Podręcznik

Andrzej Marek - Prawo karne i prawo wykroczeń

P

R

A

W

O

K

A

R

N

E

Kodeks Karny - 1997

Jest to trzecia kodyfikacja karna, wcześniejsze to 1932, 1969 i 1997

Obok kodeksu karnego normy prawa karnego funkcjonują również w odrębnych ustawach np. ustawa o zapobieganiu narkoman, ustawa o ZUS, ustawa o zapobieganiu alkoholizmowi

Kodeks karny składa się z 3 części:

1. Część ogólna - zawierająca zasady odpowiedzialności karnej

2. Część szczególna - jest katalogiem przestępstw

3. Cześć wojskowa - dla żołnierzy, w związku z wykonywaniem czynności wojskowych.

Uzupełnienie K.K. - Ustawa przepisy wprowadzające K.K.

Podmiot przestępstwa

Zgodnie z art. 10 § 1 k.k. oraz kw. Odpowiedzialność karna dotyczy sprawców przestępstw i wykroczeń, którzy w chwili popełnienia czynu ukończyli 17 lat.

Sprawca nieletni - przed ukończeniem 17 roku życia, do tych przestępców zastosowanie mają przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Art. 10 § 2 - wprowadzono wyjątek zezwalający na wymierzanie kar przewidzianych przez k.k. wobec sprawców nieletnich. Przewidziane przesłanki wymagają - Wszystkie te warunki mogą być spełnione łącznie.

1. Aby nieletni ukończył 15 rok życia

2. Popełnienie jednego z wymienionych w tym przepisie przestępstw.

3. Wobec nieletniego były stosowane wcześniej środki wychowawcze lub poprawcze.

4. Dotychczasowe życie oraz właściwości i warunki osobiste świadczą o jego demoralizacji

Wymierzenie kary nieletniemu może dokonać się do ⅔ górnej granicy ustawowego zagrożenia a nadto sąd może zawsze karę nieletniemu nadzwyczajnie złagodzić.

Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich zawiera przepisy analogiczne do części ogólnej k.k., do przepisów postępowania karnego oraz przepisów k.k. wykonawczego. Ustawa przewiduje stosowanie środków wychowawczych lub poprawczych w stosunku do nieletnich w następstwie 2 przyczyn:

1. Popełnienia czynu karalnego (przestępstw, wykroczeń, przestępstwa karnego skarbowego)

2. W związku z przejawami demoralizacji (używanie alkoholu, narkotyków, uchylanie się od obowiązku szkolnego, ucieczki z domu)

Przejawy demoralizacji mogą prowadzić jedynie do stosowania środków wychowawczych. Do środków przewidzianych przez ustawę zaliczamy np. upomnienie, nadzór kuratora, zobowiązanie do określonego zachowania, umieszczenie w ośrodku wychowawczym, umieszczenie w ośrodku poprawczym (nieletni musi mieć ukończony 13 rok życia i popełnić czyn karalny)).

Środki wychowawcze i poprawcze stosowane są przez sąd na z góry nieokreślony okres. Środki wychowawcze do 18 roku życia, środki poprawcze do 21 roku życia.