Sławiński, Literaturoznawstwo


Autor

J. Sławiński

Tytuł

O kategorii podmiotu lirycznego

Treść

1.

  • podmiotu wypowiedzi nie należy utożsamiać z autorem;

  • podmiot jest wyznaczany przez pozostałe elementy struktury;

2.

  • nadawca dzieła literackiego:

    • poziom biografii autora - rola nadawcy utworu jest „obciążona” rolami autora;

    • poziom autora jako nośnika dzieła literackiego (podejście funkcjonalne) - relacja autor-dzieło, podmiot czynności twórczych jest po to, by oddzielić autora od wypowiedzi literackiej;

    • kategoria podmiotu literackiego;

3.

  • liryka - skupienie materiału semantycznego na osobie nadawcy

  • dramat - policentryczność nadawcza;

  • tekst epicki jak liryczny implikuje obecność nadrzędnego podmiotu mówiącego, jednak liryka uruchamia jeden a epika dwa plany semantyczne (wypowiedź w wypowiedzi);

  • właściwości wypowiedzi lirycznej:

    • monocentryzm, ześrodkowanie na osobie podmiotu mówiącego, jednostopniowość, przedstawienie jednopłaszczyznowe;

4.

  • liryczny podmiot mówiący jest znaczeniowym korelatem wypowiedzi w jej pełnej rozpiętości od 1st do last słowa;

  • tekst zawiera ślady osoby mówiącej, ale też reguły wiązania tych śladów;

  • z pkt,. widzenia odbiorcy, podmiot to akcja;

  • utwór liryczny demonstruje zwraca uwagę głównie na podmiotową akcję, „ja” formuje się w liryce i wciąga cały potencjał semantyczny utworu;

  • nośniki znaczeń: jednostki leksykalne i ich syntaktyczne ugrupowania, wersy, zespoły wersów, zestroje intonacyjne, zaimki, itp.;

5.

  • podmiot liryczny - sekwencja przejawów pozwalających się obserwować w wypowiedzi, istniejący również jako konfiguracja owych przejawów, jako założona w utworze osobowość motywująca wszystkie „ślady”, wprowadzająca je w układ równania;

  • kompleksy znaczeniowe (podmiot, fabuła, bohater, schemat odbiorcy) są charakteryzowane jako całości z materiału wypowiedzi i indywidualne realizacje pewnych zadanych wzorców;

  • role składników podmiotowego „ja”:

    • określony stosunek „ja” mówiącego do psychologicznych i przedmiotowych okoliczności wypowiedzi;

    • jego stosunek do drugiej osoby;

    • stosunek „ja” do podmiotu czynności twórczych i do sytuacji społeczno-literackiej;

    • stosunek „ja” do określonych biografii pisarza;



Wyszukiwarka