Romantyzm i pozytywizm to dwie sąsiadujące ze sobą epoki. Ze względu na to charakteryzują je zupełnie inne założenia i cele. Romantycy kierowali się głównie sercem i uczuciami. Pozytywiści zajmowali się głównie doświadczalnym i rozumowym poznawaniem świata. Pomiędzy tymi epokami został umieszczony główny bohater „Lalki” B. Prusa - Stanisław Wokulski.
W powieści jest wiele przykładów pokazujących Wokulskiego jako romantyka. Od dzieciństwa został wychowany w duchu romantyzmu. Poglądy tej epoki towarzyszyły mu również w okresie młodości.
Głównym przejawem jego romantycznej natury był stosunek do miłości. Wierzył, że jego zadaniem jest odnalezienie kobiety, która została mu przeznaczona. Od momentu, gdy na drodze Stanisława pojawiła się Izabela Łęcka był pewien, że to właśnie ona jest tą, której szukał. Wyidealizował ją, była odbiciem jego samego. Oddał jej całą swoją duszę, poświęcał każdą chwilę. Dla niej, ciężką pracą zdobył majątek, który w każdej chwili był gotów jej oddać. Nie potrafił dostrzec prawdziwego oblicza ukochanej. Jednak, gdy uświadamia sobie, że Izabeli wcale na nim nie zależy, odcina się od otaczającego go świata. Nie potrafi zapomnieć o ukochanej, bez niej życie nie ma dla niego sensu.
Kolejna romantyczną cechą bohatera jest jego odizolowanie się od świata, samotność i nieustanna próba samodzielnego naprawiania świata. Uważa, że nikt nie potrafi go zrozumieć, dlatego nie dzieli się z nikim swoimi problemami i przeżyciami.
Stanisław Wokulski to również pozytywista. Jest bardzo samodzielny i pracowity, posiada wielką fortunę, na która sam zapracował. Jest uparty i konsekwentny. Nigdy nie zmieniał swoich zamiarów. Cechuje się niezwykłą inteligencją i wytrwałością. Zdobył wykształcenie, pomimo braku jakiejkolwiek pomocy. Jego pragnieniem było poświęcenie życia nauce. Jest osobą bardzo hojną - z własnej woli utrzymuje Węgielka oraz pomógł magdalence. Pomimo, że słyszał ciągle na swój temat wiele negatywnych opinii, nie poddał się i robił to, co uważał za słuszne.
Wokulski to postać, która ciągle musi wybierać miedzy sercem a rozumem. Nie potrafi zdecydować się, która postawa jest mu bliższa, romantyczna czy pozytywistyczna