Testy psychologiczne

Psychometria - zasady konstruowania stosowania i obliczania wyników testów psychologicznych

Test psychologiczny - próba, którą wykonuje osoba badana. Ze sposobu jej wykonania badacz wnioskuje o natężeniu, w jakim dana cecha występuje u osoby badanej.

wg Choynowskiego:

" Testami nazywamy przyrządy, zbiory pytań lub sytuacje służące do badania psychologicznych własności jednostek lub grup ludzkich przez wywoływanie u nich określonych reakcji werbalnych lub niewerbalnych, będących w miarę reprezentatywnymi próbkami ich zachowania się."

Test psychologiczny powinien być:

wystandaryzowany - ujednolicony sposób posługiwania się testem. W tym celu dla każdego testu opracowuje się podręcznik, który dokładnie i szczegółowo podaje procedury przeprowadzenia badania:

• kolejność czynności, które wykonuje osoba badana

• dokładny tekst instrukcji podawanej osobie badanej, od której nie może być żadnego odstępstwa

• arkusz odpowiedzi (jeżeli taki jest przewidziany) - przygotowany i stosowany w każdym badaniu w identycznym kształcie

• klucz, przy pomocy którego dokonuje się punktacji uzyskanych rezultatów badań

• normy oceny uzyskanych wyników surowych

• podanie zasad, przy pomocy których interpretuje się uzyskane wyniki badań testowych zgodnie z duchem teorii, w oparciu o którą test został opracowany

obiektywny - badacz nie powinien mieć wpływu na wyniki osób badanych, dwie osoby badające powinny dochodzić do tego samego rezultatu; jest to możliwe wtedy, gdy badacz rygorystycznie stosuje wytyczne związane ze standaryzacją testu

znormalizowany (test powinien dostarczać wyników ilościowych; z uzyskanych wyników badacz chce się dowiedzieć, jakie miejsce w całej populacji zajmuje, ze względu na natężenie danej cechy osoba badana; musi zatem dysponować standardem - układem odniesienia (tabelą norm), z którym będzie mógł porównać dany wynik)

rzetelny (test musi mierzyć to, co mierzy)

Rzetelność to dokładność, z jaką test mierzy to, co ma mierzyć, czyli dokładność dokonywania pomiaru. Wynika ona z z odporności testu na działanie czynników zewnętrznych

Metody estymacji (oceny) rzetelności testu:

• estymacja wiarygodności - dwukrotne badanie tym samym testem raz po razie

• estymacja konsystencji - dwukrotne badanie równoległymi formami testu grupy osób raz po razie (równoważność międzytestowa); oblicznie korelacji między równoległymi połówkami testu (równoważność międzypołówkowa); analiza związków między poszczególnymi zadaniami i całym testem (zgodność wewnętrzna)

• estymacja stabilności - dwukrotne badanie tym samym testem grupy osób po pewnym odstępie czasowym (stabilność bezwzględna) lub dwukrotne badanie dwoma równoległymi formami testu z pewnym odstępem czasowym.

• estymacja konsensyności - porównanie zgodności dwóch sędziów kompetentnych oceniających odpowiedzi testowe

trafny - test mierzy to, do czego został skonstruowany (trafność to właściwość silnie powiązana z rzetelnością)

• trafność teoretyczna - czy dany test został zredagowany zgodnie z daną teorią, która legła u podstaw jego tworzenia (czy na podstawie badania testem można wnioskować zgodnie z założeniami teoretycznymi o tym czy jednostka posiada jakąś cechę i o natężeniu owej cechy)

• trafność prognostyczna - w jakim stopniu test przewiduje zachowanie jednostki w przyszłości, w sytuacji pozatestowej - stopień korelacji pomiędzy wynikami testu a kryterium zewnętrznym zastosowanym po jakimś czasie

• trafność diagnostyczna - w jakim stopniu test diagnozuje poziom określonej cechy występujący u danej jednostki (zgodność z innym kryterium zewnętrznym zastosowanym w tym samym czasie.

• trafność wewnętrzna (treściowa) - wykazanie stopnia, w jakim pozycje składające się na dane zadanie, czy pytania testu są próbą zbioru wszystkich pozycji mających związek z cechą, do której pomiaru test został skonstruowany. Ustala się ją przez odwołanie się do opinii sędziów kompetentnych, którzy dokonują logicznej analizy pozycji testu.