WYKŁAD 11

Osobowość a działanie

Działaniowe koncepcje osobowości

Koncepcja życiowych zadań N.Cantor

Koncepcja osobistych dążeń R.A. Emmonsa

Jakie zmienne maja istotne znaczenie w badaniach osobowości według N.Cantor:

• Zadania życiowe- problemy do rozwiązania, stanowią zadania uznane przez jednostkę za ważne, zgodne z Ja, pochłaniające aktualnie wiele uwagi i czasu oraz organizujące jej codzienną aktywność.

• Schematy poznawcze- to sposób porządkowania informacji, pewnego rodzaju struktura wiedzy o świecie, własnej osobie, innych ludziach.

• Strategie poznawcze - to środki realizowania zadań życiowych. Stanowią różnorodne zasady planowania i kierowania działaniem.

Jak badać życiowe zadania?

Strategie działania:

• Strategie wiążą się z określoną dziedzina aktywności , np. obronny pesymizm i społeczny przymus.

• Wypracowane przez jednostkę, na podstawie uprzednich doświadczeń sposoby osiągania celów

• Mogą wiązać się z określonymi kosztami psychologicznymi

KONCEPCJA OSOBISTYCH DĄŻEŃ R.A.EMMONSA

Osobiste dążenie określa to, co jednostka typowo, na ogół próbuje robić. Obejmuje ono zazwyczaj zespół równoważnych celów, czy /i sposobów działania.

HIERARCHIA MOTYWÓW

1. dyspozycje motywacyjne

2. dążenia osobiste

3. zainteresowania, cele, plany

4. specyficzne działania

WŁAŚCIWOŚCI OSOBISTYCH DĄŻEŃ

• Dostępne świadomości

• Stanowią strukturę hierarchicznie zorganizowaną

• Mają charakter idiograficzny (ale można mówić o ich bardziej ogólnych, nomotetycznych kategoriach)

• Względnie stałe

Jak badać osobiste dążenia?

RELACJE MIĘDZY WŁAŚCIWOŚCIAMI DĄŻEŃ A DOBROSTANEM PSYCHICZNYM JEDNOSTKI

Komponenty dobrostanu:

1. Komponent emocjonalny

2. Komponent poznawczy

• Poziom specyfikacji celów :cele ogólne vs konkretne

• Unikanie wyników negatywnych, dążenie do uzyskania wyników pozytywnych

• Konflikt celów

• Zróżnicowanie celów