Pojęcie mienia i majątku Pod pojęciem mienia rozumie się własność jak i inne prawa majątkowe. Pojęcie mienia odnosi się wyłącznie dla aktywów nigdy zaś do obowiązków. Pojęcie to może być stosowane bez odniesienia się do jakiejkolwiek osoby. Mieniem jest majątek i prawa majątkowe, które przysługują skarbowi państwa albo jednostką samorządowym np. gminie, powiatowi i tak mamy: mienie Skarbu Państwa, mienie powiatu, mienie gminy.
Majątek są to aktywa i pasywa przynależne do konkretnej osoby. Każdy majątek wymaga zarządu. Nie jest to bowiem dobra sytuacja, gdy majątek nie posiada zarządcy. Właściciel majątku lub zarządzający majątkiem ponosi z tego tytułu odpowiedzialność. Każdy odpowiada za swój majątek.
Pojęcie Rzeczy Rzecz to przedmiot materialny wyodrębniony z przyrody i mający byt niezależny. Rzeczą nie jest cała przyroda lecz jej części, fragmenty z niej wyodrębnione. Nie są rzeczami np. zwłoki ludzkie, woda w rzecze, ryby w morze. Ale ryba złowiona przez rybaka jest już rzeczą. Są przedmioty, które znajdują się w przyrodzie ale nie spełniają warunków bycia przedmiotem materialnym np. energia elektryczne, cieplna, jądrowa, słoneczne. Zaś dzięki temu że człowiek nauczył się liczyć jednostki energii są przedmiotem obrotu gospodarczego i w rozumieniu prawa cywilnego są już rzeczą.
Prawo cywilne reguluje stosunki majątkowe, wynikające z faktu władania rzeczą. One też są przedmiotem prawa cywilnego, który określa się mianem prawa rzeczowego.
Pojęcie nieruchomości Przez to pojęcie nieruchomości ustawodawca rozumie część powierzchni Ziemi stanowiący odrębny przedmiot własności (są to więc grunty) jak również budynki trwale z gruntami związane, lub części budynków które na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Każda nieruchomość posiada Księgę Wieczystą.
Części składowe rzeczy Podział rzeczy na: dopuszczalne i wyjęte z obrotu gospodarczego to podział który polega na tym, że nie wszystko jest na sprzedaż. Są rzeczy wyjęte z obrotu gospodarczego na mocy prawa publicznego, prawa sakralnego mp. Przedmiotem obrotu gospodarczego nie mogą być obiekty rządowe, budynki sejmu, senatu, kultu religijnego.
Części składowe rzeczy - wyróżniamy tzw. część i część składową. Część składowa należy do części głównej. Część składowa to wszystko to co nie może być od rzeczy odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowej np. koło w rowerze jest jego częścią składową, zaś zamontowana na czas rajdu przerzutka już nią nie będzie. O uznaniu przedmiotu za część składową innego przedmiotu lub za część odrębną decyduje, nie tylko związek techniczny i funkcjonalny między tymi przedmiotami, lecz rozstrzyga o tym także przeznaczenie.
Przynależność jest to rzecz ruchoma, potrzebna do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodni z jej przeznaczeniem, jeżeli istnieje faktyczny związek między przynależnością a rzeczą główną np. sprzedając samochód wraz z kluczykiem od stacyjki. Właścicielem obu rzeczy musi być ta sama osoba. Czynność prawna mająca za przedmiot część główną obejmuje także część przynależną.
Pożytki
1. Pożytki naturalne rzeczy to płody i inne odłączone od nich części składowe stanowiące według zasad prawidłowej i normalnej gospodarki normalny dochód z rzeczy np. zboże, owoce, drzewo z lasu, piasek, żwir, glina, przychówek.
2. Pożytki cywilne rodzą się z czynności cywilno prawnej. Są to dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego w postaci pieniężnej lub niepieniężnej np. czynsz z umowy najmu, gruntu, wynajmu terenu.
3. Pożytki prawa czyli dochody, które prawo przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem np. prawo spadkowe, odsetki od wieżytelności pieniężnej.
Pojęcie przedsiębiorstwa Przedsiębiorstwem jest osoba fizyczne, prawna, jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą we własnym imieniu lub też działalność zawodową. Przedsiębiorstwo jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zasad gospodarczych obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa w szczególności obejmuje firmę, znaki towarowe, nieruchomości, ruchomości, księgi handlowe, wzory użytkowe i zdobnicze, zobowiązania, obciążenia, prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali obejmujących przedsiębiorstwa. Ustawodawca określa bardzo mocna kwestię firmy która nie powinna nikogo wprowadzić w błąd, co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności, miejsca działalności i źródeł zaopatrywania. Każda czynność prawna obejmuje całe przedsiębiorstwo. Obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo może być zatem zbyte, wydzierżawione lub obciążone prawem użytkowania.
Gospodarstwo rolne G. r. to nie tylko grunt ale i wszystkie przynależności. Za g. r. uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi budynkami, lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem. Nabywca gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny ze zbywcą gospodarstwa za jego zobowiązanie związane z prowadzeniem gospodarstw. Nabywca może być zwolniony z tej odpowiedzialności tylko wówczas, gdy nie wiedział o istniejącym zobowiązaniu w momencie nabycia gospodarstwa rolnego. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego gospodarstwa rolnego i to wdł. stanu na dzień jego nabycia. Odpowiedzialności tej bez zgody właścicieli, nie można wyłączyć i ograniczyć.
Czynności prawne przez czynności prawne rozumie się takie zdarzenie z którym ustawodawca związał określone skutki prawne powodujące powstanie, wygaśnięciem lub zmianę istniejącego stosunku cywilnoprawnego. Czynności prawne składają się z istotnych elementów, bez których czynność ta nie istniałaby, z elementów związanych w sposób naturalny z daną czynnością, a zawłaszcza z przedmiotem tej czynności, oraz z elementów dodanych wolą stron czynności jak np. termin lub warunek. Termin jest to zdarzenie przeszłe pewne od którego strony uzależniają skuteczność czynności prawnej, zaś warunek jest zdarzenie przyszłe niepewne z którym strony wiążą określone skutki czynności prawnej.
Każda czynność prawna wymaga złożenia oświadczenia woli przez jedną lub obie strony tej czynności. Oświadczenie woli może być wyraźne lub dorozumiane, może przybrać postać językową lub pozajęzykową. Do szczególnych form wyrażania woli zalicza się akt notarialny, formę pisemną, poświadczenie daty lub podpisu. Nie zachowanie formy prawem przepisanej rodzi skutki określone przez ustawodawcę w przepisach prawa. Oświadczenie woli może być obarczone jednak określonymi wadami powodującymi bezskuteczność lub możliwość wzruszenia czynności prawnej. Do wad oświadczenia woli zalicza się brak wolnej woli, brak świadomości, błąd, podstęp, przymus i pozorność. Skutków prawnych nie rodzi również reservatio mentalis, czyli zastrzeżenie uczynione w umyśle nie wyrażone w żaden sposób na zewnątrz.
Podział czynności prawnych Czynności prawne mogą być:
- jednostronne lub dwustronne
- realne lub konsensualne
- zobowiązują i rozporządzające
- kazualne i abstrakcyjne
- między żyjącymi i na wypadek śmierci
Grupy elementów składowycz czynności prawnych są to:
1. elementy istotne czynności prawnych
2. dodane do czynności prawnej
3. w sposób naturalny złączone
Ad 1. Elementy istotne czynności prawnych są to takie elementy bez których czynność prawna by nie istniała.
Ad 2. Dodane elementy do czynności prawnych mają znaczenie wówczas gdy strony umowy same je dodają. Do tych elementów dodanych zalicz się warunek i termin.
Ad 3. Elementy w sposób naturalny złączone wynikają z natury rzeczy. Są to takie elementy o których strony nie muszą mówić.
Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów. Elementem każdej czynności prawnej jest oświadczenie woli które jest jej przejawem. Każda czynność prawna sprzeczna z Ustawą, albo dokonana w celu obejścia Ustawy jest nieważna. Czynność prawna może być dotknięta nieważnością w całości lub w części.