1) LDH

Katalizuje reakcję utlenienia mleczanu do pirogronianiu lub redukcji pirogronianu do mleczanu

Surowica człowieka zawiera kilka izoenzymów LDH, ich względne proporcje zmieniają się znacznie w pewnych stanach chorobowych

• LDH - 1 występuje głównie w mięśniu sercowym, a także w mózgu. Jest bardzo wrażliwa na hamujące działanie pirogronianiu.

• LDH - 5 występuje głównie w mięśniach szkieletowych. Jest mało wrażliwy na hamujące działanie pirogronianiu i umożliwia jego przekształcenie w mleczan. Umożliwia to pracę mięśni w stanie względnego niedotlenienia

• Izoenzymy możemy rozdzielić za pomocą elektroforezy (ich dużą ruchliwość elektroforetyczną powoduje różnica w składzie aminokwasowym i różnice kombinacji łańcuchów)

2) Kinaza kreatyninowa

• Katalizuje odwracalną reakcję przenoszenia grupy fosforanowej bądź z fosfokreatyny na ADP regenerując ATP lub z ATP na kreatynę odbudowując zapasy fosfokreatyny.

• CK jest enzymem kluczowym w bioenergetyce komórki, odgrywając ważną rolę w homeostazie komórkowego ATP.

Występowanie:

• CK-MM

• 98% w mięśniach szkieletowych,

• 70-80% w mięśniu sercowym.

• CK-MB

• 0-2% w mięśniach szkieletowych,

• 20-30% w mięśniu sercowym.

• CK-BB

• przeważa w większości pozostałych tkanek (np. mózg).

• Najistotniejsze znaczenie ma fakt, że normalnie tylko mięsień sercowy zawiera więcej niż 5% CK-MB.

• U zdrowych ludzi 95% lub więcej aktywności CK w surowicy związane jest z CK-MM, mniej niż 5% związane jest z izoenzymem CK-MB.

Izoenzym CK-BB normalnie nie występuje w surowicy

3) fosfataza kwaśna

Występuje w licznych izoenzymach w:

• gruczole krokowym,

• wątrobie,

• nerkach,

• śledzionie,

• erytrocytach,

• trombocytach,

• osteoblastach,

• łożysku.

• Aktywność izoenzymu prostaty jest hamowana przez L-winian.

• Pozostałe izoenzymy nie są hamowane przez L-winian, co służy do odróżniana poszczególnych form.

• Izoenzym sterczowy jest odporny na formaldehyd.

• jeżeli guz pozostaje w obrębie prostaty aktywność jest podwyższona tylko u około 20% pacjentów,

• naciek na tkanki sąsiednie albo dalekie przerzuty powodują znaczny wzrost aktywności u 80% pacjentów,

• u chorych, u których klinicznie rozpoznano guz, aktywność enzymu jest podwyższona tylko u 50% pacjentów.

Wzrost aktywności AcP:

• zapalenie prostaty,

• rak prostaty,

• choroby kości:

• choroba Pageta,

• przerzuty nowotworowe do kości,

• szpiczak mnogi,

• trombocytopenie,

• schorzenia wątroby,

• nadczynność przytarczyc.

4) fosfataza zasadowa

Występowanie izoenzymów:

• w kościach,

• w wątrobie,

• w nerkach,

• w jelicie,

• w łożysku.

W surowicy krwi pochodzi z następujących źródeł:

• frakcja kostna - 50-60 % ogólnego poziomu, zwana również frakcją termolabilną

• frakcja jelitowa - ok. 30 % ogółu

• frakcja wątrobowa - 10-20 % ogółu

• U dorosłych występuje najwięcej AP wątrobowej, najmniej kostnej.

• U dzieci w okresie wzrostu występuje zwiększona aktywność izoformy kostnej.

• Aktywatory: jony magnezu, manganu, kobaltu.

• Inhibitory: fosforany, pH kwaśne, jony wapnia.

• Związana jest z błoną.

• W wątrobie ALP występuje w błonach hepatocytów wyściełających zatoki i w błonach komórek tworzących pierwotny kanalik.

• Nie ma dogodnych i dobrych metod pozwalających na rozdział poszczególnych form enzymu lub na odrębne oznaczanie ich aktywności.

• Aktywność enzymu jelitowego daje się zahamować fenyloalaniną, enzym łożyskowy jest szczególnie odporny na inaktywację cieplną.

• U niemowląt w pierwszym roku życia aktywność AP jest 3-4 razy większa, a w następnych latach dwa razy większa niż u dorosłych.

---