Norma-pojecie prawnicze-najmniejszy element systemy prawa, wskazanie sposobu postępowania i sankcji w razie jego naruszenia
Instytucja prawna-kilka norm zawartych w przepisach np. dotyczące rozwoju , adopcji
Dział prawa-prawo podatkowe, prawo bankowe, papiery wartościowe, reguluje kilka instytucji
Gałęzie prawa-duże działy prawa, rozwijały się w historycznym rozwoju, maja zakres przedmiotowy, różne metody regulacji i różne normy i ich podziały
Sfery prawa-są 2:publiczne i prywatne
Funkcją prawa jest regulacja życia społ., ochrona różnych dóbr, ludzi.
1)System, źródła
-treścią przepisów prawnych są normy
-norma pojecie prawnicze
-sfery prawa (publiczne, prywatne)
-regulator
-ochrona
*publiczne (ochrona społ., wartości, państwa, środowisk)
*prywatne (dobra prywatne, majątek, małżeństwo, dobra)
-adresaci
*publiczne (organ własności publicznej przynajmniej jako jedno ze stron)
*prywatne (os.fiz., os.pr.)
-relacje między podmiotami
*publiczne (organ w pozycji władczej, podporządkowani stają wyżej)
*prywatne (stosunki są równorzędne)
-kształtowanie prawa i obowiązków
*publiczne (jednostronne ustalanie)
*prywatne (są sobie stany wzajemne bądź wynikające z ustawy)
-nawiązane stosunki
*publiczne (niezależne)
*prywatne (dobrowolne-autonomia podmiotów)
-sposób ochrony prawnej
*publiczne („z urzędu” poprzez proces karny, postępowanie administracyjne)
*prywatne (tylko na wniosek wg procedury cywilnej „prywatne sądy”-polubownie)
-rodzaj norm prawnych
*publiczne (bezwzględne-nakazy, zakazy, obowiązki)
*prywatne (bezwzględne względne-uprawnienia, obowiązki)
-sankcje
*karne egzekucyjne
*odszkodowanie zadośćuczynienie
2)Gałęzie prawa
-finansowe-publiczne
-administracyjne-publiczne
-karne-publiczne
-konstytucyjne-publiczne
-handlowe-prywatne
-procesowe-publiczne (KPA,KPK, proces cywilny)
-cywilne-prywatne + handlowe
-międzynarodowe-prywatne publiczne
-rodzinne i opiekuńcze-prywatne
3)Hierarchia:
norma->instytucja pr.->dział prawa->gałąź prawa->sfery prawa
Prawo gospodarcze-zbiór norm i przepisów prawa, które regulują działalność gosp.(stosunki gosp.)-szerokie pojęcie
Prawo gospodarcze-przepisy określające organizacje gospodarki, stosunki prawne podmiotów gosp.(prywatnych i publicznych) podejmowanie i prowadzenie działalności
Zakres prawa gospodarczego(przedmioty):
1.normatywne pojecie działalności gosp.(przedmiotowe)
2.podmiotowe pojęcie-określa podmioty, które mogą prowadzić działalność gosp.
3.zasady, warunki podejmowania i prowadzenia i zakończenia działalności gosp.
4.prawa i obowiązki przedsiębiorców
5.formy prowadzenia działalności gosp.(organ.-pr.)
6.stosunki umowne między przedsiębiorcami
7.system nadzoru, kontroli państwa nad gospodarką
8.system ochrony konkurencji rynku i konsumentów
Specyficzne cechy prawa gosp.:
-pojęcie ekonomiczne w normach prawa gosp.
-typowe instytucje prawne prawa gospodarczego
-spory gosp. są rozstrzygane w sądach gosp. (odrębne jednostki wyodrębnione w ramach sądu) lub w sądach polubownych (prywatnych)
-brak kodyfikacji (kodeks->ustawa), źródeł prawa gosp. jest bardzo dużo i są bardzo zmienne-powoduje to brak kodeksu, przepisy prawa gosp. mają charakter też cywilny, karny, admin.
-duża liczna źródeł w umowach międzynarodowych
-związane z systemem politycznym, gospodarczym
Prawo gosp. publiczne:
-organy państwowe (publ.), ich kompetencje wobec organów gosp.
-prawa i obowiązki podmiotów gosp., które podejmują i prowadzą działalność gosp. (np. rejestracja)
-publiczna działalność gosp.-podmioty publiczne
-prawo kontroli: nadzoru w gospodarce
Prawa gosp. prywatne (cywilne prawo gosp. + prawo handl.)reguluje:
-formy organ.-prawne prowadzenie dział.gosp.
-prawo umów gosp.(kc)
-prawo jednostronnych czynności pr.-prawo papierów wartościowych
Źródła prawa gosp.
-krajowe-przepisy pr.konstytucji('90)art.20, społ.gosp.rynkowa:IIIfilar:wolnośc gosp.,
własnośc prywatna, solidarność, współpraca partnerów
*Mała konstytucja gosp., Prawo dział.gosp.
*Ustawa z dn. 20-08-97 o Krajowym Rejestrze Sądowym
*Ustawa z dn. 15-09-00 Kodeks Spółek Handlowych
*inne podmioty odrębne ustawy np. bank-prawo bankowe
*umowy gosp.-kodeks cywilny
*ustawa o ochronie konsumentów i konkurencji, ustawa o zwalczaniu
*ustawa o zakończeniu działalności gosp., prawo upadłościowe
Zasady i warunki podejmowania i prowadzenia działalności gosp.
Zdolność prawną ma każdy człowiek i nie można jej odebrać
Czynność prawna-oświadczenie woli
Zdolność do czynności prawnej-osoba pełnoletnia i nie ubezwłasnowolniona
Osoba prawna:
Skarb Państwa i inne jednostki organ. utworzone na podstawnie szczególnych ustaw, fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, banki, spółki akcyjne, sp.zoo, wyznaniowe os.pr., jednostki badawczo-rozwojowe, przeds.zagraniczne, Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych
Cechy os.pr.:
-ma zdolność prawną (w sferze prawa cywilnego)
-ma zdolność do czynności prawnych (organy)
-ma strukturę organizacyjną
-może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania
-ma swój majątek (ogół praw majątkowych)
-odpowiada za swoje zobowiązania swoim własnym majątkiem
-ma dobra osobiste, które są pod ochroną prawa cywilnego
-ma zdolność procesową (proces cywilny, pozwany)
Oświadczenie woli organu składa osoba prawna. Osoba prawna posiada organy.
Schemat organów osoby pr.:
Przedstawicielstwo-działanie w cudzym imieniu ze skutkiem prawnym dla reprezentowanego podmiotu.
Przedstawicielstwo:
Reprezentant-utrzymuje umocowanie dla działania
Źródła umocnienia:
Majątek:
Prawa majątkowe-zbywalność
Prawa rzeczowe-własność, użytkowanie wieczyste, użytkowania, służebność, zastaw, hipoteka, 3 prawa współdzielcze lokalowe
Prawa obligatoryjne (wierzytelność)- zobowiązanie (wierzyciel -dłużnik), cesja
Prawa majątkowe- zbywalność, tworzą majątek, roszczenia się przedawniają
Prawa niemajątkowe- niezbywalne (do dóbr osobistych)
Osoba prawna ma dobra osobiste: nazwa, firma, logo, siedziba, tajemnica korespondencji, przepisy o ochronie dóbr osobistych
Ułomna osoba prawna- jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości ptrawnej, ale mają niektóre atrybuty osoby prawnej (sp.j., sp.p, sp.k, sp.k-a)
-ma swój majątek
-odpowiedzialność subsydialna
-dobra osobiste
-zdolność procesowa
Odpowiedzialność solidarna- zależy od wierzyciela, wybiera sobie osobę do płatności
23.10.2002
Ogólne zasady podejmowania i prowadzenia działalności gosp. są określone w konstytucji
Społeczna gospodarka rynkowa opiera się na 3 filarach:
1)wolność działalności gosp.
2)własność prywatna
3)solidarność, współpraca partnersko-społeczna
Ograniczenie wolności działalności gosp. jest dopuszczalna -tylko na mocy ustawy.
Zasady wolności gosp.:
-swoboda w podejmowaniu prowadzenia działalności gosp.
-swoboda w wyborze formy organ.-pr.
-swoboda konkurencji
-swoboda w zakresie zbywania towarów i usług i cen
-swoboda w zakresie zatrudniania (wyjątek z kodeksem pracy)
Zasada równości gosp.- doznaje licznych ograniczeń, działalność gosp. prowadzona na równych prawach
-cudzoziemcy nie mający zezwolenia mogą podejmować działalność wyłącznie jako spółki komandytowe, zoo, akc.
-osoby pełniące niektóre funkcje publiczne nie mogą prowadzić działalności gosp.
Zasada etyczna (poszanowania)
Podstawowe obowiązki przedsiębiorców:
-przed podjęciem -uzyskanie wpisu w rejestrze przedsiębiorców (ewidencja prowadzona przez gminy)
-dotyczy oznaczenia przedsiębiorcy
-dotyczy sposobu dokonywania działalności gosp.
-zgłoszenie do rejestrów specjalnych REGON, NIP
Krajowy Rejestr Sądowy (01.01.1991)-wpis do tego rejestru ma szereg skutków prawnych, składa się z:
1)Rejestr Przedsiębiorców
2)Rejestr Stowarzyszeń (nie przedsiębiorców)
3)Rejestr Dłużników Niewypłacalnych
Rejestr Przedsiębiorców prowadzony jest przez Sądy Rejestrowe Rejonowe Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego (oddziały przy sądach)- dokumenty w ramach tej informacji są dowodami
-zasada wpisu, jawności rejestru, wiarygodności, domniemania prawdziwości danych
Zasada wpisy oznacza, że tylko wpis powoduje zmianę stanu prawnego
Środki przymusu-grzywna, kurator dla osoby prawnej, zawieszenie działalności jakiegoś organu, rozwiązanie spółki, zlikwidowanie podmiotu.
Zasada jawności rejestru
-formalna- każdy ma swobodny dostęp do informacji
-materialna-nie można zasłaniać się nieznajomością czegoś co zostało zapisane
Zasada domniemania prawdziwości dokumentów- domniemywa się, że dane są prawdziwe, podmiot, który podał fałszywe dane ponosi odpowiedzialność
Zasada wiarygodności- Monitor Sądowy i Gosp. (dziennik sądowy dotyczący przedsiębiorców), każdy przedsiębiorca
Rejestr Przedsiębiorców- obejmuje spółki handlowe, jawne, komandytową, przeds. zagr., osoby fiz. Prowadzące działalność gosp., rejestrują się
Obowiązki:
-oznaczenie miejsca prowadzenia działalności (zakład główny, oddział)
-oznaczenie towarów
-oznaczenie reklam i ogłoszeń
-posługiwanie się oznaczeniami w obrocie pr. i gosp.
-sposób dokonywania transakcji pieniężnych
-obowiązek dotyczący wykonywania działalności gosp.
ORGANY KONCESYJNE
Różnica między koncesją a zezwoleniem:
Koncesja-decyzja uznaniowa, 2-50 lat, obowiązek wynika z ustawy o działalności gosp.
Zezwolenie-gdy wszystkie dokumenty są w porządku, czas nieoznaczony, obowiązek wynika z ustaw szczególnych
Podobieństwa:
-uzyskanie promesy
-opłata skarbowa
-charakter decyzji administr.
Uprawnienia kontrolne:
Kryteria podziału przedsiębiorstw
-zatrudnienie
-przychód netto
-suma aktywów
-samodzielność
Prawo prywatne i handlowe:
Formy org.-pr. prowadzenia działalności gosp.
-indywidualnie
-spółki
-przedsiębiorstwa prywatne
-spółdzielnie
-Towarzystwo Ubezpieczeń Społ.
Spółka cywilna jest umową zobowiązaniową, ale nie jest spółką.
Kodeks handlowy został uchylony z wyjątkiem przepisów o firmie i prokurze.
Źródła spółek:
-kodeks spółek handlowych
-kodeks cywilny
Spółka:
1)by realizować wspólne cele potrzebne jest zaufanie, wzajemna lojalność
2)od strony prawnej jest to umowa między założycielami (zasada wolności umów). Istotą umowy jest złożenie oświadczenia woli.
Cel powstania spółki musi być określony w umowie
Działanie spółki obejmuje współdziałanie wspólników.
Uczestnictwo w zyskach i stratach.
Należy wyodrębnić:
-spółkę jako strukturę org.-pr. w zakresie praw i obowiązków
-wspólników-os. Fiz., pr., które tworzą spólki, kierują nią bezpośrednio lub pośrednio (przez organy)
-przedsiębiorstwa spółki
Przedsiębiorstwo w przepisach prawnych:
1)znaczenie przedmiotowe- zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gosp. Obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa a w szczególności:
-firmę, nazwę, znaki towarowe, inne oznaczenia
-księgi handlowe
-nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa w tym produkty i materiały
-patenty, wzory użytkowe i zdobnicze
-zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem przeds.
-prawa wynikające z najmu, dzierżawy, lokalu używanych przez przeds.
2)znaczenie podmiotowe-odpowiednio zorganizowana i trwała dzialaność wykonywana przez spółkę:
-kooperacji (prosta forma)
-dla emisji obligacji
-w celu zakupu/ sprzedaży towarów
-w celu wykonywania określonych zadań
-dla podjęcia wspólnego ryzyka
-prowadzenie przedsiębiorstwa lub jego części
-tworzenie większych przedsiębiorstw
-kierowanie działalności innych spółek
3)znaczenie funkcjonalne
Typy spółek są w kodeksie (Numerus Clausus- lista zamknięta)
-spółka jawna
-spółka partnerska
-spółka komandytowa
-spółka komandytowo- akcyjna
-spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
-spółka akcyjna
Podział na grupy:
1)osobowe (ważni wspólnicy)
2)kapitałowe (kapitał)
Spółki osobowe są korzystniejsze ze względu na płacony podatek osób prawnych.
Różnice między spółkami osobowymi a kapitałowymi:
-skład osobowy : stały - zmienny
-osobiste cechy wspólników: ważne- bez znaczenia
-prowadzenie spraw spółki: wspólnicy bezpośredni - pośrednio przez organy
-prawa i obowiązki wspólników: równe - zróżnicowane
-majątek spółki: wspólny wspólników - odrębny majątek spółki
-odpowiedzialność za zobowiązania: odpowiedzialność wspólników - spółki
-kapitał: stały - zmienny
-osobowość prawna: brak (ułomna osobowość prawna) - istnieje
Wpływ podatku na spółki.
Cel spółki jawnej: prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą
Cel spółki partnerskiej: wykonywanie określonego wolnego zawodu w spółce pod własną firmą
Cel spółki komand. I komand.-akc.: prowadzenie działalności pod własną firmą
Cel spółki zoo: w każdym celu dopuszczalnie prawnym
Cel spółki akcyjnej: brak ograniczeń, chyba że ustawa szczegółowa stanowi inaczej
Wniesienie wkładów- dokonanie czynności prawnej w przeniesieniu na spółkę prawa cywilnego. Przedmiotem może być własność, dobra materialne
Rodzaje wkładów:
1)pieniężne
2)niepieniężne (aporty, przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym)
-części składowe przeds.
-nieruchomości
-ruchomości
-prawa, wierzytelności istniejące, podlegające egzekucji
Wierzytelność- prawo domagania się od dłużnika
Cesje- przelew wierzytelności na osobę trzecią
-prawa rzeczowe (użytkowanie wieczyste)
-prawa majątkowe na dobrach niematerialnych (prawa z patentu, znaku towarowego, licencji)
-papiery wartościowe (akcje, obligacje, weksle)
-wiadomości i doświadczenie o charakterze technicznym (know-how, good will)
-wkład niepieniężny, musi mieć cechy: określona wartość majątkową (można je wycenić i umieścić z bilansie spółki) musi być zbywalne
Organy spółki:
-stanowiące
-zarządzające
-kontrolne
Spółka osobowa- ułomna osoba prawna. Cechy osoby prawnej:
-nabywanie praw
-ma zdolność upadłościową, ale nie pociąga to za sobą upadłości wspólników
-może zaciągać zobowiązania, zawierać umowy
-zdolność procesowa (może pozywać i być pozywana)
-ma swój odrębny majątek
Nie jest „pełną” osobą prawną dlatego że osoba prawna za zobowiązania odpowiada majątkiem spółki a spółka osobowa za zobowiązania odpowiada własnym majątkiem.
Spółka jawna- powstała we Włoszech w XIII wieku, powstały aby gospodarstwa będące we władaniu spadkobierców nie uległy podziałowi.
Solidarna odpowiedzialność- wierzyciel jest „panem” i decyduje od kogo ściągnąć należność.
Odpowiedzialność wspólnika jest:
-osobista
-solidarna
-subsydiarna
Cechy spółki:
-do prowadzenia spraw i reprezentowania są uprawnieni wspólnicy
-brak organów
-prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą
-zaufanie i umiejętność współpracy
-w obrocie prawnym działa we własnym imieniu
-niezmienny skład osobowy
Zawiązanie spółki:
-pierwotne-zwykły
-następcze
-przez przekształcenie spółki cywilnej w jawną
Wpis jest obligatoryjny a nie konstytutywny (z momentem wpisu powstaje spółka jakby po raz pierwszy)
Deklaratywny- coś już istnieje i tylko deklarujemy
Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spólkę.
Prawa majątkowe:
-udział w zysku, stratach
-odsetki
-partycypacja w majątku spółki w razie jej rozwiązania lub likwidacji
Prawa korporacyjne:
-prowadzenie spraw spółki
-reprezentowanie
-zasięganie informacji o sprawach spółki
-wypowiedzenie spółki
Spółka partnerska - spółka osobowa. Celem jest wykonywanie jednego lub więcej wolnych zawodów. Spółka posiada pewne elementy spółki kapitałowej.
Powstanie:
1)umowa spółki w formie akty notarialnego (bez rygoru nieważności)- może być w formie pisemnej
2)z chwilą wpisu do rejestru staję się spółką partnerską
3)prowadzenie spraw spółki może być powierzone
-wszystkim wspólnikom
-zarządowi, wówczas partnerzy są wyłączeni z prowadzenia spraw spółki (cecha spółek kapitałowych)
-spółkę może reprezentować każdy partner samodzielnie
-spółka osobowa nie może być prowadzona jednoosob. A spółka partnerska może (jedyny przypadek)
-modyfikacja w umowie
-wykonywanie wolnych zawodów
-specyficzne reguły reprezentacji
-wariantowe modele prowadzenia spraw spółki (każdy lub zarząd)
Spółka komandytowa- odpowiedzialność bez ograniczenia (komplementariusz) i odpowiedzialność ograniczona (komandytariusz)- elementy spółki kapitałowej, gdyż wspólnicy nie odpowiadają równo, ale komandytariusz odpowiada wobec wierzycieli do wysokości sumy komand. Do tej spółki stosuję się odpowiednie przepisy spółki jawnej, gdyż jest to odmiana spółki jawnej. Do czasu wpisu do rejestru spółka ta funkcjonuje jak spółka jawna, za zobowiązania spółki odpowiadają wszyscy wspólnicy solidarnie.
Spółka komandytowo- akcyjna- korzysta z wielu rozwiązań spółki akcyjnej. Więcej uregulowań znajduje się w spółce komandytowej
Różnice:
-musi mieć kapitał zakładowy (50 000) do założenia
-zamiast umowy statut zawarty w formie aktu notarialnego
-spółka komand.-akc. posiada organy
-kompetencje zbliżone do spółki kapitałowej
SPÓŁKI KAPITAŁOWE
Spółka z.oo.
Przedspółka- spółka kapitałowa w organizacji
Przedspółka- spółka kapitałowa - spółka która do końca nie powstała np. podpisano umowe ale nie ma wpisu do rejestru
Spółka w organizacji po wpisie do rejestru staję się spółką z osobowością prawną
Cechy spółki w organizacji:
-mogą nabywać prawa we własnym imieniu
-mogą zaciągać zobowiązania
-pozywać i być pozywanym
Za zobowiązania spółki w organizacji odpowiada spółka i osoby działające w jej imieniu. Wspólnik albo akcjonariusz spółki kapitałowej w organizacji odpowiada solidarnie za spółkę za zobowiązania do wartości wniesionego wkładu.
Przedmiotem aportu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne, świadczenie pracy lub usług a w spółce osobowej mogło być np. prawo majątkowe: renta. Wspólnik odpowiada za wady aportu.
Organy spółek:
1)sp. zoo- stanowiące (zgromadzenie wspólników), zarządzające (zarząd), kontrolne (Rada Nadzorcza lub i Komisja Rewizyjna)
2)spółka akcyjna- stanowiące (Walne Zgromadzenie), zarządzające (zarząd), kontrolne (Rada Nadzorcza)
Prawo do kontroli ma każdy wspólnik w spółkach kapitałowych.
Warunki jakie członek zarządu musi spełniać:
-osoba fizyczna (organy zarządu, i kontrolne)
-zdolność do czynności prawnych- pełna
-nie może być karany za przestępstwa gosp.
Spółka zoo - mogą przeważać w niej zależności od woli wspólników bardziej osobowa niż kapitałowa. Spółkę tą mogą założyć osoby fiz., prawne i jednostki nie posiadające osobowości prawnej. Wspólnicy mają ograniczoną odpowiedzialność (do wielkości wkładów)
Zasady dotyczące kapitałów (funkcje):
-oznaczenia -ujawnione w umowie i rejestrze
-całkowita wpłata- całkowicie zgromadzony w momencie powstania
-stałość kapitału zakładowego- utrzymanie przez wspólników kapitału zakładowego w czasie trwania spółki nie można zwracać wspólnikom wniesionego kapitału za równo w całości jak i w części
Od kapitału zakładowego należy odróżnić majątek spólki:
Kapitał- stanowi pewną wartość liczbową
Majątek spółki- obejmuje zarówno wkłady jak i to co spółka wypracowała w trakcie trwania
Udział- część kapitału zakładowego a także ogół praw i obowiązków wspólników musi być wyznaczony kwotowo w walucie polskiej. Podlegają ścisłł kontroli. Zarząd zobowiązany jet do prowadzenia księgi udziałów, którą mogą przeglądać wszyscy. Udziały niektórą są uprzywilejowane.
Zasada: wspólnicy mogą swobodnie dysponować udziałami np. sprzedawca, dać w zastaw.
Prawa i obowiązki wspólników:
1)Prawa
-majątkowe:
*prawo do udziału w zysku bilansowym
*prawo do uczestnictwa w majątku
*wynagrodzenie za świadczenia niepieniężne (aport)
*prawo do zwrotu wkładu za udział w przypadku obniżenia kapitału
*prawo do rozporządzenia udziałem
*prawo do zwrotu opłat
-niemajątkowe
*prawo do uczestnictwa i głosowania na zgromadzeniu wspólników
*prawo do nadzoru działalności spółki
*prawo zaskarżania uchwał podjętych przez zgromadzenie wspólników
*prawo wyłączenia wspólnika
2)Obowiązki:
-pokrywanie udziałów
-wyrównanie części aportu
-uiszczenie dopłat do udziałów
-dostarczanie spółce powtarzających się świadczeń
Organy spółki:
1)Zgromadzenie Wspólników - zwyczajne, nadzwyczajne
2)Zarząd- Członek może być osobą fizyczną mającą pełną zdolność do czynności prawnych. Organ wykonawczy, zarządzająco- reprezentacyjny wewnętrzny i zewnętrzny. Obowiązek lojalności wobec spółki. Istnieje kontrola na indywidualnym systemie wspólników.
3)Rada Nadzorcza - stały nadzór
Komisja Rewizyjna - sprawy fin.
Biegły rewident kontroluje spółkę
Spółka akcyjna-
1)osoba prawna, kapitałowa
2)każdy cel gosp., jednoosobowa
3)prawa udziałowe akcjonariuszy są inkorporowane w akcjach ( sp. Zoo - udziały) Akcje są papierami wart.
Spółki akcyjne:
-publiczne
-prywatne
Przesłanki powstania spółki:
1)zawiązanie spółki:
-sporządzenie statutu i podpisanie
-sporządzenie aktów notarialnych
-generalne objęcie wszystkich akcji
2)wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie udziału zakładowego
3)ustanowienie zarządu i Rady Nadzorczej
4)wpis do rejestru
Akcje (znaczenie):
-część ułamkowa kapitału zakładowego
-prawa i obowiązki
-papiery wartościowe
Akcje (rodzaje):
-imienne
-na okaziciela
-nieme
Prawa i obowiązki akcjonariuszy - jak w zoo
-korporacyjne
-majątkowe
Korporacyjne (341, 342, 324)
-prawo do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu akcjonariuszy
-prawo głosu na Walnym Zgromadzeniu
-prawo do informacji dotyczących spraw spółki
-prawo do zaskarżania uchwał WZ
-prawo do wytoczenia powództwa w sądzie
-bierne prawo wyborcze do organów spółki
Majątkowe:
-prawo do dywidendy
-prawo do pierwszeństwa objęcia nowych akcji
-prawo do udziału w masie likwidacyjnej
-prawo do udziału w kwocie likwidacyjnej
Obowiązki:
-wniesienie pełnego wkładu
-powtarzających się świadczeń niepieniężnych
-dodatkowe uprawnienia za dodatkowe świadczenia
Organy:
-Walne Zgromadzenie- zwyczajne i nadzwyczajne, może zawieszać członek zarządu
-Zarząd- organ wykonawczy
-Rada Nadzorcza- obligatoryjnie
Przepisy dotyczące wszystkich spółek (oparte na UE):
1.Łączenie, podział, przekształcanie spółek
Łączenie:
Zasada: spółki handlowe mogą łączyć się dowolnie
Zastrzeżenie: -spółka osobowa nie może być spółką przejmującą ani nowo zawiązaną
-spółki osobowe mogą się łączyć tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej
-z połączenia wyłączone są spółki w likwidacji i upadłości
2 sposoby łączenia się spółek:
-przez przejęcie (przejmująca)-przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inne spółki (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej, muszą być co najmniej 2 spółki
-przez zawiązanie nowej spółki- na spółkę nową przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (co najmniej 3 spółki)
Zawsze w wyniku łączenia powstaje spółka kapitałowa.
Skutki połączenia:
-wszystkie prawa jednej spółki (przynajmniej) przechodzą na nową spółkę, przechodzą też koncesje, zezwolenia, ulgi
-spółka nowa wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki spółki poprzednich- zasady sukcesji uniwersalnej
-majątek przejmowanej spółki przechodzi na nową spółkę do chwili zaspokojenia wszystkich wierzycieli, musi być zarządzona oddzielnie
-z dniem połączenia wspólnicy spółek łączących się stają się wspólnikami nowej spółki
-w przypadku spółki osobowej wymagana jest zgoda wszystkich wspólników w spółce kapitałowej- bardzo skomplikowane
Podział spółek (spółki kapitałowe)- wyłącznie spółki w likwidacji, upadłościowe, spółki akcyjne, które cały kapitał zakładowy nie został pokryty:
4 sposoby:
-przez przejęcie
-przez zawiązanie nowych spółek
-przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki
-przez wydzielenie
Przekształcenie spółek (wszystkie spółki osobowe i kapitałowe oraz cywilna, wyjątek: spółka w likwidacji i w upadłości)
Istotą przekształcenia jest przejście wszystkich praw i obowiązków z jednej spółki na inną bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego.
Kodeks dopuszcza wszelkie konfiguracje przekształceń.
Ogólne przepisy:
-dzień przekształcenia- dzień wpisu do rejestru spółki przekształconej (z tym dniem przechodzą wszystkie prawa i obowiązki)
-czynności przygotowawcze
-podjęcie uchwały o przekształceniu
-rejestracja i ogłoszenie o przekształceniu
Przepisy wspólne dla spółek (poza kodeksem):
-rejestr (Krajowy Rejestr Sądowy)
-przepisy o firmie
-przepisy o prokurze
Firma i prokura odnosi się tylko do spółek handlowych.
Firma- nazwa pod którą spółka handlowa prowadzi przedsiębiorstwo, firma indywidualizuje pod względem prawnym spółkę więc jest chroniona , jest to dobro osobiste (pod ochroną w prawie cywilnym). Spółka występuje pod firmą gdy jest pozywana, zawiera umowy, gdy są roszczenia. Brzmienie firmy nie może być dowolne.
Zasada prawdziwości firmy- brzmienie firmy musi być tak dobrane, by nie wprowadzało w błąd
Zasada ciągłości firmy- jeśli podmiot nie zmienił nazwy
Zasada jawności-
Zasada jedności- spółka może używać jednej firmy
Zasada wyłączności- każda nazwa powinna odróżniać się od firm już wpisanych do rejestru w tej samej miejscowości.
Prokura-rodzaj pełnomocnictwa, dla spółki prawa handlowego, bardzo szeroki zakres
Prokura a pełnomocnictwa:
-może być udzielone tylko przez spółki prawa handlowego
-upoważnia prokurenta do czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, spółek (sądowych, pozasądowych), wyjątek: zbycie przeds., wydzierżawienie, ustanowienie prawa użytkowania , zbywanie i obciążanie nieruchomości
-musi być ujawniony w rejestrze
-zakres prokurenta jest określony w ustawie i nie może być skutecznie ograniczony wc osoby 3
-prokury nie można przenieść na inne osoby, ale może ustanowić pełnomocników do jakiś czynności
-prokury udziela się pisemnie
Inne formy prowadzenia działalności gosp.:
-spółki cywilne
-spółdzielnie
-towarzystwa powiernicze
-fundacje
-fundusze
Spółka cywilna- uregulowana w kodeksie cywilnym, reguluje zobowiązania między wierzycielem a dłużnikiem. Najczęstszym stosunkiem zobowiązaniowym jest na podstawie umowy, źródłem zobowiązania mogą być takie z tytułu wyrządzenia szkody, niesłuszne wzbogacenie. Przez umowę spółka zobowiązuje się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gosp. przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Spółkę mogą założyć osoby fiz., i os. pr.
Spółka cyw. Może być przekształcona w spółkę jawną.
Spółka cyw. Jest przedsiębiorcą, ale jest nim każdy wspólnik z osobna.
Spółka ma nieliczny skład osobowy, oparty na wzajemnym zaufaniu.
Spółka jest to umowa zobowiązująca do osiągania wspólnego celu. Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki.
Wspólnicy mają równe prawa do zysku i ponoszenia strat.
Nie można wyłączyć wspólnika z zysku. Za zobowiązania odpowiadają wspólnicy całym majątkiem i solidarnie.
W obecnym stanie prawnym może być zawarta umowa spółki cichej. Jest to umowa nienazwana. Spółka ta nie działa pod własną firmą.
Przedsiębiorstwo państwowe- to samodzielny, samo finansujący (3s) podmiot gosp.
Organy założycielskie to osoby publ.-pr. (np. Minister SP, wojewoda)
Organy te mają status właścicieli. Organy założycielskie nie ponoszą ryzyka. Powstanie PP to tryb administr. Likwidatorem jest organ założycielski. Regulacja (ustawa z 81 roku, status).
Organy:
1.Ogólne Zebranie Pracowników
2.Rada Pracownicza
3.Dyrektor
1., 2. - są to równocześnie organy samorządu
OZP- zbiera się 2 razy do roku, ma funkcje kontrolne, stanowiące, inicjujące, opiniujące
RP- 15 członków na 2 lata:
*funkcje stanowiące, w sferze wewn.
*kontrolne
*opiniodawcze
*współzarządzające
Dyrektor- organ zarządzania, reprezentacji, kieruje bieżącą działalnością, dobiera kadry, udziela pełnomocnictwa do reprezentacji
Organ założycielski-
-uprawnienia organizacyjne
*decyduje o powstaniu i likwidacji
*powołuje dyrektora
*decyduje o prywatyzacji
-majątkowe
-nadzorcze
Atrybuty przeds. Państw.
-zdolność do czynności pr.
-zdolność procesowa
-ma własny majątek który otrzymuje od organu założycielskiego
-ma organy
-odpowiedzialność za zobowiązania tylko własnym majątkiem
(Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania)
-ma dobra osobowe które znajdują się pod ochroną prawną
Majątek- organ założycielski wyposaża przeds. W majątek państw., jest chroniony
Prawne formy ograniczenia-
1.tryb publicznego przetargu przy sprzedaży mienia zaliczamy do majątku trw. Lub umów polegających na używaniu (najem, dzierżawa, leasing)
2.swoboda dysponowania majątkiem, założenie organowi założycielskiemu zamiaru dokonania czynności pr. (np. umowa sprzedaży)
Przedsiębiorstwo za zobowiązania odpowiada tylko własnym majątkiem. Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania przedsiębiorstwa państwowego.
Instytucje są sposobem na utrzymanie życia. Stronami w umowie są organ założycielski i zarządca (os. fiz. Lub os. pr.), umowa ma termin nie krótszy niż 3 lata.
Jakie są konsekwencje zawarcia umowy, gdy zarządca obejmuje umowę:
-znikają organy samorządowe (z mocy prawa)
-organ założycielski odwołuje dyrektora
-wszystkie kompetencje przejmuje zarządca
-powołany nowy organ, który kontroluje zarządca (ustanawia Rada Nadzoru)
Rozwiązanie umowy- ze skutkiem natychmiastowym (gdy nie płaci podatku lub dywidend)
Zarząd komisaryczny powołany żeby robić postępowanie naprawcze, gdy przeds. Prowadzi działalność ze stratą po porozumieniu z ministrem finansów.
Nadzór- organ założycielski dokonuje nadzoru nad przeds., organ założycielski może powołać rade nadzorczą.
Prywatyzacja i komercjalizacja PP
Komercjalizacja- zmiana formy prawnej przeds., polega na przekształceniu przeds. Państw. W spółkę kapitałową (zoo lub akc.), zmiana formy org.-pr. Celem jest restrukturyzacja, zmiana przeds. Może być tylko etapem pośrednim do prywatyzacji lub może nie być etapem pośr. Lub jest celem samym w sobie i nie prowadzi do prywatyzacji. Wyłączone są:
-przedsiębiorstwa w likwidacji i upadłości
-w postępowaniu układowym
-w umowie o zarządzanie
-lub ustawowo (np. Poczta Polska)
Organy:
Komercjalizacji dokonuje Minister Skarbu Państwa (na wniosek lub sam)
Minister wydaje akt komercjalizacji- zastępuje wszystkie czynności potrzebne do utworzenia spółki. W formie aktu notarialnego, wpis do rejestru. Jednym wspólnikiem lub akcjonariuszem jest SP.
Prywatyzacja- zmiana właściciela, może być:
-prywatyzacja pośrednia (kapitałowa)- zbywania należących do SP akcji lub udziałów powstałych w wyniku komercjalizacji
-prywatyzacja bezpośrednia- rozporządzenie wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przeds. Państw. Lub spółki powstałej w wyniku komercjalizacji:
*sprzedaż przeds.
*wniesienie przeds. Do spółki
*oddanie przeds. Do bezpłatnego korzystania
-prywatyzacja w drodze komercjalizacji z konwersją wierzytelności
-prywatyzacja za pośrednictwem NFI (Narod. Funduszu Inwestycyjnego)
Upadłość- instytucja pr. mająca na celu uzdrowienie
1.kto ma zdolność upadłościową, a kto nie ma.
2.Kto jest uprawniony do zgłoszenia wniosku o upadłość (dłużnik, wierzyciel)
3.Jakie organy są upadłe (są w pełnym składzie, syndyk, sędzia komisarz(os pr, fiz), sąd kończy, rada wierzycieli)
4.Skutki ogłoszenia upadłości
-co do osoby upadłego- utrata zarządu
-co do majątku upadłego- masa upadłościowa (nią zarządza syndyk)
-co do zobowiązań upadłego- pieniężne i niepieniężne (niepieniężne zamieniają się na pienieżne)
W trakcie postępowania upadłościowego może być zawarty układ.
Postępowanie upadłościowe- celem uniknięcia upadłości jest układ z wierzycielem, warunek: zaprzestanie płacenia długów bez winy własnej wierzyciela
Umowa leasingu, dzierżawy, najmu, sprzedaży (różnica między gwarancją a rękojmi)
1.Rękojmia-wiąże 2 strony(sprzedawce i kupującego), gwarancja jest umową między sprzedawcą bądź producentem a kupującym.
Rekojmia obejmuje roszczenia z tytułu wad fiz. Bądź pr. a gwarancja z tyt. Wad fiz.
2.Uprawnienia kupującego wynikające
z rękojmi: z gwarancji:
3.Nie można zgłosić upadłości następujących podmiotów:
-
-
-
-
-
4.Odpowiedzialnośc deliktowa
5.Współwłasnośc łączna