Omów główne cechy ładu wersalskiego w Europie.
Ład wersalski wyznaczał nowe granice państwowe i wprowadził nowy ład polityczny w Europie. Podczas konferencji wersalskiej ustalono niekorzystne warunki dla Niemiec . Utracili kolonie w Afryce i w Azji zostali poddani demilitaryzacji musieli zapłacić ogromne odszkodowania za rozpoczęcie wojny. W Wersalu ustalono również prawo do samostanowienia i powstały nowe państwa między innymi: Austria, Węgry, Czechosłowacja, Polska. Twórcami ładu wersalskiego były państwa zwycięskie, surowe warunki kapitulacji Niemiec oraz brak Rosji w kształtowaniu nowego ładu przyczyniły się do rewizjonistycznych działań tych państw oraz wybuchu 2 wojny światowej.
Twórcami nowego ładu kierowały różne idee I interesy.
Francja najbardziej doświadczona przez wojnę, z nieufnością patrzyła na dopiero co pokonanego przeciwnika. Jej głównymi priorytetami było największe osłabienie Niemiec. Koncepcje Francji były stale temperowane przez rządy Wielkiej Brytanii oraz USA. Głównymi celami Francji było odebranie zagłębia Saary jako część zadośćuczynienia za wyniszczenie kraju, odzyskanie Alzacji I Lotaryngii, utworzenie buforowego państwa bądź szeregu państewek pod zbrojnym zwierzchnictwem aliantów, po lewej stronie Renu, wysokie odszkodowania do zapłacenia przez Niemcy względem Francji oraz bezpośrednio do obywateli poprzez renty itp I przede wszystkim gruntowne rozbrojenie.
Propozycje wystosowane względem Niemiec pozostałym dwom sojusznikom wydawaly się zdecydowanie zbyt drastyczne, prezydent Wilson stanowczo przeciwstawiał się żądaniom Francji, premier David Lloyd George w swym przemówieniu w Fontainbleau wyraził opinie ,że upokorzone Niemcy będą stanowiły dużo większe zagrożenie.
Wielka Brytania zdawała sobie sprawę z tego iż dotychczasowy główny partner handlowy jakim były Niemcy nie powinien być zbytnio obciążony reparacjami wojennymi gdyż może to doprowadzić do kryzysu gospodarczego dla całej europy. Głównymi postulatami GB było rozbrojenie armii niemieckiej w szczególności floty oraz odebranie terytoriów zamorskich. Na obawy Francji zaproponowała pakt pomiędzy GB USA FR.
Ameryka swoje działania opierała na 14 punktach Wilsona, suwerenności narodów oraz konieczności stworzenia Ligi Narodów- cudownej instytucji która miała by zapobiec dalszym wojnom. Wilson był wielkim krytykiem propozycji wysuwanych przez Francji.
Włosi bardziej zainteresowani byli otrzymaniem konkretnych „łupów” jako nagrodę za przyłączenie się do koalicji niż opracowaniem trwałego systemu bezpieczeństwa.
Japonia praktycznie nie brała udziału w decyzjach dotyczących Europy- totalnie nie była tym zainteresowana.
Ostatecznie Niemcy utracili na rzecz Francji Alzację i Lotaryngię , zagłębie węglowe Saary zostało umiędzynarodowione i poddane pod kontrolę Ligii Narodów,kopalnie na 15 lat trafiły w ręce Francji, przeprowadzono korekte granicy z Belgią, na rzecz nowopowstałego państwa polskiego utracili Pomorze Gdańskie , Wielkopolskę, Górny Śląsk, miasto Gdańsk zostało przekształcone w Wolne Miasto poddane kontroli Ligii Narodów.
Nowa Europa opierająca się na idealistycznych dotychczas zasadach samostanowienia narodów oraz bezpieczeństwie zbiorowym nie przetrwała. Idee głoszone przez Wilsona spowodowały utworzenie wielu słabych państw do ziem których rościły sobie prawa upokorzone Niemcy.
Sytuacja była niestabilna, system bezpieczeństwa zbiorowego okazał się fikcją, USA wycofało się z Europy popadając w izolacjonizm. Stworzona przez nich Liga Narodów nie funkcjonowała należycie. Na Wschodzie wyrastał silny przeciwnik totalnie pominięty w decyzjach dotyczących europy którym była Rosja Sowiecka. Sowieci uznali traktat wersalski za „orgie kapitalistów” i podważali go od samego początku. Wkrótce Francja oraz Wielka Brytania musiały wesprzeć dopiero odrodzoną Polskę by rewolucja bolszewicka nie dotarła na zachód pochłaniając całą Europę.
Anglo-amerykańskie obietnice dotyczące bezpieczeństwa Francji zostały porzucone. Francji brakowało silnego sojusznika przeciwko Niemcom którym niegdyś była carska Rosja. Mimo Francuskich starań i wsparcia Polska nie była na tyle silna by w razie konfliktu wspomóc Francję a dawny sojusznik- Rosja przestał graniczyć z Niemcami.
Kisinger: „Paradoksem było to, że Traktat Wersalski, mimo swego represyjnego
charakteru, powiększał słabość Francji i strategiczną przewagę Niemiec.
Przed wojną Niemcy na Wschodzie i na Zachodzie miały potężnych
sąsiadów. Nie mogły prowadzić ekspansji w żadnym kierunku, nie natykając
się na jakąś potęgę, na Francję, na Austro-Węgry czy na Rosję. Po
Traktacie Wersalskim Niemcy nie miały już na Wschodzie równorzędnego
partnera. Wobec osłabienia Francji, rozpadu Austro-Węgier i rewolucji
w Rosji, przywrócenie dawnej równowagi sił nie było możliwe,
szczególnie że kraje anglosaskie odmówiły udzielenia gwarancji porozumieniu
wersalskiemu.”
„Tak więc pokój kończący wojnę, która miała położyć kres
wszystkim wojnom, powstał bez udziału dwóch najsilniejszych krajów Europy,
Niemiec i Rosji, które obejmowały łącznie ponad połowę ludności
Kontynentu i reprezentowały największy potencjał militarny. Już ten sam
fakt wystarczał do skazania ustaleń wersalskich na niepowodzenie.”
Cechy Europy Powersalskiej:
-upokorzone Niemcy
-rewizjonizm
-pominięcie Rosji sowieckiej w planowaniu europy
-rozpad mocarstw, powstanie wielu młodych pastw
-Zachwianie równowagi sił
-wycofanie Ameryki z polityki Europejskiej
-nieskuteczny system bezpieczeństwa zbiorowego oparty na Lidze Narodów