Odwzorowanie azymutalne |
Maksymalny obszar odwzorowania |
Max. znieksz. dla półkuli |
Cecha charakterystycz. |
Najczęstsze zastosowanie |
|
|
a-1 / b-1 |
|
|
|
|
2ω |
|
|
|
|
f-1 |
|
|
Rzut ortograficzny |
półkula |
-1 / 0 -180° -1 |
Obraz półkuli w kole o promieniu R |
Do przedstawienia Ziemi jako planety, mapy Księżyca |
Rzut środkowy |
półkula |
+∞ / +∞ 180° +∞ |
Łuki kół wielkich (ortodromy) odwzorowują się na linie proste |
Mapy nawigacyjne, radionawigacyjne, mapy nieba, do konstrukcji zegarów słonecznych |
Rzut stereograficzny |
Cała kula bez przeciwległego bieguna |
+1/+1 0 +3 |
Odwzorowuje koło na koło |
Obszary półkoliste, podbiegunowe, odległość sferyczna ±20° |
Odwzorowanie Postela |
cała kula |
0 / +0.6 +26° +0.6 |
Obraz całej kuli w kole o promieniu πR |
Mapy radiofoniczne, sejsmiczne |
Odwzorowanie Lamberta |
cała kula |
-0.3 / +0.4 +39° 0 |
Obraz całej kuli w kole o promieniu 2R |
Mapy półkul Ziemi, mapy kontynentów, tematyczne |
Odwzorowanie równoodległościowe Postela (Postel 1510-1581, Vespucci 1524, Mercator 1569)
W tym przypadku założymy, że długości w kierunku południków nie ulegają zniekształceniu:
![]()
założenie to prowadzi do równania:
![]()
![]()
![]()
Dla punktu p=0 stała C wyniesie C=0, stąd: ![]()
A więc funkcje odwzorowawcze tego odwzorowania będą miały postać:

Geometryczna interpretację tego wzoru
przedstawia rys. 5:
Skale w kierunkach głównych oraz zniekształcenia kątów, długości i pola powierzchni wynoszą:
![]()
- zachowanie długości w kierunku południków,
![]()
- wydłużenie w kierunku równoleżników,
Zniekształcenie kąta wyniesie:

czyli ![]()
- kąty ulegają powiększeniu.
Skala pola będzie równa: ![]()
- powiększenie pola powierzchni.
W tym odwzorowaniu można przedstawić całą kulę ziemską, obraz półkuli mieści się w kole o promieniu ![]()
.
Odwzorowanie równopolowe Lamberta (Lambert w 1772 r.)
Zakładamy w tym przypadku, że skala pola jest równa jedności stąd:
![]()
Wstawiając wyrażenia na a i b otrzymujemy:
![]()
Jest to równanie różniczkowe rzędu pierwszego. Przez rozdzielenie zmiennych otrzymujemy:
![]()
![]()
![]()
Stałą C wyznaczymy z warunku, że r=0 dla p=0
![]()
i dalej przekształcając otrzymujemy
![]()
![]()
A więc funkcje odwzorowawcze tego odwzorowania będą miały postać:

Wyznaczymy następnie skale w kierunkach głównych
![]()
- skrócenie w kierunku południków,
![]()
- wydłużenie w kierunku równoleżników,
Zniekształcenie kąta wyniesie:
![]()
- co oznacza, że ![]()
czyli ![]()
- kąty powiększają się.
Skala pola będzie równa: ![]()
- czyli pola powierzchni nie ulegną zniekształceniu.
W tym odwzorowaniu można przedstawić całą kulę ziemską, obraz półkuli mieści się w kole o promieniu ![]()
![]()
B
P′
r(p)
Rys. 5
P
r(p)
![]()
![]()
B
P′
r(p)
Rys. 6
P
r(p)