowy. N: Nazwijcie części mowy w podanych zdaniach: - Mały kotek biegnie szybko do domu, - Hura! Jutro jedziemy na wycieczkę do Krakowa! - Artur chyba nie miał racji… Praca domowa: W 5 zdaniach dowolnego tekstu nazwij wszystkie części mowy.	Chętni U nazywają części mowy

Część mowy	Funkcje	Pytania	Odmienna	Samodziel na	Funkcje w zdaniu	Uwagi
czasownik	- nazywa czynność lub stan	- co robi - co się z nim dzieje? - w jakim jest stanie?	- osoby - liczby - rodzaje	+	- orzeczenie	- posiada 3 czasy (przeszły, teraźniejszy, przyszły) - może występować w 3 trybach (oznajmujący, przypuszczający, rozkazujący) - posiada 2 strony: czynną i bierną - występuje w formie dokonanej lub niedokonanej
rzeczownik	- nazywa osoby, rzeczy, zjawiska przyrody, zwierzęta, rośliny - nazywa cechy (np. mądrość) oraz czynności (np. czytanie)	- kto? - co?	- przypadki - liczby	+	- podmiot - dopełnienie - przydawka - orzecznik	- każdy rzeczownik ma rodzaj, ale nie odmienia się przez rodzaje
przymiotnik	- służy do określania rzeczowników - nazywa cechy osób, rzeczy, zwierząt, roślin, zjawisk	- jaki (-a, -e)? - który (-a, -e)? - czyj (-a, -e)?	- przypadki - liczby - rodzaje	+	- przydawka - orzecznik	- można stopniować przymiotniki ( stopień równy, wyższy, najwyższy)
liczebnik	- określa liczbę, ilość, kolejność	- ilu?, ile? - który z kolei	- przypadki	+	- przydawka - orzecznik	Wyróżniamy liczebniki: główne, porządkowe, zbiorowe, ułamkowe, nieokreślone
przysłówek	- służy do określania czasownika - nazywa czas, miejsce, sposób wykonania czynności	- jak? - gdzie? - kiedy?	-	+	- okolicznik - orzecznik	- można stopniować przysłówki odprzymiotnikowe
zaimek: - rzeczowny - przymiotny - liczebny - przysłowny	- zastępuje w wypowiedzi inne części mowy: rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, przysłówki - pozwala skrócić, uprościć wypowiedź	Takie same, jak części mowy, którą zastępuje	Tak samo, jak część mowy, którą zastępuje	+	Takie same, jak części mowy, które zastępują	Zaimki: - rzeczowne np. co, coś, kto, nic, nikt, się, siebie - przymiotne np. jaki, taki, mój, ten, który, żaden - liczebne np. tyle, ile, ileś - przysłowne np. jaki, tam, tak, gdzieś, wtedy
przyimek	- wskazuje na zależności przestrzenne, czasowe, przyczynowe i inne pomiędzy różnymi częściami zdania	-	-	-	-	- wyróżniamy przyimki proste (w, pod, nad, z) i złożone (poprzez, pomiędzy, zza) - przyimek nabiera znaczenia w zestawieniu z „imieniem”(rzeczownik, przymiotnik, liczebnik), przy którym stoi; taka całość to wyrażenie przyimkowe
spójnik	- łączy wyrazy w obrębie zdania oraz zdania składowe (współrzędne i podrzędne)	-	-	-	-
partykuła	- modyfikuje znaczenie wyrazu lub zdania, w którym występuje	-	-	-	-	- partykuły służą do: uwydatniania sensu wypowiedzi, formułowania pytań, wyrażania twierdzenia, przeczenia, przypuszczenia, poleceń, życzeń, rozkazów
wykrzyknik	- wyraża silne stany uczuciowe mówiącego (oj!, ach! Hura!) - służy do wyrażania wezwań i poleceń, głównie w stosunku do zwierząt (np. hej!, prr!, kici, kici!)	-	-	-	-	- wykrzyknikami są tez niektóre wyrazy dźwiękonaśladowcze np. hau!, trach!, bęc!

---