TEORIE POMOCNOŚCI: Decyzyjny model interwencji kryzysowej- pomoc jeśli spełnione 5 warunkow, wystarczy jednego nie spełnić= brak pomocy. Warunki: zauważenie zdarzenia (nieswiadome lub zmotywowane), zinterpretowanie sytuacji, jako kryzysowe, przyjecie odpowiedzialności udzielenie lub nie udzielenie pomocy (obecność innych-> rozproszenie odpowiedzialności), kompetencje, decyzja o podjęciu działania. Teorie pobudzenia- przyczyna motywacji udzielenia pomocy- pozbycie się zlych emocji z powodu czyjejs krzywdy. Trzy zalozenia: pobudzenie emocjonalne- rosnie w świadku wraz z nbatezeniem, czasem trwania i jednoznacznością (Im wiekszy dystans poszkodowany- świadek tym słabsze pobudzenie), szybkość świadka (zalezna od pobudzenia), sposób redukcji odczuwanego pobudzenia (aby działał jak najszybciej i najkorzystniej). Koszty i powody nie udzielenia pomocy: strata czasu, wysiłek, niebezp.Zyski: wzrost poczucia wlasnej skuteczności i samooceny, podziw u innych. Na postępowanie większy wpływ ma wielkość kosztów udzielania niż zaniechania pomocy. Teoria norm- udzielenie pomocy skutkiem podporządkowania się normom społecznym: normy opisowe- jak większość ludzi postępuje w danej syt, wpływ na zachowanie jednostki to info, że jest to działanie skuteczne. normy powinnościowe- co jest moralnie słuszne i oczekiwane przez społ. Pomaganie to wynik norm: odpowiedzialności społ (mniejsza w krajach indywid i gdy ofiara jest winna złej syt), Norma wzajemności (pomoc osobom które udzielily nam pomocy) ma ona trzy nakazy: pomagania i czynienia przysług innym; przyjmowania cudzej pomocy; odwzajemnienia się przysługą za przysługę.
Teoria ewolucjonistyczna/ teoria dostosowania łącznego- pomaganie krewnym (nawet za cenę życia) pośrednim propagowaniem własnych genów. K < pz (k- koszty, p- pokrewieństwo, z- zysk odbiorcy), teoria altruizmu wzajemnego- pomaganie opłaca się, jeśli jest odwzajemnione. WYZNACZNIKI POMOCY: Obecność i postępowanie innych- modelowanie- naśladowanie innych, Właściwości biorcy pomocy (atrakcyjność, bezradność, nie zawinienie w syt- chętniej pomagamy), Relacje między dawcą, a biorcą pomocy (osoby podobne, spokrewnione)-> regulacyjna teoria osobowości (ludzie są skłonni udzielić pomocy osobom podobnym, niezależnie czy darzą tą osobę sympatią). dwa typy motywacji:: Motywacja endocentryczna (skierowana do wewnątrz)- by polepszyc swoja samoocene, Motywacja egzocentryczna (skierowana na zewnątrz)- pomaganie by polepszyc innym samopoczucie. Związki oparte na wspólności- trwałe powiązanie własnego ja z reprezentacją innej osoby, osobista odpowiedzialności za zaspokojenie potrzeb partnera. Związki oparte na wymianie przelotne i niepowiązane z własnym ja człowieka (wymiana dóbr). Właściwości osoby pomagającej. REAGOWANIE NA POMOC: czynniki decydujące o okazaniu wdzięczności: zagrożenie dla samooceny, zagrożenie dla sprawiedliwej wymiany, reaktancja (przez nieproszoną pomoc pomagający dąży do wymuszenia korzyści w przyszłości)
grupa społeczna - min 2 os: Komunikują się i na siebie wpływają, poczucie przynależenia do siebie, wspólny cel, Wykształca strukturę (elementów- konkretnych osób lub ról do spełnienia, mechanizmów integracyjnych- komunikacja i różnicowanie się statusu oraz normy i spójność grupowa). rola społeczna zróżnicowana ze wzgl na: Specjalizację zajęć, Status - prestiż, jakim obdarzane są w grupie i poza nią. Funkcje norm: Przyczyniają się do osiągania celów, Decydują o trwaniu grupy, Są tworzywem rzeczywistości społecznej, Określają relacje grupy z jej otoczeniem społ. Ogólne klasy interakcji w grupie: pozytyw działania społ-emocjonalne, działania zadaniowe, wymiana informacji, negatyw działania społ-emocjonalne. dwa rodzaje specjalistów: Społeczno - emocjonalni - menadżerowie relacji społ, którzy inicjują większość pozyt zachowań społ - emocjonalnych. Zadaniowi - menedżerowie działań zbliżających gr do osiągania celów. tendencyjna komunikacja informacji podzielanych - przeciętny członek gr porusza w dyskusji i przekazuje innym te info, które już znają, niż info, które posiada tylko on (niepodzielane przez gr). spójność - suma sił skłaniających jednostki by pozostać w gr: Atrakcyjnoś innych czł gr, Atrakcyjności wykonywanego zadania, Atrakcyjności całej gr (jej prestiżu). rytuały przejścia- Gr bardziej spójna im trudniej do niej wejść spójność gr tym większa im: mniej członków, trudniej opuścić, większe są jej sukcesy, większe jest zew zagrożenie realizacji celów gr czy jej istnienia. realność grupy - stopień, w jakim czł utożsamiają się z gr.
wpływ mniejszości na większość: konsekwentne odstępstwo - mniejszość skuteczny wpływ jeśli jest konsekwentna, otwarta na argumenty, potrafi publicznie i dobrowolnie stanąć w obronie własnych, dwufazowa strategia -1 zach swoich poglądów dla siebie, a na zew uleganie większości by zdobycia zaufanie, później ujawnienie swoich prawdziwych poglądów. wpływy większości -> uleganie - konformizm zew bez prywatnej akceptacji, wpływy mniejszości-> konwersja - nawrócenie, rzeczywistą zmianę poglądów, niekoniecznie jednak publiczne głoszenie. efekt facylitacji społecznej - wzrost poziomu wykonywania zadań pod wpływem obecności innych zadania łatwe, efekt hamowania społecznego - obecność innych spadek poziomu wykonywania w porównaniu z działaniem w samotności zadania trudne. efekt interferencji Stroopa (badanie z kolorami) -sposób, w jaki zautomatyzowane i nieintencjonalne procesy poznawcze utrudniają procesy intencjonalne i kontrolowane. - efekt próżniactwa społecznego - im więcej ludzi równocześnie wykonuje pracę, tym gorszy rezultat w porównaniu z rezultatami indywidualnymi. model kolektywnego wysiłku - wielkość motywacji do odejmowania wysiłków przez składające się na kolektyw jednostki zależy od: przekonania, że wzrost własnego wysiłku -> wzrost poziomu wykonania całej gr, wzrost poziomu wykonywania gr ->instrumentem powiększania jej zysków, zysk gr-> zysk jednostki. efekt kompensacji -działanie z innymi wyższe wyniki niż samemu; tylko gdy gr spójna, a członkowie spodziewają niskiego poziomu wykonywania zadań, porównania interindywidualne- różne gr osób działają w pojedynkę lub razem. - porównania intraindywidualne- te same osoby działają raz w pojedynkę, a raz wspólnie z innymi - efekt próżniactwa nie rośnie przy zadaniach addytywnych, - efekt próżniactwa tylko przy zdaniach prostych.
burza mózgów- brak skuteczności bo: lek przed cudza oceną, spadek indywidualnej motywacji, nie można mówić jednocześnie, trudno jednocześnie przetwarzać dane o cudzych pomysłach i generować własne; efekt następnego w kolejce - spadek uwagi przykładanej do cudzej odpowiedzi i gorsze zapamiętanie treści przez os, które po niej mają mówić. - polaryzacja grupowa - gr formułują decyzje bardziej krańcowe. Przejawia się to na trzy sposoby: bardziej krańcowe decyzje niż indywidualni czł, poglądy indywidualnych czł gr stają się bardziej krańcowe po dyskusji z innymi, rywalizacja gr silniejsza niż indywidualna. koncepcja argumentacji perswazyjnej - upatruje powody polaryzacji w uzyskiwaniu przez jednostki od innych stałego wsparcia dla poglądu początkowego i nowych, przekonujących argumentów na jego rzecz. koncepcja porównań społecznych - upatruje powody polaryzacji w porównaniach, jakich dokonują czł gr. teoria stanów oczekiwania- zakłada, że działająca grupa: chce osiągnac cel, Oczekuje, że niektórzy ardziej się do tego przyczynią niż inni, Identyfikuje tych uczestników, Częściej się do nich zwraca i zachęca do podejmowania inicjatywy, Częściej podporządkowuje się ich inicjatywom, style kierowania: Dyrektywny-nastawiony na produktywność grupy, Relacyjny- nastawiony na stosunki w gr, zachęcający podwładnych do partycypacji w decyzjach i władzy, Demokratyczny-ugodowość, zasięganie opinii podwładnych, Autokratyczny-koncentracja na zadaniu i produktywności w połączeniu z dyrektywnością - tendencją do narzucania podwładnym swojej opinii. zależnościowy model przywództwa -skuteczność demokratycznego lub autokratycznego stylu przywództwa zależy od tego, jak sytuacja sprzyja liderowi, stopnia kontroli syt.