1) RUCH SPOŁECZNY:
Świadome i zorganizowane (gr.społ.) działanie ludzi polegające na dążeniu do realizacji celów społecznych
Zorganizowany wysiłek znacznej grupy społecznej na rzecz zmiany określonego aspektu społecznego
RUCH POLITYCZNY - dążenie do zdobycia władzy lub wywieranie wpływu na władzę
RÓŻNICE
Ruch polityczny :
Lepsza i sprawniejsza struktura formalna (przeważnie jest to struktura wielostopniowa i hierarchiczna)
Ma też rozbudowaną strukturę terytorialną
Wyraźniej i jaśniej określona baza społeczna swoich uczestników
Dysponuje z reguły znacznymi środkami materialnymi (środki masowej informacji i propagandy)
2) ATRYBUTY RUCHÓW SPOŁECZNYCH:
Charyzmatyczny Przywódca
Elita Ruchu
Miejsce Skupienia
Program Ruchu
Metody Działania
Podłoże Kulturowe
Symbolika Ruchu
Poparcie Społeczne
3) RUCH SPOŁECZNY NA PODSTAWIE POPARCIA SPOŁECZNEGO
Adolf Hitler - ogromne poparcie społeczeństwa. Hitler dużo wymagał od ludzi, ale też dużo im dawał.
4) RUCH SPOŁECZNY NA PODSTAWIE CHARYZMATYCZNEGO PRZYWÓDCY:
Adolf Hitler - Ruch Nazistowski
Wyznaczał idee i ustalał cele
Porywał tłumy za sobą swoimi przemówieniami i ideologią (dlatego był niebezpieczny na skali całego świata)
5) RUCH SPOŁECZNY NA PODSTAWIE SZCZEGÓLNEGO MIEJSCA SKUPIENIA
„Solidarność” - związek powstał w 1980 roku.
W Stoczni Gdańskiej strajk rozpoczął się 14 sierpnia. Przywódcą był Piotr Maliszewski. Po raz pierwszy wśród postulatów pojawiły się żądania polityczne.
Teoria zależności
„historia ukryta” w cieniu wielkich ruchów, rola centrum jako nośnika zmian, różnych przeobrażeń (świat podzielony na centra, bardzo szybki przepływ informacji, są centra dominujące; centra kolonialne oddziałowują na postawy społeczne; Ameryka Łacińska ma charakter lewicujący)
- wyróżnia się teorię modernizacji i zależności (albo uzależnienia)
- kraje Trzeciego Świata są niedorozwinięte, gdyż nie weszły na drogę industrializacji, która bezpośrednio wiąże się z demokracją życia i postępem gospodarczym.
6) KONCEPCJE - CLAUS OFFE
Jako wartości postmaterialne wymienia:
Przynależność
Poczucie autoekspresji
Jakość życia
Autonomiczna rola w społeczeństwie
Działania pozainstytucjonalne
7) KONCEPCJE - ALAIN TOURAINE
Następstwo przeobrażeń po II wś; „paradygmat modernizacji”:
społeczeństwo postindustrialne,
nowe komunikowanie się,
wzrost znaczenia zjawisk marginalnych i peryferyjnych,
wzrost poziomu życia
(Meksyk, protest ludzi przeciw prześladowaniu Indian; np. ruchy antyglobalistyczne; napisał on książkę o „solidarności”; zwolennicy tego ruchu mówią o ruchu w Afryce Płn. - Egipt, Algieria; związane ze zjawiskami ekonomicznymi; różnice kulturowe)
8) KONCEPCJE - IMMANUEL WALLERSTEIN
Oprócz krajów centrum i peryferyjnych dodaje kraje półperyferyjne, które stabilizują system oraz rywalizują z krajami centrum. Jest to pierwsze, bezpośrednie źródło teorii systemu świata czy też systemu światowego.
9) KONCEPCJE - GINTER FRANK
Kraje centrum o gospodarce kapitalistycznej potrzebują krajów peryferyjnych o gospodarce niekapitalistycznej, jako rynku zbytu a zarazem rezerwaru taniej siły roboczej czy też surowców naturalnych.
10) KONCEPCJE - JURGEN HABERMMAS
Kryzys legitymizacji (kryzys władz), koncepcje antysystemowe, nowe wartości społeczne (pokój, ochrona środowiska, prawa człowieka). Uważał, że władze nic nowego nie wprowadzą, dlatego ludność od niej odchodzi.
GLOBALIZACJA- proces, przez który suwerenne państwa narodowe są przeplatane oraz podwarzone przez ponadnarodowych aktorów, posiadających rozmaitą władzę, tożsamość oraz sieć połączeń.
*Zygmunt Bauman- proces restrafikacji świata, czyli ponownego ale opartego na innych zasadach uwarstwienia i budowy nowej samoodtwarzającej się hierarchii (Urlich Beck)
* świat staje się globalną wioską
Cechy procesu globalizacji:
-wielowymiarowość ( gospodarka, polityka, wojsko, kultura)
- zależność i wielowątkowość pojawiają się subprocesy
- integracja- poprzez powiązania handlowo-inwestecyjne i produkcyjne
- kurczenie się czasu i przestrzeni- bliskość wydarzeń z różnych części świata
- międzynarodowa współzależność
11) ALTERGLOBALIZM - termin powstał jako odpowiedź ruchów konstentacyjnych na narzucenie nazwy antyglobaliści w 2002 roku przy okazji I Europejskiego Forum Społecznego.
Cechy alterglobalistów:
- zachamowanie wzrostu siły rynków kapitałowych spod kontroli państw
- kapitał powinien mieć prawo wyboru miejsca lokalizacji
- decyzje godpodarcze powinni podlegać ograniczonej kontroli gospodarczej
- zachamowanie pozycji koorporacji ponadnarodowych
- zachamowanie pozycji kapitału spekulatywnego
- zwiększenie poziomu bezpieczeństwa obywateli
Polskie Organizacje Alterglobalistyczne ( chcą zmienić globalizację):
ATTAC ( Ewa Ziołkowska) - celem jest przeciwstawianie się globalizacji
Federacja Anarchistyczna
Młodzi Socjaliści
PPR
Nowa Lewica
Ogólny Związek Zawodowy
Zieloni 2004 ( Porozumienie z SLD)
Społeczeństwa aktywne
Czasopisma „Recykling Idei” od 2002 roku zajmujące się krytyką społeczną, związane z lewicą wolnościową i ruchem alterglobalistycznym
12) ANTYGLOBALIZM
przeciwstawienie się globalizmu, zwolennicy są za budowaniem „ jednego wspólnego świata”
głównym argumentem jest ujednolicenie świata
budowanie społeczeństwa obywatelskiego
Przyczyny powstawania ruchu alter-anty- globalistycznego:
- dysproporcje społeczne Chiapas Meksyk 1994
- upadek pojęcia lewicowości
- potrzeba populizmu
-flustracja i poniżenie
- protest intelektualny
- światowa polityka gospodarcza: MWF, WTO, Breton Woods
- prawa człowieka
- marzenia o idealnym świecie
- krytyka neoleberalizmu
Cechy ruchów:
- antyamerykanizm
- niezależność
- niszczenie symboli bogactwa
- intelektualizm rozproszony
- nowa ekonomika
- centrum konsultacji „ ruch ruchów”
Sposoby działania: manifestacje, nowe media, terroryzm (?)
Symbolika: międzynarodówka ( czerwony sztandart, mit rewolucji)
Ideologie alterglobalistyczne: Noam Chomski, Naomi Klein, Zygmunt Bauman,
Susam George
RÓŻNICE MIĘDZY ALTER I ANTYGLOBALIZMEM
Są to dwa niezależne ruchy, które różni stosunek do procesu globalizacji. W praktyce jednak często zwrotów tych używa się (błędnie) jako synonimów.
Alterglobaliści nie krytykują samego procesu globalizacji, lecz tylko jej obecny neoliberalny charakter. Poglądy alterglobalistyczne głoszone są przez organizacje o różnych poglądach społecznych czy gospodarczych.
Antyglobaliści natomiast krytykują sam proces globalizacji i jako alternatywę proponują oparcie się na wspólnotach takich jak naród, rodzina, wspólnoty lokalne. Poglądy antyglobalistyczne przejawiane są przez część nacjonalistów, autonomistów, ekologów, anarchistów (anarchoprymitywistów), tercerystów czy komunitarian.
13) KRYTYKA GLOBALIZACJI
1. Brak dowodów - brakuje dowodów usprawiedliwiających poglądy antyglobalistyczne, np.
W Azji Wschodniej stale zmniejsza się liczba ludzi żyjących za mniej niż jednego dolara dziennie. Z kolei w Afryce Subsaharyjskiej, którą z powodu złych rządów globalizacja dotknęła w znacznie mniejszym stopniu, bieda się zwiększyła.
Dochód światowy zwiększył się w okresie 2002-2007 bardziej niż kiedykolwiek wcześniej.
Większy udział państw z powszechnym prawem wyborczym, od zera w 1900 do 62,5% w 2000 r.
Wzrost dostępu do elektryczności, samochodów, radia, telefonów i czystej wody Jednak ciągle 1,4 miliarda ludzi nie ma dostępu do czystej wody pitnej, a 2,6 miliarda do odpowiednich warunków sanitarnych. Dostęp do czystej wody zmniejszył się w najbiedniejszych krajach, zwykle niedotkniętych globalizacją
2. Niezorganizowanie - ruchowi brakuje jasnych celów i poglądy różnych protestujących są sprzeczne ze sobą
3. Brak efektywności - jednym z głównych powodów biedy rolników z krajów trzeciego świata są bariery handlowe ustanawiane zarówno przez kraje biedne jak i bogate. WTO to organizacja mająca na celu niwelowanie barier, więc aby rzeczywiście pomóc Trzeciemu Światu powinna wspierać wolny handel, a nie walczyć z nim. Ludzie w biednych krajach nie podejmą żadnej pracy, która byłaby dla nich lepsza niż to, co mają obecnie. Jeżeli odbierze się możliwość handlu, ich warunki życia będą trudniejsze
4. Brak poparcia w Trzecim Świecie - wg krytyków, mieszkańcy biednych krajów (Trzeci Świat) są dość przychylni globalizacji. Mieszkańcy krajów trzeciego świata uważają ruch antyglobalistyczny za zagrożenie dla nich i że zatrzymanie lub odwrócenie globalizacji doprowadziłoby do większej biedy
19) RÓŻNICE W METODACH DZIAŁANIA RUCHÓW ANTY- I ALTER-GLOBALISTYCZNYCH
Alterglobaliści, w przeciwieństwie do większości antyglobalistów, nie tylko krytykują, ale też mają pomysły rozwiązania problemów.
Zrównoważony rozwój - zapewniający przyszłym pokoleniom jednakowe szanse rozwoju jak my posiadamy obecnie
Sprawiedliwy handel i etyczna konsumpcja
Inwestycje społecznie odpowiedzialne
Społeczeństwo obywatelskie - które miałoby sprawować proces oddolnej kontroli
Budowa niezależnych mediów - jako zródła rzetelnej informacji
Glokalizacja - „oznacza tendencję zmierzającą do tworzenia globalnej, zintegrowanej sieci rozmaitych lokalnych skupisk kulturowych”. Rozumiana jest jako, tzw. podejście mieszane, uwzględniające zarówno korzyści, jakie płyną z globalizacji (m.in. korzyści skali, standaryzacja, itd.), jak i uwarunkowania lokalne, które w przeważającej mierze są uwarunkowaniami socjokulturowymi.
Kultura zintegrowana - oparta na wspólnych dla wszystkich, podstawowych wartościach
Prawa człowieka jako priorytet działań ekonomicznych
22) POPULIZM
To odwoływanie do stereotypowych mądrości zwykłego człowieka (np. Żyd jest chytry, Niemcy to wrogowie, politycy kradną) i wykorzystywanie ich. Cechą ruchów populistycznych jest antyintelektualizm- tzn. populiści swoje hasła kierują do ludzi prostych, myślących stereotypami, a nie wykształconych na których on nie zadziała.
- głosi się poglądy, które są aktualnie najbardziej popularne w danej grupie społecznej, w celu łatwego zdobycia popularności, bez analizowania sensu tych poglądów oraz zastanawiania się nad realnymi możliwościami i rzeczywistymi skutkami wprowadzenia głoszonych poglądów w czyn.
populiści często krytykują ekipę rządzącą
ŹRÓDŁA POPULIZMU:
radykalizm- tradycje rewolucyjne (demonstracje)
uświadomienie konieczności zmian
interes polityczny
charyzmatyczni przywódcy
CECHY POPULIZMÓW:
- brak zaplecza inspiracyjnego
- inspiracje z innych ruchów, ideologii, doktryn i myśli politycznej
- powstanie kryzysu grożącego protestem
- demagogia rozproszona
CHARAKTERYSTYKA POPULIZMU:
- emocje (obawy i nadzieje)
- atrakcyjny program polityczny
- hasła narodowe
- hasła społeczne
- kryzys władzy (różne podłoże)
- autorytet przywódcy
- odwołanie do: potrzeb, tradycji, kultury
23) ROLA PRZYWÓDCY W KONCEPCJACH POPULISTYCZNYCH
Ważną rolę w populizmie odgrywa charyzmatyczny przywódca. Komunikuje się on bezpośrednio z ludem i stojąc na jego czele, zwraca się w jego imieniu przeciwko „zepsutej polityce” i „skorumpowanym politykom”. Przywódca kreuje uczucia mas i odwołuje się do nich: buduje u swoich zwolenników lojalność opartą na wierze, że to on jest osobą, która zlikwiduje nierówności i odda władzę ludowi. Wykorzystuje on przede wszystkim sytuacje społeczne, w których roszczenia (ale także wyobrażenia) elektoratu nie zostały spełnione -stają się one warunkiem artykułowania żądań w imieniu pokrzywdzonych.
24) DEMAGOGIA ROZPROSZONA W POPULIZMIE
Demagogia - wpływanie na opinię publiczną poprzez działanie obliczone na łatwy efekt, poklask.
Współcześnie oznacza to kłamanie na rzecz wygranej np. w wyborach lub schlebianie wyborcom, np. rozdawanie kiełbasek. Za demagogię uważane są kłamstwa, składanie popularnych i efektownych, ale nie dających się spełnić obietnic (populizm) albo składanie obietnic bez intencji ich realizacji, schlebianie masom, szukanie kozła ofiarnego, stosowanie nielogicznych, ale przekonujących argumentów.
26) IDEA SPOŁECZEŃSTWA, CZŁOWIEKA I ZMIANY POLITYCZNEJ W KONCEPCJACH SPOŁECZNYCH POPULIZMU
Idee populistyczne:
człowiek- stereotyp człowieka z ludu, prostego, zwykłego o antyelitarnych poglądach
lud- ogół ludzi prostych i biednych, ze wsi i miast, uciskanych politycznie i krzywdzących ekonomicznie
społeczeństwo-małe wspólnoty, tworzą całość
przywódcy -uosobienie narodu
państwo- dodatek do przywódcy, obdarowanego pełnią władzy
gospodarka- jedno lub wielosektorowa
zmiana- szybka, radykalna, bez analizy konsekwencji
Gustave Le Bon (przepisywanie tłumowi takich cech jak):
-zmienność
-brak wytrwałości
-impulsywność
-niszczycielkość
-nietolerancję
-autokratyczność
-posługiwanie się obrazami i wyobrażeniami
*Konsekwencją tego jest podatność na manipulację
25) KRYTYKA AMERYKANIZACJI, EUROPEIZACJI I SYNIZACJI PRZEZ WSPÓŁCZESNE RUCHY SPOŁECZNE
27) NOWA LEWICA
POWSTANIE
Ruch społeczno-polityczny, ideologiczny, powstały w 1964 roku w środowiskach młodzieżowych, studenckich i intelektualnych w USA, Europie Zachodniej. Głównym ideologiem był Herbert Marcuse. Jego powstanie wiązało się z protestami przeciwko zatruciu środowiska, wojnom i zbrojeniom atomowym, nawoływała do ograniczenia konsumpcjonizmu i autorytarnych tendencji państwa.
SDS(Studenci na rzecz Demokratycznego Społeczeństwa) : protest przeciwko poboru do wojen; niemoralnej, nielegalnej i morderczej wojnie rządu USA przeciw ludności Wietnamu. Są oni naszymi braćmi i siostrami, a nie wrogami.
KONCEPCJE
Pod względem ideologicznym i filozoficznym nowa lewica nie tworzyła jednolitej, spójnej koncepcji, była zbiorem poglądów zaczerpniętych z marksizmu, maoizmu, anarchizmu, trockizmu, egzystencjalizmu, liberalizmu, różnego typu religii. Esencję ideową wyrażało hasło 3 x M (Marks, Mao, Marcuse). Ideologia nowej Lewicy odrzucała przemysłowego i konsumpcyjnego modelu społeczeństwa, które zostało uznane za jednowymiarowe i represyjne, pełne sprzeczności i ograniczeń. Przedstawiciele nowej lewicy głosili idee nonkonformistycznej kultury, wyrażali protest przeciwko porządkowi prawnemu i elitom władzy.
28) SZKOŁA FRANKFURCKA - nazwa grupy pracowników frankfurckiego Instytutu Badań Społecznych istniejącego w latach 1923-1933 na tamtejszym uniwersytecie, a od 1933 roku kolejno przy paryskiej École normale supérieure i nowojorskim Columbia University i od 1949 ponownie we Frankfurcie nad Mene.