[cm2]. Nasiąkliwość - zasada badania polega na określeniu masy wody, jaką może wchłonąć próbka zanurzona w wodzie pod działaniem normalnego ciśnienia atm. Wykonane próbki należy wysuszyć do stałej masy. Po wysuszeniu próbki należy zważyć z dokł. Do 1g i zmierzyć do 1mm. Suche próbki umieścić w wannie i zalewać stopniowo wodą. Po wyjęciu zważyć do 1g. Nasiąkliwość w stosunku do masy zaprawy nm=(mm-ms)*100%/ms. Nasiąkliwość w stosunku do objętości zaprawy no=(mm-ms)*100%/V mm-masa nasycona wodą ms-masa wysuszona V-objętość próbki.
Mrozoodporność-zasada badania polega na określeniu ubytku masy, spadku wytrzymałości spowodowanych działaniem cyklicznego zamrażania i odmrażania, próbki (12 szt.) wysuszyć do stałej masy i zważyć do 1g a następnie zanurzyć w wodzie do pełnego nasycenia po nasyceniu 6 do zamrażarki, po zamrożeniu (-20oC) wyjąć i umieścić w wodzie (+20oC), po każdym cyklu (20 cykli) przeprowadzić oględziny próbki. Następnie 12 próbek wyjąć z wody i wysuszyć do stałej masy, zważyć do 1g. Próbki poddać badaniu wytrzym. Na zginanie i ściskanie. Mrozoodporność ocenić na podstawie: a) występujących uszkodzeń b) ubytku masy próbek po zamrażaniu Mz=(mz-mr)*100%/mz mz-masa próbki wysuszonej przed zamrożeniem mr-masa próbki po zamrażaniu c)spadku wytrzym. na zginanie i ściskanie próbek po zamrożeniu M=(R1-R2) *100%/R1 R1-średnia wytrzym. próbek kontrolnych (niezamrażanych), R2-średnia wytrzym. próbek zamrażanych
Przewodność cieplna - wsp. przewodności cieplnej λ=[Q*b]/ [F*t*ΔT] ; Q - ilość ciepła przechodzącego przez próbkę [J], b-grubość przegrody [m], F-pow. przegrody [m2], t - czas trwania przewodzenia [s], ΔT-różnica temp. [K]
Przyczepność do podłoża-zasada badania polega na określeniu siły odrywającej próbkę od podłoża i obliczeniu przyczepności przypadającej na jednostkę powierzchni. Wykonanie oznaczenia-na powierzchnię stwardniałej próbki należy przykleić 5 krążków stalowych klejem epoksydowym, wyciąć krążki, do krążków przymocować cięgna przyrządu, badania przeprowadzić do momentu oderwania próbki od podłoża Rp=P/F2*100 P-siła odrywająca [N], F2-powierzchnia odciętej próbki
Konsystencja-zasada badania polega na określeniu głębokości zanurzenia stożka pomiarowego w zaprawie mierzonej w cm po tworzącej stożka. Wykonanie oznaczenia-naczynie pomiarowe napełnić zaprawą 1dm3, zanurzyć swobodnie stożek w zaprawie, wynik odczytać z dokł. do 0,1 cm. Miarą konsystencji zaprawy jest głębokość zanurzenia stożka w cm odczytana na tarczy pomiarowej.
Gęstość pozorna-zaprawę nakładać do naczynia (1000 cm3, naczynie zważyć do 1g) w dwóch warstwach. Każdą warstwę zagęścić ubijakiem po 10 uderzeń. Naczynie z zaprawą zważyć do 1g. Ps=(mw-m)/V mw-masa naczynia z zaprawą [g], m-masa naczynia [g] V-objętość badanej zaprawy [cm3]
Wydajność obj. próbnego zarobu oraz obliczenie ilości składników w 1m3 zaprawy-zasada badania-wydajność obj. zaprawy określa się na podstawie uzyskanej obj. zaprawy z danej ilości składników. Wykonanie oznaczenia-zaprawę przenieść do cylindra pomiarowego, cylinder przykrywa się płaskownikiem ze skalą, na skali odczytuje się uzyskaną obj. zaprawy do 0,1 dm3, obliczenie masy składników na 1m3 zaprawy. M=m1*1000/V m1-masa danego składnika użytego do próbnego zarobu [kg] V-uzyskana objętość zaprawy [dm3].
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
5.Ocena jakości zapraw budowlanych.
Średnia wytrzym. na ściskanie w zależności od marki zaprawy po 28 dniach twardnienia powinna odpowiadać wymaganiom normowym min. 0,3MPa-20, wytrzym. na zginanie min. 0,3-5MPa, nasiąkliwość w stosunku do masy max 10-20% lub nie określa się dla zapraw gipsowych, mrozoodporność (ubytek masy) max 1-25% zaprawa gipsowa i wapienna nie określa się, mrozoodporność (spadek wytrzym. na zginanie) max 25-80% wapienna i gipsowa nie określa się, skurcz w wilgoci względnej 50-65% max 0,3-1,5‰
IV. CEGŁY.
Klasyfikacja materiałów ceramicznych stosowanych w budown.
Klasyfikacja
1.Grupy (w zależności od sposobu wykon. powierzch. bocznych)
Z - zwykłe , L - licowe
2.Rodzaje (w zależności na odporność na działanie mrozu):
M - odporne na działanie mrozu N - nieodporne na mróz
3.Typy (w zależności od sposobu wykonania pod wzgl. otworów i drążeń): B-bez otworów, P-pełne, D-drążone, S-szczelinowe
4.Wielkości (w zależności od długości l, szer. b, wys. h rozróżnia się wielkości cegieł lxbxh w mm) l-250, b-120 h-65,140,220
5.Klasy (w zależności od wytrzymałości na ściskanie rozróżnia się klasy cegieł):
a) 3,5 ; 5 ; 7,5 ; 10 ; 15 ; 20 ; 25 -cegły grupy Z - zwykłe
b) 10 ; 15 ; 20 ; 25 - cegły grupy L - licowe
6.Sortymenty (w zależności od gęstości objętościowej) sortyment:
a) 1,0 ; 1,2 ; 1,4 ; 1,6 ; 1,8 ; 2,0 - cegły typu B i P (bezotw. pełne)
b) 0,6 ; 0,8 ; 1,0 ; 1,2 ; 1,4 ; 1,6 - cegły typu D i S (drąż. szczelin)
Właściwości odmian zależą od:
1.Rodzaju stosowanych surowców, stosunku składników oraz uziarnienia składników wyrobu
2.Stosowanych czynności produkcyjnych tj przygotowanie masy, formowanie, wypalanie wyrobów.
Podział surowców na rodzaje:
1.Surowce plastyczne: kaoliny, gliny, łupki ilaste, margle ilaste
2.Surowce nieplastyczne: piasek kwarcowy, kwarcyt, łupek kwarcytowy, glina palona (szamot), skaleń, grafit, itd.
Podział ceramiki na grupy:
1. o czerepie porowatym:
a) wyroby ceglarskie-ceramika czerwona (cegły pełne, drążone, dachówki ceramiczne, pustaki ceramiczne, rurki drenarskie)
b) kafle piecowe, płytki fajansowe ścienne
2. o czerepie spieczonym: terakota, klinkier drogowy, płytki klinkierowe, kamionka kanalizacyjna i kwasoodporna
3. o czerepie wysokoogniotrwałym (mat. ogniotrwałe): wyroby krzemionkowe, glinokrzemianowe, magnezytowe, spienelowe, węglowe, cyrkonowe itd.
4. wyroby z ceramiki szlachetnej: wyroby sanitarne fajansowe, porcelanowe, porcelitowe, płytki ścienne.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
Materiały do wyrobu ceramiki budowlanej.
Surowce: zasadniczym surowcem są gliny łatwo topliwe. Skład ich może być różny: gliny ilaste; łupki (mniejsza plastyczność); gliny morenowe (z okruchami skalnymi); gliny wstęgowe; mułki; gliny chude (lessy)
Surowce pomocnicze: glina palona; złom suszarniany; złom z wypalonych wyrobów; piasek kwarcowy; łupki przywęglowe; żużel paleniskowy; miał węglowy (rzadziej)
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
Zarys technologii cegły
1. Wydobywanie surowca (glin) - przy pomocy koparek wielonaczyniowych, przy zanieczyszczeniu złóż większymi głazami stosuje się koparki jednonaczyniowe.
2. Przerób surowca - stosuje się: dołowanie, gdzie masę po pierwszym przerobieniu składa się na parę tygodni aby w warunkach wilgotnych ujednoliciła się pod względem zawartości wilgoci i rozluźnieniu struktury glin tłustych. Następuje drugie rozgniatanie, przecieranie i rozcieranie.
3. Formowanie - wyroby można formować dwoma sposobami w zależności od stopnia nawilżenia i plastyczności masy:
a) prasowanie pod wysokim ciśnieniem mas sproszkowanych o niskiej wilgotności;
b) plastyczne formowanie surowca o dużej wilgotności
4. Suszenie i wypalanie - suszarnie komorowe o regulowanych parametrach suszenia (temp., wilgotność, szybkość przepływu powietrza.
Wypalanie w piecach kręgowych w kanale ogniowym na tzw. ko-
7.Badania podstawowych cech technicznych spoiw.
Oznaczenie stopnia rozdrobnienia: przez pomiar powierzchni właściwej wg Bleina, polega na zmierzeniu czasu przepływu określonej objętości powietrza przez odważoną ilość spłaszczonego spoiwa. 2 metoda analizy sitowej-polega na tym że próbkę analityczną spoiwa przesiewa się przez zestaw sit.
Czas wiązania - dokonuje się za pomocą przyrządu Vicata. W celu oznaczenia czasu wiązania po otrzymaniu zaczynu o właściwej konsystencji walec zastępuje się igłą Vicata. Jako początek wiązania przyjmuje się czas po upływie którego igła opuszczona do zaczynu zatrzyma się w odległości 2-4 mm nad pow. płyty szklanej. Jako koniec wiązania przyjmuje się czas po upływie, którego opuszczona igła zanurza się w zaczynie na głębokość nie większą niż 1 mm.
Cechy wytrzymałościowe. Ściskanie-cement klasa 32,5-32,5*52,5 klasa 42,5 - 42,5*62,5. klasa 52,5 - pow. 52,5 MPa. Gips zależnie od odmiany 4*5. Zginanie - gips 6*8.
Wsp. rozmiękania przy zawilgoceniu wyroby gipsowe wskazują spadek wytrzym., który przy pełnym nasyceniu wodą przekracza 70% wynosi 0,25*0,5 jest on niekorzystny. Rozmiękalność- stosunek interesującej nas wielkości charakteryzującej materiał w stopniu max nasycenia wodą do tej samej określonej po wysuszeniu do stałej masy. R<0,8 mat. nie nadaje się do stosowania w warunkach o podwyższonej wilgotności.
Zmiany liniowe i objętościowe. Liniowa: alfa=dl/(Lo*dt). Objętościowa: beta=dV/(Vo*dt) przy mat. anizotropowych określa się alfa i beta, przy mat. izotropowych przyjmuje się beta=3*alfa. np.: beton alfa=0,00001*0,000012.
8. Mechanizm i przebieg wiązania spoiw powietrznych i hydraul.
Spoiwami bud. nazywamy mat. otrzymywane z surowców mineralnych na drodze wypału i rozdrobnienia. Po zmieszaniu z woda tworzą plastyczne masy, które w miarę zachodzących przemian tracą własności plastyczne, wiążą i twardnieją. W procesie tym można wyróżnić 3 stadia 1) składniki spoiwa częściowo rozpuszczają się w wodzie, ulegając przy tym hydratacji i hydrolizie 2) z nasyconego roztworu wydzielają się produkty uwodnienia w postaci koloidalnej. Jest to okres wiązania, w którym masa traci swoją plastyczność. 3) produkty uwodnienia przechodzą ze stanu uwodnienia w stan krystaliczny. Następuje stopniowe stwardnienie całej masy i wzrost jej wytrzymałości w miarę postępu procesu krystalizacji. Spoiwa powietrzne mogą tylko twardnieć na powietrzu (spoiwa wapienne i gipsowe), spoiwa hydrauliczne na powietrzu i pod wodą (cement portl. i glinowy).
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
9. Skład mineralogiczny i struktura składników spoiw budowlan.
Skład miner. spoiwa-jest to ocena ilościowa i jakościowa związków chem. wyst. w postaci krystalicznej bądź skrytokrystalicznej. W spoiwach powietrznych-marmur, wapień, kamień gipsowy, anhydryt naturalny. W spoiwach hydraulicznych-margle lub wapienie i gliny, krzemiany, glino-krzemiany, żelazo-gliniane i inne. Struktura-odmiany anhydrytu (różnią się porządkiem dalekim i ilością defektów w strukturach krystalicznych). Alfa - mniejsza ilość defektów i większy porządek w sieci krystalicznej, niższe ciepło hydratacji podczas wiązania, stabilniejsze właściwości i większe wytrzymałości. Beta - większe ciepło hydratacji, niższe wytrzym. końcowe, burzliwie reaguje z wodą. Odmiany krzemianu-krzemian dwuwapienny występuje w 4 odmianach polimerficznych α, αl, β (Belit), γ. Krzemian trójwapienny występuje w 3 odmianach polimorficznych (najistotniejsza jest odmiana z wtrąceniami MgO, Al2O3 - Alit.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
10. Dodatki i domieszki do spoiw budowlanych
Domieszki hydrauliczne - są proszkami mineralnymi, które dodane do zapraw zawierających wapno nadają im właściwości hydrauliczne.
Domieszki: granulowany żużel wielkopiecowy, popiół lotny krzemionkowy, popiół lotny wapienny, pucolana naturalna, pucolana przemysłowa, wapień, pył krzemionkowy. Domieszki te stosujemy do zapraw cementowych, cementowo-wapiennych i do betonów. Podział na odmiany ze względu na dodatki wyróżnia się odmiany A i B cem.portl.miesz. (A≤20%, B≤35%) cem.hutniczy (A≤65%, B≤80%) cem.pucol (A≤35%, B≤55%).
III. ZAPRAWY.
Rodzaje, skład i przeznaczenie zapraw budowlanych
Rodzaje:
c - zaprawa cementowa
cw - zaprawa cementowo-wapienna
w - wapienna
g - gipsowa
gw - gipsowo-wapienna
cgl - cementowo-gliniana
Skład zapraw:
1) Spoiwo (stosuje się różne rodzaje wapna, cementu, gipsu)
2) Lepiszcze (stosuje się gliny, asfalty, smoły, tw. sztuczne)
3) Kruszywo (stosuje się głównie piasek, a w szczególnych przypadkach żużel mielony, trociny, opiłki)
4) Woda
Przeznaczenie:
1) do spajania brył budowlanych (kamieni, cegieł, bloków) i zapełniania pustek między poszczególnymi bryłami.
2) do wykonywania warstw o specjalnym przeznaczeniu (wyprawy, gładzie, izolacje)
3) do formowania niektórych części budowli (gzymsy, ozdoby, bloki ścienne)
Marki zapraw :
M 0,3 ; M 0,6 ; M1 ; M2 ; M 4 ; M7 ; M12 ; M15 ; M20
0,2 0,4 0,8 1,5 3 5 8 10 12 [MPa]
beleczki 4x4x16 ; walce średnica 8 cm
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
Składniki zapraw-rodzaje,charakteryst, wymagania i ocena jakości
Składników zapraw:
1) Wapno - Rodzaje: sucho gaszone, hydrauliczne (do zapraw narażonych na działanie wilgoci), pokarbidowe rodzaju S (do zapraw marki M 0,3 oprócz tynków wewn.), ciasto wapienne.
2) Gips - Rodzaje: spoiwo gipsowe, spoiwo gipsowe specjalne (jako środek opóźniający - klej kostny)
3) Cement - Rodzaje:
Portlandzki 25 lub 35, Portlandzki z dodat. 25, 35, hutniczy 253 35, murarski 15, portlandzki biały 25, 35.
- cementy marek 35 należy stosować do zapraw cementowych marek >M7 i cem.-wap. marek >M2
- cementy hutnicze stosować gdy temp. otoczenia w ciągu 72h nie będzie <niż 5oC
- cement portlandzki biały stosować w przypadku białych zapraw
- do zapraw cem.-glinian. stosować wyłącznie cem. marek M25
- cem. murarski 15 stosować do zapraw marek ≤M1
4) Zawiesina gliniana
5) Piasek
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
Projektowanie składu zapraw budowlanych
Obejmuje on zaprawy cem., cem.-wap, cem-glinian. przy projektowaniu zapraw cem. o złożonej wytrzymałości na ściskanie przy konsystencji płynno-plastycznej, można stosować metodę przybliżoną. Projektuje się w niej jedynie ilość składników suchych, a ilość wody ustalić doświadczalnie. Korzysta się ze wzoru przy obliczaniu wytrzym. zapraw cement.: Rz=Rc((1/n)*0,05)+4 kG/cm2
Rz-wytrzym. zaprawy Rc- marka cementu
n - stosunek objętości piasku do cementu
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
4.Podstawowe cechy techniczne zapraw i sposoby ich badania
Marka-rozróżnia się podstawowe marki zapraw: M 0,3 ,M 0,6 ,M1 M2 , M 4 , M7 , M12 , M15 , M20 (minim. średnia wytrzym. na ściskanie [MPa]) Rs=P/(F*100) P-siła niszcząca [N], F-powierzch.
2. Wskaźnik uziarnienia Kuczyńskiego
jest sumą % pozostałości kruszywa na polskich sitach normowych wyrażonych w postaci ułamków właściwych w stosunku do całości przesiewanego kruszywa.
3. Wskaźnik urabialności
Pewną statystyczną miarą urabialności może być przyjęty przez Kuczyńskiego kruszywowy miernik urabialności. Bk=Σf1-f4/f1-f6 stosunek wartości punktu pyłowo-piaskowego do punktu piaskowego. Dobrą urabialność uzyskuje się dla:
- betonów plastycznych przy Bk=0,4-0,6
- betonów wibrowanych Bk=0,2-0,4
Na urabialność ma również wpływ zawartość cementu. Przy znacznie zwiększonej ilości cementu poprawia się urabialność tak jak gdyby została zwiększona zawartość frakcji pyłowo-piaskowej.
Ścisłość i szczelność kruszywa
1) Ścisłość kruszywa S=ςp2/ς
ςp - gęstość pozorna kruszywa [g/cm3]
ς - gęstość kruszywa [g/cm3]
2) Szczelność kruszywa. Obliczenie stosunku objętości materiału szczelnego (obj. absolutnej) do całkowitej obj. próbki kruszywa. W celu przeprowadzenia badania szczelności kruszywa należy oznaczyć gęstość pozorną oraz gęstość. Szczelność kruszywa S obliczyć z dokł. do 0,0001 wg wzoru: S=ςp/ς
Oznaczanie należy wykonywać na tych samych próbkach analitycznych pobranych z tej samej średniej laboratoryjnej.
Kompleksowa ocena jakości kruszywa i jego zaklasyfikowanie
Markę kruszywa określamy na podstawie cech tj:
- wytrzymałość na miażdżenie (%)
- zawartość ziarn słabych (%)
- nasiąkliwość (%)
- mrozoodporność (%)
- zawartość ziarn nieforemnych (%)
- zawartość pyłów mineralnych (%)
- zawartość zanieczyszczeń obcych (%)
- zawartość związków siarki (%)
- zawartość zanieczyszczeń organicznych
Wartości poszczególnych cech pozwolą określić markę kruszywa.
II. SPOIWA.
1. Spoiwa powietrzne i hydrauliczne - rodzaje i klasyfikacja.
Spoiwa powietrzne-spoiwa, które po zarobieniu wodą wiążą na powietrzu. Nie mogą one wiązać ani twardnieć pod wodą a nawet po związaniu nie są odporne na działanie wody.
Spoiwa hydrauliczne-mogą wiązać zarówno na powietrzu, jak i pod wodą, a po związaniu są odporne na działanie wody. Niektóre ze spoiw hydraulicznych np. wapno hydrauliczne mogą twardnieć pod wodą dopiero po paru dniach przebywania na powietrzu, cementy zaś mogą od razu wiązać pod wodą.
Rodzaje i klasyfikacja spoiw
Powietrzne:
gipsowe półwodne - podstawowy składnik półwodny siarczan wapniowy (2CaSO4H2O)
anhydrytowe - podstawowym składnikiem jest bezwodny siarczan wapniowy (CaSO4)
gips budowlany - ze względu na uziarnienie: (GB-G gips bud. grubo mielony; GB-D gips bud. drobno mielony) ze względu na wytrzym. na ściskanie gips bud. - 6, gips bud - 8
wapno budowlane - Wapno palone jest ciałem porowatym bez postaciowym, bez zapachu, barwa zależna od domieszek, stosujemy do zapraw wapiennych murarskich i tynkowych, do lekkich betonów komórkowych (dot. wapna palonego sproszkowanego).
wapno hydratyzowane - gaszenie wapna w kawałkach na sucho. Zastosowanie do przygotowania suchych mieszanin do tynków zwłaszcza szlachetnych, do zapraw murarskich, tynkarskich
Hydrauliczne:
wapno hydrauliczne - otrzymywane przez wypalenie wapieni marglistych o odpowiednim składzie chemicznym w temp. w której nie następuje spiekanie a następuje poddawanie hydratacji produktu wypalania oraz zmielenie.
cement portlandzki - podstawowymi surowcami są wapień, glina lub margle.
Cement hutniczy - zmielona mieszanina klinkieru cementowego z żużlem wielkopiecowym granulowanym i aktywnymi popiołami lotnymi.
cement romański - otrzymuje się przez wypalanie margli w temp. poniżej spiekania i przez zmielenie wypalonego produktu.
cement magnezjowy- otrzymuje się przez wymieszanie sproszkowanego magnezytu kaustycznego.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
2.Charakterystyczne moduły.
Moduł hydrauliczny - MH=CaO/ (SiO2+Al2O3+Fe2O3) jeżeli ten moduł jest <4,5 to spoiwa hydrauliczne
Moduł zasadowości - MZ=(CaO+MgO)/(SiO2+Al2O3+Fe2O3)
Moduł krzemianowy Ms=(SiO2)/(Al2O3+Fe2O3) obniżenie tego wsp. powoduje wzrost szybkości wiązania.
Moduły służą do dobierania składu cementów.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
3. Rodzaje i odmiany gipsów - cechy i sposób otrzymywania
Gips budowlany. Pod wpływem chemicznym gips jest siarczanem wapniowym i występuje w naturze w dwóch postaciach: gips dwuwodny (kamień gipsowy) CaSO4*2H2O i gips bezwodny anhydryt CaSO4. Gips dwuwodny zawiera teoret. 79,1% CaSO4 i 20,9% H2O w praktyce zawiera także zanieczyszczenia. Gęstość kamienia gipsowego wynosi 2,2-2,4 tony/m3. Alabaster drobno krystaliczna odmiana gipsu. Anhydryt bezwodny gęstość 2,9-3,1 t/m3, twardość wg Mohsa 2-2,5 (biały, zwykle zabarwiony domieszkami). Istnieją 2 zasadnicze odmiany gipsu półwodnego różniące się budową i właściwościami. Odmiana alfa powstaje gdy reakcja odwodnienia zachodzi w atmosferze pary wodnej, beta gdy para wodna jest intensywnie odprowadzana.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
4. Rodzaje cementów ich zastosowanie i cechy.
Cement portlandzki - podstawowymi surowcami są wapień glina lub margle, rodzaje: czyste i mieszane, moduł MH=1,7-2,3.
Cementy glinowe - odporne na podwyższoną temp. Zas. do zapraw murarskich, do betonów gdy zależy na wykonaniu szybkich robót, do budowli narażonych na działanie wód agresywnych.
Cement hutniczy - zmielona mieszanina klinkieru cementowego z żużlem wielkopiecowym granulowanym i aktywnymi popiołami lotnymi, cechy (do portl.) wolniejsze twardnienie w ciągu 1-szych tygodni, większa odporność na działanie wysokich temp. i kwasów wodnych, stosujemy do betonów naparzanych.
Cementy pucolanowe, Cementy specjalne: hydrotechniczne, ekspansywne, białe i kolorowe.
Cement romański - otrzymuje się przez wypalenie margli w temp. poniżej spiekania i przez zmielenie wypalonego produktu.
Cement magnezjowy - otrzymuje się przez wymieszanie sproszkowanego magnezytu kaustycznego, zast. do posadzek, do wyrobu płyt wiórowo-cementowych.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
5. Wapno hydrauliczne - charakterystyka i przeznaczenie.
Otrzymywanie przez wypalenie wapieni marglistych o odpowiednim składzie chem. w temp. w której nie następuje spiekanie a następuje poddawanie hydratacji produktu wypalania oraz zmielenia. Wapno hydraul. po początkowym okresie twardnienia na powietrzu może w dalszym ciągu twardnieć w wodzie. Cechy -stopień zmielenia pozostałość na sicie o wym. oczek 0,2 mm najwyżej 5% wag. a na sicie 0,08 mm najwyżej 25 % wag., gęstość pozorna w stanie luźno usypanym wynosi 0,5-1,1 g/cm3. wytrzymałość zapraw normowych z wapna hydraulicznego po 21 dniach przechowywania na powietrzu a następnie po 7 dniach w wodzie powinna wynosić na zginanie nie mniej niż 0,3 MPa a na ściskanie nie mniej niż 2,5 MPa. Zastosowanie: do zapraw murarskich (nie w okresie zimowym), do tynków zewn., do farb wapiennych, betony nie wielkiej wytrzymałości.
1. KRUSZYWA
Rodzaje i klasyfikacja kruszyw mineralnych:
0 Klasyfikacje przeprowadza się według:
wielkości ziarn, pochodzenia petrograficznego, sposobu rozdrobnienia i ciężaru objętościowego
1. Grupy: w zależności od surowca i stopnia obróbki
a) naturalne - niekruszone i kruszone
b) łamane - łamane zwykłe i łamane granulowane
2. Podgrupy: w zależności na pochodzenie
a) naturalne (piaski, żwiry pospółki)
b) łamane (kruszyny, klińce, tłuczeń)
c) sztuczne (żużel, gliniec, łupki spiekane)
3. Rodzaje: w zależności od uziarnienia
drobne - wielkość ziarn do 4 mm
grube - wielkość ziarn 4 - 63 mm
b.grube - wielkość ziarn 63 - 250 mm
4. Typy: ze względu na ciężar objętościowy
lekkie <1800 kG/m3 objętościowo
zwykłe 1800 - 3000 kG/m3 objętościowo
ciężkie >3000 kG/m3 objętościowo
d) ze względu na rozdrobnienia
naturalne, niekruszone, nat. kruszone, zwykłe, granulowane
Badanie podstawowych cech technicznych kruszyw mineralnych
a) uziarnienie - metoda polega na rozdzieleniu kruszywa na frakcje poprzez przesianie go przez sita o znormalizowanych wielkościach oczek kwadratowych i ustaleniu % udziału masy w próbce ai=mi/ms۰100
ai - % udział frakcji
ms - masa próbki analitycznej
mi - całkowita masa frakcji wydzielonej w wyniku przesiewania
b) gęstość - masa materiału m do obj. tego materiału Va , bez uwzględnienia porów ς=m/Va Va-obj. absolutna materiału (porów)
c) gęstość pozorna - masa jednostki obj. badanego materiału wysuszonego do stałej masy wraz ze znajdującymi się w nim porami ςp=m/V m-masa próbki [kg] V-obj. masy próbki [m3]
Oznaczenie polega na obliczeniu stosunku masy próbki kruszywa do jej objętości określonej z różnicy wody znajdującej się w naczyniu pomiarowym przed i po wsypaniu kruszywa.
Cylinder pomiarowy wypełnić wodą do połowy i odczytać obj. wody V1 z dokł. do 5 cm. Do cylindra wsypać powoli kruszywo i odczytać z podziałki obj. wody z próbką V2 V=V2-V1 (ςp=m/V)
d) gęstość nasypowa - stosunek masy materiału w stanie luźno usypanym do jego obj. łącznie z porami. Do badań wykorzystuje się objętościomierz (poj. 2;5;10 l w zależności od rodz. kruszywa).
Oznaczenie w stanie luźnym - pusty i suchy cylinder ważymy z dokł. do 50g. Kruszywo do cylindra wsypujemy z wys. ok. 20 cm ponad jego krawędź, nadmiar zgarniamy liniałem. Całość ważymy z tą samą dokładnością.
Oznaczenie w stanie utrzęsionym - jak wyżej. Całość wibrujemy przez 3 min. Uzupełniamy kruszywem ponad krawędzie i wibrujemy 1 min. Nadmiar kruszywa usuwamy, cylinder ważymy.
ςn=m/V m-masa kruszywa [kg] V-obj. cylindra [m3] m=m2-m1
m2-cylinder+kruszywo [kg] m1-cylinder pusty [kg]
Wynik końcowy to śr. arytm. trzech oznaczeń. Różnice między skrajnymi wynikami <3 kg/m3
e) zawartość ziarn poniżej 0,05 mm oraz ilastych
f) Cechy wytrzymałościowe.
Wytrzymałość na miażdżenie - polega na ustaleniu % ubytku masy ziaren kruszywa w wyniku miażdżenia określoną siłą próbki umieszczonej w sztywnym naczyniu cylindrycznym.
Badania należy wykonać na poszczególnych frakcjach kruszywa w zakresie 4-31,5 mm. Kruszywa większe niż 31,5 mm rozdrabniamy na frakcje 16 - 31,5 mm, kruszywa mniejsze niż 4 mm nie podlegają badaniu.
Próbkę należy wsypać do cylindra o obj. 1,8 l, wyrównać powierzchnie liniałem i przykryć stalowym tłokiem. Zgniatać do uzyskania siły 200 kN (kruszywo zwykłe) lub 50 kN (kr. lekkie) siłą z przyrostem 1-1,5 kN/sek.
Zawartość cylindra przesiać przez sita kontrolne. Zatrzymane kruszywo na sicie zważyć z dokł. do 0,1 g.
Wskaźnik rozkruszenia (miara wytrzymałości) X
X=(m-m1)/m *100% m-masa próbki przed badaniem m1-po bad.
g) mrozoodporność - zdolność mat. nasyconego wodą do przeciwstawiania się zniszczeniu własnej struktury przy wielokrotnym zamr. i rozmr. bez obniżenia wytrzymałości, spadku masy (odpryski mat.) i wyglądu zewn. (pęknięcia, rysy).
h) wilgotność - stosunek wasy wody zawartej w badanym mat. do jego masy w stanie suchym. W=(Gw-Gs)/Gs * 100 %
Gw-masa bad. mat. w stanie wilgotnym
Gs- masa bad. mat. w stanie suchym w temp. 100-105oC
i) kształt ziaren - oznaczenie polega na określeniu % udziału w kruszywie masy ziarn nieforemnych, wydzielonych z próbki w wyniku pomiarów ziarn za pomocą suwmiarki SCHULTZA.
Próbki analityczne:
Frakcja: 4-8 mm-150 g ; 9-16 mm-500 g ; 16-31,5 mm-1500 g
Pomierzyć dł. i szer. każdego ziarna kruszywa z próbki analitycznej. Jeżeli dł. do szer. ziarna < niż 3/1 ziarno uznajemy za nie foremne.
Zawartość ziarn nieforemnych w pojedynczej frakcji:
Zn=m1/m * 100% m1-masa ziarn niefor. w próbce [g] m-masa prób
Zawartość ziarn nieforemnych w kruszywie wielofrakcyjnym:
Zws=(Zn1*f1+Zn2*f2+Zn3*f3)/( f1+ f2+ f3)
(Zn1*f1+Zn2*f2+Zn3*f3)-zawart. ziarn nieforem. we frakcjach [%]
( f1+ f2+ f3) - udział ziarn frakcji kruszywa w śr. próbce lab. [%]
j) zawartość zanieczyszczeń organicznych i obcych.
Organiczne - należą do nich cukry i kwasy humusowe. Zawartość 0,02% cukru w wodzie zarobowej całkowicie wstrzymuje wiązanie cementu, a zawartość !% (wagowo) kw. humusowych w kruszywie ma ten sam wpływ. Większość zanieczyszczeń org. zanika jeśli kruszywo jest wystawione na działanie słońca i opadów atmosferycznych. Polewanie kruszywa mlekiem wapiennym przyspiesza ten proces.
Obce - oznaczenie zawartości zanieczyszczeń obcych widocznych nieuzbrojonym okiem ciał obcych, które nie są kruszywem kamiennym (drewno, gruz ceglany, żużel, torf, muszle). Należy wykonać po pobraniu z śr. próbki laboratoryjnej metodą kwartowania próbki. Ilość zanieczyszczeń obcych oblicza się w % (z zaokrągleniem do 10%) wg wzoru: Z=(g1/g) * 100%
g-masa próbki wydzielonej g1-masa zaniecz. obcych wybranych
k) nasiąkliwość - zdolność pochłaniania wody przez materiał przy ciśnieniu atm. Zależy od szczelności materiałów, rodzaju porów (otwarte, zamknięte) oraz ich wielkości. Im większa szczelność i więcej zamkniętych porów tym mat. jest bardziej odporny. Rozróżniamy nasiąkliwość: wagową, objętościową, względną.
Nw=(Gn-Gs)/Gs * 100% Gn-masa próbki nasyconej wodą
No=(Gn-Gs)/V * 100% Gs-masa próbki wysusz. do stałej masy
Nwz=nnas/p V-obj. próbki ; nnas-nasycalność ; p-porowatość
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
Ocena wskaźnika kruszywa do betonów.
1) Charakterystyczne punkty krzywej przesiewu.
a) punkt pyłowo-piaskowy - jest to suma frakcji f1-f4 wyrażona %, wywiera zasadniczy wpływ na urabialność świeżej masy betonowej. Nadmiar tych frakcji poza pożyteczną urabialnością wprowadza zbytnią wodożądność kruszywa, a w związku z tym wysokie zużycie cementu. Racjonalne regulowanie wysokości punktu pyłowo-piaskowego pozwala na panowanie nad stopniem urabialności i zabezpiecza przed nieekonomiczną wodożądnością stosu okruchowego.
b) punkt piaskowy (suma frakcji Σf1-f6)- ma on zasadniczy wpływ na szczelność stosu okruchowego oraz pośrednio na urabialność, ponieważ piasek zawiera również frakcje pyłowo-piaskowe (Σf1-f4)
c) punkt żwirowy (Σf1-f10) jeśli kruszywo nie ma ziarn grubszych od 20-40 mm to punkt żwirowy=100. Jeśli (Σf1-f10)<100 świadczy to o udziale pewnej części otoczaków, to jest frakcji f11 lub nawet f12,f13. Zawartość frakcji otoczakowych nie powinna przekraczać w betonie15-30%, a zatem punkt żwirowy (suma frakcji (Σf1-f10)=70.
Twardość- jest cechą charakteryzującą odporność badanego materiału na trwałe przy wciskaniu w niego ciała bardziej twardego. Im twardość jest większa tym materiał jest trudniejszy w obróbce i tym odporniejszy na zarysowanie się na zużycie od ścierania. , chodzenia, jeżdżenia itp. Twardość drewna określa się metodą Janki lub Brinella. Twardość materiałów skalnych określa się przy użyciu skali Mohsa.
Kruchość- jest przeciwieństwem ciągliwości i charakteryzuje się tym że materiał ulega nagłemu zniszczeniu bez wyraźnych oznak poprzedzających zwykłe zniszczenie materiału. Kruchość określa się jako stosunek wytrzymałości materiału na rozrywanie do wytrzymałości na ściskanie . W przypadku gdy stosunek ten jest mniejszy od 1/8 , to materiały zaliczamy do kruchych.
Ciągliwość- charakteryzuje się tym, że materiały odkształcając się nie wykazują zniszczenia przy znacznych wartościach odkształceń plastycznych.
Relaksacja - jest to zjawisko związane ze zjawiskiem pełzania , charakteryzujące się spadkiem wartości naprężeń wewnętrznych przy stałym niezmiennym odkształceniu.
Pełzanie - jest to zjawisko wywierające znaczny wpływ na wytrzymałość materiału charakteryzujące się nieprzerwanym wzrostem odkształceń plastycznych przy niezmiennym stałym obciążeniu. Wielkość pełzania zależy od wieku materiału , temperatury i od czasu działania obciążenia.
Plastyczność- jest to zdolność materiału do zachowania odkształceń tj. do zachowania trwałych zmian w jego postaci mimo usunięcia sił , które te obciążenia spowodowały.
Sprężystość - jest to zdolność ciała do przyjmowania pierwotnej postaci, o tych samych wymiarach po usunięciu sił obciążających , pomimo iż pod obciążeniem zmieniło ono swój kształt . Sprężyste właściwości danego materiału charakteryzuje się tzw. współczynnikiem sprężystości „E” w (Mpa).
Wytrzymałość mechaniczna- jest to opór stawiany przez materiał zniszczeniu jego struktury pod działaniem obciążenia (sił zewnętrznych). W szczególności mogą być rozpatrywane tzw. wytrzymałość doraźna lub długotrwała (obciążenie działa długo). Rozróżnia się obciążenie na ścianki : zginanie , ścinanie i inne.
Wytrzymałość na ściskanie -badanie przeprowadza się na próbkach przeważnie w kształcie sześcianu lub prostopadłościanów ewentualnie walców - przy czym dla różnych materiałów wymiary są różne. Wytrzymałość na ściskanie określa się ze wzoru : Rc=P/F(Mpa) ; P-siła zgniatająca próbkę (N) ,F- Powierzchnia próbki (mm2).
Wytrzymałość na rozciąganie- badanie przeprowadza się na próbkach zgodnych z zaleceniami w normach. Materiały kruche : kamień, beton i podobne -mają małą wytrzymałość na rozciąganie, natomiast stal i drewno- dużą. Wytrzymałość na rozciąganie określa się ze wzoru : Rr= P/F (Mpa) ; P- siła zgniatająca próbkę (N), F- powierzchnia próbki.
Wytrzymałość na zginanie - badania przeprowadza się na beleczkach znormalizowanych wg zaleceń normy. Wytrzymałość na rozciąganie oblicza się ze wzoru : Rz=M/W (Mpa) ; M-moment zginający (Nmm), W- wskaźnik wytrzymałości (mm3). U większości materiałów budowlanych jak : kamień, beton itp. Pierwsze rysy pokazują się w dolnych partiach zginanych beleczek, gdyż materiały te mają wielokrotnie mniejszą wytrzymałość na rozciąganie niż na ściskanie.
Izolacji. Sposób magazynowania - jak wyżej.
Papy asfaltowe na taśmie aluminiowej : o grubości 0,12 mm produkuje się w dwóch rodzajach : 12/800- jednostronnie powlekane zmineralizowaną masą asfaltową z zawartością asfaltu 800g/m2 ; 12/1200- obustronnie powlekane zmineralizowaną asfaltową o zawartością asfaltu 1200 g/m2. Stosuje się je do wykonywania górnej warstwy pokryć dachowych oraz izolacji przeciwwilgociowych. Magazynowanie jak wyżej. Papy na welonie z włókien szklanych - otrzymuje się poprzez powlekanie z obu stron welonu masą asfaltową z dodatkiem wypełniaczy mineralnych, posypanie obustronne posypką z piasku lub mączką chlortyowo-sercytową. W zależności od przeznaczenia papy te dzieli się na : P- papy podkładowe i W- wierzchniego krycia. Ze względu na gramaturę welonu i zawartość asfaltu rozróżnia się następujące odmiany : P/64/120 do P/100/1600 i od W/64/1200 do W/100/1600. Papy typu P stosuje się na dolne warstwy pokryć dachowych oraz izolacji przeciwwilgociowych i wodoszczelnych , papy typu W- na wierzchnie warstwy pokryć dachowych. Rolki papy powinny być zwijane na twarde rdzenie o średnicy (>5cm). Magazynuje się jak wyżej.
Papy asfaltowe na włókninie przeszywanej : otrzymuje się je przez nasycenie włókniny asfaltem impregnacyjnym , a następnie powleczenie z obu stron masą asfaltową z dodatkiem wypełniaczy mineralnych oraz posypanie obustronne drobnym piaskiem lub mączką mineralną. W zależności od zawartości asfaltu wyróżniamy następujące odmiany pap : P/1600, P/2000, P/2400. Stosuje się je na spodnie warstwy pokryć dachowych oraz do izolacji przeciwwilgociowych i wodoszczelnych. Magazynuje się je jak papy na welonie z włókien szklanych.
Taśma budowlana uszczelniająca (izofolia) : jest to taśma aluminiowa powleczona jednostronnie mieszaniną asfaltów i pokryta samoprzylepną taśmą polietynową. Długość taśmy wynosi 20m przy szerokości : 10,15,20 lub 30cm. Izofolia jest zwijana w rulony na trzpieniu o średnicy 5cm. Stosuje się ją do zewnętrznego uszczelniania złączy budowlanych oraz do renowacji pokryć dachowych lub obróbek blacharskich.
Zasady badania cech technicznych pap:
Badania cech technicznych pap obejmują :
sprawdzenie wyglądu zewnętrznego, dokładności nasycenia impregnatem, sprawdzenie wymiarów, oznaczenie masy składników przez ważenie, oznaczenie giętkości oraz odporności na działanie podwyższonej temp, oznaczenie przesiąkliwości oraz siły zrywającej przy rozciąganiu , oznaczenie wydłużenia przy zerwaniu i oznaczenie nasiąkliwości wodą.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego: sprawdzenie polega na rozwinięciu rolki, określeniu równości oraz stanu krawędzi wstęgi i jednolitości wyglądu powierzchni z uwzględnieniem uszkodzeń technicznych. Należy także sprawdzić w papach izolacyjnych - aby nie występował nadmiar masy impregnacyjnej , powodujący sklejenie papy w rolce ; w papach obustronnie powlekanych - aby posypka mineralna była równo rozłożona; w papach z folia metalową lub tworzyw sztucznych - aby folia stanowiąca wierzchnią warstwę była dokładnie przyklejona do osnowy pokrytej masą asfaltową oraz aby masa asfaltowa powlekająca spodnią warstwę folii miała do niej dobrą przyczepność i była równomiernie rozłożona.
Sprawdzenie wymiarów : polega na zmierzenie szerokości i długości wstęgi papy. Szerokość należy zmierzyć z dokładnością do 1 cm , a długość z dokładnością do 5cm.
Sprawdzenie giętkości papy : należy przeprowadzać na klockach kontrolnych zaokrąglonych z jednego końca lub na prętach o równoważnej średnicy . temperaturę badania oraz średnicę klocków lub prętów określa norma przedmiotowa. Przeznaczone do sprawdzenia giętkości próbki jednostkowe w liczbie 4 sztuk dla każdej temperatury przewidzianej w normie należy przechowywać wraz z klockami lub prętami o podanych średnicach w następujący sposób : w wodzie o temp. (20+/-2)0C przez (10-15) min. ; w wodzie w temp. (4+/-1) 0C przez ok. 30 min. ; w wodzie z lodem o temperaturze (0+/-2) 0C przez ok. 30min. Czas pomiaru od chwili wyjęcia próbek nie powinien być dłuższy niż 10s. Próbkę po wyjęciu z wody należy wygiąć jednokrotnie dookoła półobwodu klocka lub pręta dokonując nieuzbrojonym okiem obserwacji powierzchni wierzchniej. Podczas badania papy z wierzchnią warstwą z folii należy obserwować powierzchnię spodnią próbki. Wynik badania należy uznać za dodatni jeżeli co najmniej trzy próbki nie wykazały widocznych rys i pęknięć.
Sprawdzenie przesiąkliwości : sprawdzenie przeprowadza się przy użyciu przyrządu , który składa się z rury o średnicy zewnętrznej 60mm do której przymocowany jest szczelnie pierścień, ten z kolei przymocowany jest od spodu do drugiego pierścienia. Miedzy obydwa pierścienie wkłada się dwie uszczelki gumowe o grubości (3-5)mm. Sprawdzenie polega na włożeniu pomiędzy dwie uszczelki próbki i skręceniu dwóch pierścieni do pełnej szczelności. Do rury przyrządu nalewa się wody do wysokości określonej w odpowiedniej normie przedmiotowej. Po upływie czasu określonego w normie sprawdza się czy papa wykazała przeciek w postaci plam. Sprawdzenie nasiąkliwości przeprowadza się przez zważenie trzech próbek jednostkowych , a następnie zanurzenie całkowite w wodzie o temp. (18+/-2) 0C na 1 minutę. Następnie próbki należy wyjąć z wody i w ciągu (30-60)s wytrzeć miękką wilgotną tkaniną i zważyć z dokładnością 0,01g. Następnie próbki włożyć do wody o temperaturze jak wyżej na okres 24h. Następnie wyjmujemy i zawieszamy swobodnie w temperaturze (20+/-2) 0C. Po upływie 1h próbki osusza się i waży z dokładnością 0,01g. Nasiąkliwość wodą (nw) należy obliczać wg wzoru : nw = [(a*b)/c]*100%; gdzie : a- masa próbki po dobowym zanurzeniu w wodzie w (g); b- masa próbki po 1min zanurzeniu w wodzie (g); c- masa próbki przed badaniem.
Sprawdzanie odporności na działanie podwyższonych temp.
Przeprowadza się na 6-ciu próbkach jednostkowych (3 - z kierunku podłużnego i 3- z kierunku poprzecznego), które należy swobodnie zawiesić w kierunku dłuższej krawędzi w suszarce ogrzanej do stałej temperatury- podanej w normie przedmiotowej. Po 2h próbki należy wyjąć z suszarki i po ostygnięciu opisać ewentualne zmiany wyglądu zewnętrznego (spływanie masy, pęcherze , zgrubienia itp.)
Sprawdzenie siły zrywającej przy rozciąganiu :
Próbki w liczbie 10 sztuk (5 z każdego kierunku) należy poddać 4h klimatyzacji w temp. (20+/-2) 0C. Przy zakładaniu próbek do aparatu należy pasek papy umocować w uchwytach tak aby odstęp szczęk wynosił 200 mm. W razie rozerwania się próbki w odległości 2cm≤ od zacisku - należy dokonać ponownego pomiaru na nowej próbce. Wartość wytrzymałości na rozrywanie należy policzyć jako wartość średnią arytmetyczną pomiarów.
Sprawdzenie wydłużenia przy rozerwaniu : 10 próbek o wymiarach (25 x5)cm. Paski mocujemy na zrywarce jak wyżej - siła 50N/min. Jako wynik przyjmujemy średnią arytmetyczną 10-ciu pomiarów . W momencie zerwania próbki odczytujemy wydłużenie a wynik obliczamy wg wzoru : ε=(Δl/l)*100%gdze : Δl- przyrost długości w chwili zerwania się paska (mm); l- pierwotna długość paska (odległość miedzy szczękami(mm)).
POJĘCIA
Ścieralność - odporność na działanie czynników ścierających (jezdnie, chodniki, podłogi kanalizacyjne, krawężniki itd.) zależy od budowy (struktury) jego twardości i elastyczności. Mianem ścieralności jest ubytek masy spowodowany w skutek równomiernego ścierania materiału. Oznaczenie ścieralności naturalnych i sztucznych materiałów przeprowadza się na tarczy Bohrnego. Polega ona na ułożeniu na tarczy posypanej proszkiem ściernym próbki o boku 7,1 cm i okręcaniu 110 obrotów przy obciążeniu 300N. Czynność powtarzamy 4 razy.
Odporność na uderzenia - zdolność wytrzymywania nagłych uderzeń dynamicznych - specjalnie ważna dla posadzek , płyt chodnikowych, cienkich ścian. Miarą odporności na uderzenia jest praca potrzebna do stłuczenia lub przełamania badanego detalu.
mory. Wypalanie prowadzi się w sposób ciągły. Wyroby są ustawione na ruchomych wózkach, przesuwane wzdłuż tuneli przechodząc przez strefy suszenia i wypalania.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
Opis wyglądu zewnętrznego (analiza i ocena makroskopowa).
1. Kształt - prostopadłościan o prostych krawędziach i płaskich powierzchniach
2. Wymiary nominalne w mm - dł-250,szer.120, wys. 65,140,220
3. Rowki- na powierzchniach bocznych cegieł powinny być rozmieszczone równomiernie na co najmniej 2/3 powierzchni, kształt i rozmiary rowków mogą być dowolne
4. Barwa- powinna być jednolita lub odpowiednio skomponowana. Dopuszcza się nieznaczne różnice odcieni barwy między poszczególnymi cegłami.
5. Przełom- polega na poprzecznym rozłupaniu cegły i obejrzeniu nieuzbrojonym okiem struktury wewn. wyrobu i pomierzeniu ziaren i grudek, powodujących jego niejednorodność z dokł. do 1mm.
6. Sprawdzenie wielkości szczerb, uszkodzeń, pęknięć krawędzi, naroży z dokł. do 1mm.
7. Sprawdzenie wielkości oraz liczby rys i pęknięć powierzchni
8. Sprawdzenie wielk. oraz liczby pęknięć ścianek zew. i wew.
9. Sprawdzenie wad powierzchniowych: pęcherze, wytopy, zgrubienia, bruzdy.
6,7,8,9 z dokł. do 1 mm, obejrzeć i policzyć.
10. Sprawdzenie wzajemnych prostopadłości powierzchni i krawędzi. Odchyłek zmierzyć z dokł. do 1mm w miejscu największego odchylenia.
11. Sprawdzenie odchylenia powierzchni bocznych lub czołowych od pionu. Położenie na płaską powierzchnię wyrobu i przystawienie do wyrobu kątownika i zmierzenie z dokł. do 1mm odchylenia jednej powierzchni względem drugiej w miejscu największego odchylenia. Należy wykonać pomiary wszystkich powierzchni względem siebie.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
Podstawowe badania techniczne cegieł ceramicznych.
1.Masa.
a) stan powietrzno suchy; ważenie z dokł. do 5g
b) stan suchy; ważenie z dokł. do 0,1% masy próbki, trzymanej przez 6h w temp. 105-110oC
Masa objętościowa:obliczamy wg wzoru Co=G/V
G-masa próbki wysuszonej w temp. 105-110oC [kg]
V-objętość próbki [dm3] - wyznacza się przez pomierzenie cegły z dokł. do 1mm, dla wyrobów drążonych obj. określić z obj. otworów.
2. Gęstość pozorna - ςp=m/Vp [Mg/m3]
Vp - obj. absolutna+obj. porów (podaje się dla określ. wilgotności) np. cegła dziurawka ok. 1,3 [Mg/m3]
3. Porowatość - oznacza jaką część w całej obj. w % zajmują pory
4. Nasiąkliwość - zdolność pochłaniania wody przez materiał przy ciśnieniu atmos. Zależy od szczelności materiałów, rodzajów porów (otwarte, zamknięte) oraz ich wielkości. Im większa szczelność i więcej zamkniętych porów tym materiał jest bardziej odporny. Rozróżniamy nasiąkliwość: wagową, objętościową, względną.
Nw=(Gn-Gs)/Gs * 100% Gn-masa próbki nasyconej wodą
No=(Gn-Gs)/V * 100% Gs-masa próbki wysusz. do stałej masy
Nwz=nnas/p V-obj. próbki ; nnas-nasycalność ; p-porowatość
5. mrozoodporność - zdolność mat. nasyconego wodą do przeciwstawiania się zniszczeniu własnej struktury przy wielokrotnym zamr. i rozmr. bez obniżenia wytrzymałości, spadku masy (odpryski mat.) i wyglądu zewn. (pęknięcia, rysy).
6. zawartość margla i soli rozpuszczalnych.
Margiel- próbki po oczyszczeniu i oznaczeniu umieszcza się na siatce metalowej, którą umieszcza się w naczyniu z wrzącą wodą i utrzymuje ten stan przez 2h, następnie należy osuszyć, ostudzić i poddać próbki oględzinom w celu stwierdzenia liczby i ilości odprysków.
Sole rozpuszczalne- próbki oczyścić (nie można brać próbek, które były poddane badaniu na nasiąkliwość) powinny być one w stanie powietrzno-suchym. Próbki umieścić w naczyniu z wodą destylowaną i zalać 3mm warstwą parafiny i odstawić do pomieszczenia o stałej temp. i wilgotności aż do wyparowania całej wody. Po wyparowaniu wody po 48h obejrzeć czy nie ma wykwitów soli.
7. Wytrzymałość na ściskanie. Opór stawiany przez materiał zniszczeniu jego struktury pod działaniem obciążenia (ściskanie) próbki to sześciany, prostopadłościany, walce. Kc=P/F [MPa]
P-siła zgniatająca [N], F-powierzchnia próbki [m2]
8. Klasa wytrzymałościowa
Rc [MPa]
h [mm] |
klasy |
||||||
|
3,5 |
5 |
7,5 |
10 |
15 |
20 |
25 |
65 |
4,3 |
6,2 |
9,3 |
12,3 |
18,5 |
24,7 |
30,9 |
140 |
3,1 |
4,5 |
6,7 |
8,9 |
13,4 |
17,9 |
22,3 |
220 |
2,6 |
3,7 |
5,6 |
7,4 |
11,1 |
14,8 |
18,5 |
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
Ocena jakości wyrobów ceram. bud. i zaklasyfikowanie materiału
Zaklasyfikowanie cegieł.
W zależności od wytrzym. na ściskanie rozróżnia się klasy cegieł:
a) 3,5 ; 5 ; 7,5 ; 10 ; 15 ; 20 ; 25 -cegły grupy Z - zwykłe
b) 10 ; 15 ; 20 ; 25 - cegły grupy L - licowe
W zależności od gęstości objętościowej rozróżniamy sortymenty:
a) 1,0 ; 1,2 ; 1,4 ; 1,6 ; 1,8 ; 2,0 - cegły typu B i P (bezotw. pełne)
b) 0,6 ; 0,8 ; 1,0 ; 1,2 ; 1,4 ; 1,6 - cegły typu D i S (drąż. szczelin)
i na podstawie nich klasyfikujemy cegłę zgodnie z wymaganiami normy.
Przy klasyfikowaniu cegieł należy uwzględnić ilość i rodzaj pęknięć, odprysków, rys, porównać z normą i w razie przekroczenia wartości normowych obniżyć klasę wytrzymałościową.
V. PAPY
Ze względu na sposób impregnacji powierzchni papy dzieli się je na : izolacyjne i specjalne z obustronną mineralizowaną powłoką. W zalezności od gramatury tektury użytej to wyrobu papy rozróżniamy trzy rodzaje : 333, 400 lub 500 (1m2 tektury na masę 333, 400 lub 500g). Wstęga papy powinna być bez załamań i dziur. Podczas rozwijania rolki niedopuszczalne są uszkodzenia powstałe na skutek sklejenia się papy. Papy smołowe stosuje się do izolacji wodoszczelnych i przeciwwilgociowych , a także jako dolną lub wierzchnią warstwę pokrycia dachowego . Rolki papy smołowej należy przechowywać w pomieszczeniach krytych , chroniących przed zawilgoceniem , w miejscu zabezpieczonym przed działaniem promieni słonecznych i z dala od grzejników. Rolki należy ustawiać w pozycji stojącej w jednej lub dwóch warstwach .
Papy asfaltowe : ze względu na przeznaczenia papy dzieli się je na trzy rodzaje : Izolacyjne, podkładowe oraz wierzchniego krycia, a te w zależności od gramatury tektury i zawartości asfaltu dzielą się na : papy izolacyjne (I/333, I/400, I/500) ; papy podkładowe(P/333/1100, P/400/1200, P/400/1400, P/400/1600, P/500/1300, P/500/1500, P/500/1700) ; papy wierzchniego krycia(W/400/1200, W/400/1400, W/400/1600, W/500/1500, W/500/1700). Papy asfaltowe izolacyjne otrzymuje się poprzez nasycenie tektury asfaltem impregnacyjnym. Papy asfaltowe podkładowe otrzymuje się poprzez powleczenie pap izolacyjnych z obu stron masą asfaltową z dodatkiem wypełniaczy mineralnych i plastyfikatorów oraz posypanie ich posypką mineralną . Papy asfaltowe wierzchniego krycia otrzymuje się z pap izolacyjnych poprzez ich powleczenie z obu stron masą asfaltową z dodatkiem wypełniaczy mineralnych i plastyfikatorów oraz posypanie posypką mineralną. Papy asfaltowe stosuje się do tych samych celów co papy asfaltowe. Izolacje z pap asfaltowych są trwalsze niż z pap smołowych. Magazynuje się je w podobny sposób co papy smołowe.
Papy asfaltowe na osnowie z tkanin technicznych : Otrzymuje się je poprzez nasycenie tkanin technicznych asfaltem i obustronne powleczenie masą asfaltową oraz obustronne posypanie posypką mineralną. Jest to papa wysokiej jakości przeznaczona do wykonywania izolacji wodochronnych w budowlach, które są narażone na wstrząsy lub ruchy grożące spękaniem oraz tam gdzie jest konieczne zastosowanie elastycznej, wytrzymałej i wydłużalnej
Wyszukiwarka