OBJAWY, BADANIE KLINICZNE I METODY DIAGNOSTYCZNE CHORÓB UKŁADU NERWOWEGO

NEUROLOGIA KLINICZNA - dział medycyny diagnozującej i leczącej choroby OUN

choroba Parkinsona - drżenie, sztywność, spowolnienie, zanik neuronów w układzie nigrostriatalnym

• w wyniku zaniku brakuje dopaminy

• leczenie polega na oddziaływaniu na układ dopaminergiczny

• nie może być podana dopamina (nie przechodzi przez BBB), ale podać można L - DOPA

• czasami stosuje się antagonistów receptorów dopaminergicznych

NEUROLOGIA - wiedza o budowie i czynności układu nerwowego w fizjologii i patologii

choroba tików - zaburzenia osobowości, niepokój, ruchy tikowe, różne wokalizacje - chorzy wydają okrzyki, mają przymus używania brzydkich słów, przymusowe zachowania, przymusowe przeklinania, wiele niepotrzebnych obsesyjnych ruchów

• afazja - niemożność mówienia

• drżenie spoczynkowe, pozycje

• drżenie zamiarowe - gdy nie można trafić w określone miejsca

choroba Wilsona: zaburzenie gospodarki Cu, brak drżenia zamiarowego, jest drżenie spoczynkowe i pozycyjne, drżenie ma bardzo wysoką amplitudę - „machanie skrzydłami”, można wykonać ruch; brak właściwej metabolizacji białka ceruloplazminy, marskość, niewydolność wątroby

dystonia: zaburzenie, które sprowadza się do złego i nieskoordynowanego napinania różnych grup mięśni (napinają się np. jednocześnie agoniści i antagoniści); choroba ośrodkowa; uszkodzenie jąder podkorowych; pacjent może mieć kręcz karku (profil), mogą wystąpić także zgięcia połowicze (nogi, ręki) - wzrost napięcia typu dystonicznego

na zewnątrz wyraża się drżeniem, które może być bardzo łagodne

zaburzenia chodu: zaburzenia chodu i ruchów mimowolnych występujących w chorobie Parkinsona; po kilku latach po zażywaniu L - DOPY pojawiają się dyskinezy (różne ruchy mimowolne np. pląsawica); czasem pląsawica przekształca się w patetozę (wolne ruchy skręcające); L - DOPĄ nie poprawimy skręcania i obracania się u pacjenta; zaburzenia pochylania do przodu - wręcz pacjent musi drobić (drobny chód), bo nie kontroluje swojego środka ciężkości (w ch. Parkinsona)

propulsja - tendencja do padania do przodu

dystonia/ kręcz karku:

podanie toksyny botulinowej trochę poprawia stan pacjenta, ale nie do końca; toksyna botulinowa jest stosowana w leczeniu dystonii

zaawansowany etap choroby Parkinsona:

• drżenie rąk

• skrajne nasilenie propulsji

• maskowata twarz

• kiepska ruchomość

• zgięciowe ustawienie rąk w stawie łokciowym i nadgarstkowym

zespół móżdżkowy:

• chód na szerokiej podstawie (szeroko rozstawione nogi)

• synergia tułowia (?)

• zaburzenie równowagi - pacjent nie jest w stanie iść po linii prostej

• drżenie

najczęściej na neurologii spotyka się udary mózgu → 150 - 170/100 000/rok

udar to zespół objawów związany z chorobą naczyniową (zmiany miażdżycowe, sercowo - zatorowe pochodzenie udaru); występuje nagle

średnio ok. 70 rok życia; mózg jest lepiej zabezpieczony przed zawałem niż serce (udar często około 10 lat po zawale serca)

ch. Parkinsona 50/100 000

dystonia kilkanaście/100 000

ch. Wilsona 1/100 000

ROZPOZNAWANIE W NEUROLOGII:

1. OBJAW

2. ZESPÓŁ 3 poziomy

3. CHOROBA

CHOROBY UKŁADU NERWOWEGO - OBJAWY:

ruchome:

• osłabienie siły (niedowład)

• męczliwość

• zanik lub przerost mięśni

• ruchy mimowolne

czuciowe:

• parestezje

• przeczulica (np. allodynia - bodziec niebólowy jest boleśnie odczuwany)

• niedoczulica

autonomiczne:

• suchość skóry

• nadmierne pocenie

• tachykardia

• wzrost lub spadek RR

• biegunka

psychiczne:

• przytomności / świadomości

• wyższe czynności nerwowe (mowa, praksja, gnozja)

• emocjonalne (lęk, depresja)

• poznawcze (pamięć, orientacja, krytycyzm myślenie itp.)

1. parestezje - drętwienia, mrowienia, pacjent ma inne odczucia niż fizjologiczne

2. przytomność - reakcja na bodźce z otoczenia; zależy od układu siatkowatego

3. świadomość - możliwość rozpoznawania siebie i swojej sytuacji w otoczeniu

4. afazja - zaburzenia mowy czuciowej (pacjent nie rozumie co się do niego mówi)

5. zakręt czołowy dolny - ośr. Broca → ośrodek ruchomy mowy - pacjent nie może mówić

6. praksja - zdolność do wykonywania różnych, złożonych czynności

• dyspraksja - pacjent nie wie jak ma to zrobić

• apraksja - występuje często przy otępieniu

7. gnozja - identyfikacja w zakresie funkcji czuciowych, np. umiejętność stwierdzenia jaką monetę mamy w ręce nie patrząc na nią, np. gdy ktoś pisze nam literę na plecach, wiemy jaka to litera

8. rozpoznawanie twarzy - często spada u pacjentów z otępieniem

9. lęk dezorganizuje funkcję ośrodkowego układu nerwowego

• zaburzenia nerwowe z somatyzacją

• różne wizje

10. depresja jako choroba - leki antydepresyjne → spadek wychwytu presynaptycznego NA, serotoniny; depresja poprzedza często ch. Alzheimera, Parkinsona

do szeroko pojętych funkcji poznawczych należą też wyższe czynności nerwowe;

PAMIĘĆ - nie da się jej zogniskować w jednym miejscu

1. proceduralna → np. umiejętność jazdy na rowerze; długozachowalna

2. epizodyczna → pamięć świeża i odległa; o wydarzeniach, np. co było przed 1h co było wczoraj na obiedzie

* częste są zaburzenia pamięci epizodycznej z zachowaną pamięcią proceduralną

OBJAW - def. odbiegający od normy element zachowania chorego lub wynik jego badania przydatny w rozpoznaniu choroby lub w diagnostyce różnicowej

*objawem jest tylko to, co jest przydatne do rozpoznania choroby

CT po udarze mózgu:

• czas 3 - 6h

• objaw zatarcia tasiemki wyspy

• hypodensja jj. podstawy

• zatarcie rowków

• zwężenie komór

• objaw hyperdensyjnej tętnicy

ZESPÓŁ - def. nieprzypadkowy zbiór objawów typowy dla uszkodzenia (dysfunkcji) określonej części lub miejsca układu nerwowego.

kilka objawów → zespół

zespół móżdżkowy

• dysmetria (trafia nie do nosa, a do ucha)

• drżenie zamiarowe

• oczopląs

zespół Hornera

• zwężenie źrenicy - MIOSIS

• opadanie powieki - PTOSIS

• zapadnięcie gałki ocznej - ENDOPHTALMUS

POZIOMY USZKODZENIA:

• kora

• jj. podkorowe

• móżdżek

• pień mózgu

• rdzeń kręgowy

• korzenie neuronów

• sploty neuronów

• nerw obwodowy

• połączenie nerwowo - mięśniowe

• mięśnie

choroba Parkinsona - układy neuroprzekaźnikowe

→ układ dopaminergiczny → układ cholinergiczny

DA

Ach

leczenie → leki cholinergiczne, układ gabaergiczny

→ leczenie antagonistą receptora NMDA

---