Marta Rusek, Lekcje polskiego - typy i struktura
Lekcja - średn. czytanie i komentowanie Biblii; teraz - jednostka organizacyjna, forma pracy nauczyciela z uczniami funkcjonująca w systemie klasowo-lekcyjnym, istnienie stałej zbiorowości, która w określonym miejscu i czasie spotyka się celem realizacji pewnych zadań. Akt uczenia się - nauczania, stanowiący zamkniętą całość celową. Sekwencja interakcyjna - uczniowie i nauczyciel wiązani wzajemnym przekazywaniem i odbiorem informacji.
4 wymiary przedmiotu - j. polski:
instrumentalny - wyposażenie cznia w umiejętności czytania, pisania itp.
historyczny - zaznajomienie z dziedzictwem kulturowym, tradycją anodową
filozoficzno-społeczny - elementy socjologii, filozofii, psychologii, człowiek poznawany w wielu wymiarach
estetyczny - poznanie struktur artystycznych, pojęć teoretycznych; kształtowanie wrażliwości
Podział lekcji wg Kupisiewicza:
służące zaznajomieniu z nowym materiałem, oparte na metodzie: podającej, problemowej, heurystycznej, zajęć praktycznych, oglądowej. Lekcje te mają jednakową strukturę:
- sprawdzenie pracy domowej
- wprowadzenie
- opracowanie nowego materiału
- zebranie i usystematyzowanie nowego materiału
- zastosowanie materiału w praktyce
- zadanie pracy domowej
powtórzeniowo-systematyzujące - utrwalenie wiadomości
poświęcone kontroli i ocenie (brak konkretnej struktury)
Podziały lekcji wg Okonia - koncepcja kształcenia wielostronnego:
STRATEGIA A - asocjacyjna P - poszukująca E - eksponująca O - operacyjna |
TYP EKCJI → podająca → problemowa → ekspozycyjna (waloryzująca) → operacyjna (praktyczna) |
Podział ze względu na budowę i sposób realizacji :
otwarte - only zarys planu, efekt niespodziewany, twórcze
zamknięte - plan ścisły
Ze względu na treści nauczania i ich relacje wzajemne:
jednowątkowe
wielowątkowe
Ze względu na sposób organizacji materiału:
panoramiczne - różne aspekty danego zagadnienia, synteza
analityczne - skupione na 1 przykładzie
Cykle lekcji:
układ liniowy - relacja przyczynowo-skutkowa
koncentryczny - każda lekcja z innej strony oświetla temat główny
cykl rozproszony - jedna umiejętność kształcona na różnych lekcjach ciągu roku
Czynniki konstytuujące lekcję - czas, miejsce, normy i reguły, klasa, uczeń
Aspekty przygotowania lekcji:
przygotowanie merytoryczne - rzeczowe, treściowe
metodyczne - budowa, sposób opracowania materiału
kontakt pedagogiczny - współdziałanie z uczniami
6 kroków przygotowania lekcji:
Co? Jakie treści
Po co? Jakie cele lekcji
Jak? - pomysł na lekcję
Jak wcielić go życie? Biorąc pod uwagę możliwości itp.
Jaki będzie przebieg lekcji?
Jakie środki dydaktyczne i materiały pomocnicze są pomocne?- przygotowanie