Pozyt |
Bóg - w kręgu symbloliki narodowej, wyznacza i uświęca polskość. Marta wiesza krzyżyk Anzelmowi idącemu do powstania, krucyfiks i klęcznik w pokoju Andrzejowej Korczyńskiej, krzyż na Mogile itp. |
Eliza Orzeszkowa „Nad Niemnem” |
|
Związek religii z patriotyzmem |
Maria Konopnicka „Rota”, wiersz (z muzyką Feliksa Nowowiejskiego) przez pewien czas traktowano jako hymn narodowy. |
|
Obrona wiary w wykładzie profesora Dębickiego, który ośmiesza modne wówczas ateizm i spirytualizm |
Bolesław Prus „Emancypantki” |
Mł. Polska |
Kościół - obroną przed rusyfikacją! |
Stefan Żeromski „Syzyfowe prace” |
|
Religia jako rytuał i obrzędowośc (Wielkanoc, odpust, chłopskie Zaduszki). |
Włądysław Reymont „Chłopi” |
|
Kryzys zaufania do Boga powiązany z dekadenckim klimatem epoki. Wątpliwości: jeśli istnieje Bóg, dlaczego zgadza się na zło, krzywde, cierpienie? A jeśli zostało ono prze Niego wpisane w naturę świata, to czy czowiek może odpowiadać za swoje grzechy? Prorocze, katastroficzne wizje końca świata - jak w „Apokalipsie św. Jana”. Wizerunek Boga: nie miłosierny Chrystus, lecz groźny,m starotestamentowy sędzia - Jahwe. Forma: nawiązanie do tradycji hymnów kościelnych. „dies irae” - aluzja do śpiewanego w Dzień Zaduszny hymnu mszalnego pod takim tytułem, przypisywanego świętemu Towaszowi z Celano. Z kolei w hymnie „Święty Boże…” odajdujemy cytaty z tzw suplikacji (pieśni błągalnej) |
Jan Kasprowicz, „Hymny”, np. „Dies irae”, „Salome”, „Święty Bożez, święty Mocny”, „Moja pieśń wieczorna”, „Salve Regina”, „Hymn św. Franciszka z Asyżu”, „Judasz”, „Maria Egipcjanka” |
XX lecie |
Człowiek - Bóg, Chrystus to nadzieja. Ton pokornej modlitwy. |
Leopold Staff, tom liryków religijnych „Ucho igielne” |
|
Przekonanie, że w każdym istnieniu obecny jest pochodzący od Boga pierwiastek duchowy („Wszędize jest! Dręczy, cieszy, marę zwątpień ciska, / zachodzi z tyłu skrycie, w proch rzuca, uśmierza […]”). |
Julian Tuwim „Dusza” |
|
Odwrócenie sytuacji : to nie człowiek lecz Chrystus pragnie zrozumienia i dobroci ludzkiej („Lecz to nie skarga, Panie... Spraw jeno w bliskim cudzie, / Iżby mnie zrozumieli ci dobrzy, cisi ludzie”). |
Julian Tuwim „Chrystus” |
|
Wszystkie wartości maleją w zestawieniu z dobrocią Chrystusa („I tylko wieczna Prawda wiecznego Chrystusa/ Jednym mgnieniem DOBROCI - wszystko uprzytomnia/ A bez niej - obłęd chyba lub słodka pokusa/ Vanitas vanitatum et omnia vanitas”) |
Julian Tuwim „Vanitas” |
|
Leśmian ejst twórcą humanizmu heroicznego: kontynuuje tradycję poetów romantycznych buntujących się przeciw Bogu, w kalectwie, chorobie, śmierci ostrzegarżnice między człowiekiem a Bogiem, któremu obce sa tego typu ludzkie ograniczenia i ułomności |
Bolesław Leśmian „Urszula Kochanowska”, „Dusiołek” |
Liter po 1939r |
Stylizacja na modlitwę (apostrofy, prośby, anafory, czyli rozpoczynanie kolejnych wersów od tego samego wyrazu - jak w litaii). Wiara w to, że Matka Boska pomoże przetrwać trudny czas, nauczy męstwa („prowadź nocne drogi jego wnuków, / byśmy milcząc umieli umierać”). |
K K Baczyński „Modlitwa do Bogarodzicy” |
|
Nawiązanie do tradycji średnioweicznego misteriu. Czy dwudziestowieczny człowiek potrafi zrozumieć i docenić poświęcenie Chrystusa, jak u Tuwima - Chrystus potrzebuje ludzkiej dobroci („Drewniany Chrystus/ z średniowiecznego misterium/ idzie na czworachach/ […] jak to drewno łaknie”). |
Tadeusz Różewicz „Drewno” |
|
Motywy franciszkańskie: Bóg ujawnia się w swoim dziele - przyrodzie, świecie. Nieustjący zachwyt Jego urodą („Bóg stwarza wszystko, by poznawać siebie/ stąd barwa biała zawsze lekka, zielona spokojna”). |
Ksiądz Jan Twardowski „Stwarzał” |
|
Pokora wobec tajemnicy stworzenia - każde życie jest jednakowo potzrebne i ... trudne! („Mrówko, co nie urosłaś w czasie wieków […]/ zycie nasze jednakowo niespokojne i malutkie”). |
Ksiądz Jan Twardowski „Mrówko, ważko, biedronko” |
|
Postawa mizerabilistyczna: współczucie dla choroby, cierpienia i ludzkiego trudu, Także - kapłańska wyrozumiałość dla grzechu („Wierzę w Boga z miłości do 15 milionów trędowatych/ do silnych jak koń dźwigających paki od rana do nocy/ bo gdybymnie wierzył/ osunęliby si w nicość”). |
Ksiądz Jan Twardowski „Wierzę” |
|
Człowiek wierzcy nigdy nie zostaje sam - nawet wtedy, gdy wszyscy go opuszczą, towarzyszy mu właśnie Bóg. Tę prawdę uświadamia sobie Henio przechodzący przez mur Getta (Tamtego dnia pierwszy raz w życiu poważniemyślał o Bogu [...]człowiek niemoże być sam w chwili próby. Potrzebuje innych ludzi, a kiedy ich nie ma w pobliżu, odnajduje nagle obecność Boga[...]”). Uosobieniem wiary połączonej z tolerancją ejst siostra Weronika, która ratuje żydowskie dziei |
Andrzej Szczypiorski „Początek” |
Pozyt |
Bóg - w kręgu symbloliki narodowej, wyznacza i uświęca polskość. Marta wiesza krzyżyk Anzelmowi idącemu do powstania, krucyfiks i klęcznik w pokoju Andrzejowej Korczyńskiej, krzyż na Mogile itp. |
Eliza Orzeszkowa „Nad Niemnem” |
|
Związek religii z patriotyzmem |
Maria Konopnicka „Rota”, wiersz (z muzyką Feliksa Nowowiejskiego) przez pewien czas traktowano jako hymn narodowy. |
|
Obrona wiary w wykładzie profesora Dębickiego, który ośmiesza modne wówczas ateizm i spirytualizm |
Bolesław Prus „Emancypantki” |
Mł. Polska |
Kościół - obroną przed rusyfikacją! |
Stefan Żeromski „Syzyfowe prace” |
|
Religia jako rytuał i obrzędowośc (Wielkanoc, odpust, chłopskie Zaduszki). |
Włądysław Reymont „Chłopi” |
|
Kryzys zaufania do Boga powiązany z dekadenckim klimatem epoki. Wątpliwości: jeśli istnieje Bóg, dlaczego zgadza się na zło, krzywde, cierpienie? A jeśli zostało ono prze Niego wpisane w naturę świata, to czy czowiek może odpowiadać za swoje grzechy? Prorocze, katastroficzne wizje końca świata - jak w „Apokalipsie św. Jana”. Wizerunek Boga: nie miłosierny Chrystus, lecz groźny,m starotestamentowy sędzia - Jahwe. Forma: nawiązanie do tradycji hymnów kościelnych. „dies irae” - aluzja do śpiewanego w Dzień Zaduszny hymnu mszalnego pod takim tytułem, przypisywanego świętemu Towaszowi z Celano. Z kolei w hymnie „Święty Boże…” odajdujemy cytaty z tzw suplikacji (pieśni błągalnej) |
Jan Kasprowicz, „Hymny”, np. „Dies irae”, „Salome”, „Święty Bożez, święty Mocny”, „Moja pieśń wieczorna”, „Salve Regina”, „Hymn św. Franciszka z Asyżu”, „Judasz”, „Maria Egipcjanka” |
XX lecie |
Człowiek - Bóg, Chrystus to nadzieja. Ton pokornej modlitwy. |
Leopold Staff, tom liryków religijnych „Ucho igielne” |
|
Przekonanie, że w każdym istnieniu obecny jest pochodzący od Boga pierwiastek duchowy („Wszędize jest! Dręczy, cieszy, marę zwątpień ciska, / zachodzi z tyłu skrycie, w proch rzuca, uśmierza […]”). |
Julian Tuwim „Dusza” |
|
Odwrócenie sytuacji : to nie człowiek lecz Chrystus pragnie zrozumienia i dobroci ludzkiej („Lecz to nie skarga, Panie... Spraw jeno w bliskim cudzie, / Iżby mnie zrozumieli ci dobrzy, cisi ludzie”). |
Julian Tuwim „Chrystus” |
|
Wszystkie wartości maleją w zestawieniu z dobrocią Chrystusa („I tylko wieczna Prawda wiecznego Chrystusa/ Jednym mgnieniem DOBROCI - wszystko uprzytomnia/ A bez niej - obłęd chyba lub słodka pokusa/ Vanitas vanitatum et omnia vanitas”) |
Julian Tuwim „Vanitas” |
|
Leśmian ejst twórcą humanizmu heroicznego: kontynuuje tradycję poetów romantycznych buntujących się przeciw Bogu, w kalectwie, chorobie, śmierci ostrzegarżnice między człowiekiem a Bogiem, któremu obce sa tego typu ludzkie ograniczenia i ułomności |
Bolesław Leśmian „Urszula Kochanowska”, „Dusiołek” |
Liter po 1939r |
Stylizacja na modlitwę (apostrofy, prośby, anafory, czyli rozpoczynanie kolejnych wersów od tego samego wyrazu - jak w litaii). Wiara w to, że Matka Boska pomoże przetrwać trudny czas, nauczy męstwa („prowadź nocne drogi jego wnuków, / byśmy milcząc umieli umierać”). |
K K Baczyński „Modlitwa do Bogarodzicy” |
|
Nawiązanie do tradycji średnioweicznego misteriu. Czy dwudziestowieczny człowiek potrafi zrozumieć i docenić poświęcenie Chrystusa, jak u Tuwima - Chrystus potrzebuje ludzkiej dobroci („Drewniany Chrystus/ z średniowiecznego misterium/ idzie na czworachach/ […] jak to drewno łaknie”). |
Tadeusz Różewicz „Drewno” |
|
Motywy franciszkańskie: Bóg ujawnia się w swoim dziele - przyrodzie, świecie. Nieustjący zachwyt Jego urodą („Bóg stwarza wszystko, by poznawać siebie/ stąd barwa biała zawsze lekka, zielona spokojna”). |
Ksiądz Jan Twardowski „Stwarzał” |
|
Pokora wobec tajemnicy stworzenia - każde życie jest jednakowo potzrebne i ... trudne! („Mrówko, co nie urosłaś w czasie wieków […]/ zycie nasze jednakowo niespokojne i malutkie”). |
Ksiądz Jan Twardowski „Mrówko, ważko, biedronko” |
|
Postawa mizerabilistyczna: współczucie dla choroby, cierpienia i ludzkiego trudu, Także - kapłańska wyrozumiałość dla grzechu („Wierzę w Boga z miłości do 15 milionów trędowatych/ do silnych jak koń dźwigających paki od rana do nocy/ bo gdybymnie wierzył/ osunęliby si w nicość”). |
Ksiądz Jan Twardowski „Wierzę” |
|
Człowiek wierzcy nigdy nie zostaje sam - nawet wtedy, gdy wszyscy go opuszczą, towarzyszy mu właśnie Bóg. Tę prawdę uświadamia sobie Henio przechodzący przez mur Getta (Tamtego dnia pierwszy raz w życiu poważniemyślał o Bogu [...]człowiek niemoże być sam w chwili próby. Potrzebuje innych ludzi, a kiedy ich nie ma w pobliżu, odnajduje nagle obecność Boga[...]”). Uosobieniem wiary połączonej z tolerancją ejst siostra Weronika, która ratuje żydowskie dziei |
Andrzej Szczypiorski „Początek” |
Pozyt |
Bóg - w kręgu symbloliki narodowej, wyznacza i uświęca polskość. Marta wiesza krzyżyk Anzelmowi idącemu do powstania, krucyfiks i klęcznik w pokoju Andrzejowej Korczyńskiej, krzyż na Mogile itp. |
Eliza Orzeszkowa „Nad Niemnem” |
|
Związek religii z patriotyzmem |
Maria Konopnicka „Rota”, wiersz (z muzyką Feliksa Nowowiejskiego) przez pewien czas traktowano jako hymn narodowy. |
|
Obrona wiary w wykładzie profesora Dębickiego, który ośmiesza modne wówczas ateizm i spirytualizm |
Bolesław Prus „Emancypantki” |
Mł. Polska |
Kościół - obroną przed rusyfikacją! |
Stefan Żeromski „Syzyfowe prace” |
|
Religia jako rytuał i obrzędowośc (Wielkanoc, odpust, chłopskie Zaduszki). |
Włądysław Reymont „Chłopi” |
|
Kryzys zaufania do Boga powiązany z dekadenckim klimatem epoki. Wątpliwości: jeśli istnieje Bóg, dlaczego zgadza się na zło, krzywde, cierpienie? A jeśli zostało ono prze Niego wpisane w naturę świata, to czy czowiek może odpowiadać za swoje grzechy? Prorocze, katastroficzne wizje końca świata - jak w „Apokalipsie św. Jana”. Wizerunek Boga: nie miłosierny Chrystus, lecz groźny,m starotestamentowy sędzia - Jahwe. Forma: nawiązanie do tradycji hymnów kościelnych. „dies irae” - aluzja do śpiewanego w Dzień Zaduszny hymnu mszalnego pod takim tytułem, przypisywanego świętemu Towaszowi z Celano. Z kolei w hymnie „Święty Boże…” odajdujemy cytaty z tzw suplikacji (pieśni błągalnej) |
Jan Kasprowicz, „Hymny”, np. „Dies irae”, „Salome”, „Święty Bożez, święty Mocny”, „Moja pieśń wieczorna”, „Salve Regina”, „Hymn św. Franciszka z Asyżu”, „Judasz”, „Maria Egipcjanka” |
XX lecie |
Człowiek - Bóg, Chrystus to nadzieja. Ton pokornej modlitwy. |
Leopold Staff, tom liryków religijnych „Ucho igielne” |
|
Przekonanie, że w każdym istnieniu obecny jest pochodzący od Boga pierwiastek duchowy („Wszędize jest! Dręczy, cieszy, marę zwątpień ciska, / zachodzi z tyłu skrycie, w proch rzuca, uśmierza […]”). |
Julian Tuwim „Dusza” |
|
Odwrócenie sytuacji : to nie człowiek lecz Chrystus pragnie zrozumienia i dobroci ludzkiej („Lecz to nie skarga, Panie... Spraw jeno w bliskim cudzie, / Iżby mnie zrozumieli ci dobrzy, cisi ludzie”). |
Julian Tuwim „Chrystus” |
|
Wszystkie wartości maleją w zestawieniu z dobrocią Chrystusa („I tylko wieczna Prawda wiecznego Chrystusa/ Jednym mgnieniem DOBROCI - wszystko uprzytomnia/ A bez niej - obłęd chyba lub słodka pokusa/ Vanitas vanitatum et omnia vanitas”) |
Julian Tuwim „Vanitas” |
|
Leśmian ejst twórcą humanizmu heroicznego: kontynuuje tradycję poetów romantycznych buntujących się przeciw Bogu, w kalectwie, chorobie, śmierci ostrzegarżnice między człowiekiem a Bogiem, któremu obce sa tego typu ludzkie ograniczenia i ułomności |
Bolesław Leśmian „Urszula Kochanowska”, „Dusiołek” |
Liter po 1939r |
Stylizacja na modlitwę (apostrofy, prośby, anafory, czyli rozpoczynanie kolejnych wersów od tego samego wyrazu - jak w litaii). Wiara w to, że Matka Boska pomoże przetrwać trudny czas, nauczy męstwa („prowadź nocne drogi jego wnuków, / byśmy milcząc umieli umierać”). |
K K Baczyński „Modlitwa do Bogarodzicy” |
|
Nawiązanie do tradycji średnioweicznego misteriu. Czy dwudziestowieczny człowiek potrafi zrozumieć i docenić poświęcenie Chrystusa, jak u Tuwima - Chrystus potrzebuje ludzkiej dobroci („Drewniany Chrystus/ z średniowiecznego misterium/ idzie na czworachach/ […] jak to drewno łaknie”). |
Tadeusz Różewicz „Drewno” |
|
Motywy franciszkańskie: Bóg ujawnia się w swoim dziele - przyrodzie, świecie. Nieustjący zachwyt Jego urodą („Bóg stwarza wszystko, by poznawać siebie/ stąd barwa biała zawsze lekka, zielona spokojna”). |
Ksiądz Jan Twardowski „Stwarzał” |
|
Pokora wobec tajemnicy stworzenia - każde życie jest jednakowo potzrebne i ... trudne! („Mrówko, co nie urosłaś w czasie wieków […]/ zycie nasze jednakowo niespokojne i malutkie”). |
Ksiądz Jan Twardowski „Mrówko, ważko, biedronko” |
|
Postawa mizerabilistyczna: współczucie dla choroby, cierpienia i ludzkiego trudu, Także - kapłańska wyrozumiałość dla grzechu („Wierzę w Boga z miłości do 15 milionów trędowatych/ do silnych jak koń dźwigających paki od rana do nocy/ bo gdybymnie wierzył/ osunęliby si w nicość”). |
Ksiądz Jan Twardowski „Wierzę” |
|
Człowiek wierzcy nigdy nie zostaje sam - nawet wtedy, gdy wszyscy go opuszczą, towarzyszy mu właśnie Bóg. Tę prawdę uświadamia sobie Henio przechodzący przez mur Getta (Tamtego dnia pierwszy raz w życiu poważniemyślał o Bogu [...]człowiek niemoże być sam w chwili próby. Potrzebuje innych ludzi, a kiedy ich nie ma w pobliżu, odnajduje nagle obecność Boga[...]”). Uosobieniem wiary połączonej z tolerancją ejst siostra Weronika, która ratuje żydowskie dziei |
Andrzej Szczypiorski „Początek” |