Rozmowa w klasztorze mniszek.
Bhikkhunupassaya Sutta, SN XLVII.10
Czcigodny Ananda obudziwszy się wcześnie rano, ubrał się, wziął miskę i poszedł do pewnego klasztoru dla mniszek. Usiadł na przygotowanym dla niego miejscu. Kilka mniszek zbliżyło się do czcigodnego Anandy, pokłoniły mu się i usiadły z boku. Siedząc tak rzekły do czcigodnego Anandy: "Jest tutaj, czcigodny Anando, pewna liczba mniszek, trwająca niezachwianie oparta na Czterech Ustanowieniach Uważności. Ich zrozumienie rzeczywistości staje się pogłębione i bardziej wysublimowane.
"To prawda, siostry, to prawda." - odpowiedział Ananda - "Siostry, mnich czy mniszka, ktokolwiek trwa niezachwianie oparty na Czterech Ustanowieniach Uważności, jego zrozumienie rzeczywistosci z pewnością stanie się pogłębione i bardziej wysublimowane."
Wówczas czcigodny Ananda, pouczywszy mniszki odnośnie Dhammy, uwydatniając korzyści płynące z Dhammy, unaoczniając jaki entuzjazm i spełnienie jest efektem praktykowania Dhammy, na koniec wstał i opuścił klasztor mniszek. Udał się do Savatthi po jedzenie, a później poszedł do miejsca w którym przebywał Błogosławiony. Oddał cześć Błogosławionemu i usiadłszy z boku, zwrócił się do Błogosławionego tymi słowami:
"Czcigodny Panie, obudziwszy się wcześnie rano, ubrałem się, wziąłem miskę i poszedłem do pewnego klasztoru dla mniszek. Usiadłem na przygotowanym dla mnie miejscu. Kilka mniszek zbliżyło się do mnie, pokłoniły mi się i usiadły z boku. Siedząc tak rzekły do mnie: "Jest tutaj, czcigodny Anando, pewna liczba mniszek, trwająca niezachwianie oparta na Czterech Ustanowieniach Uważności. Ich zrozumienie rzeczywistosci staje się głebsze i bardziej wysublimowane."
"To prawda, siostry, to prawda." - odpowiedział Ananda - "Siostry, mnich czy mniszka, ktokolwiek trwa niezachwianie oparty na Czterech Ustanowieniach Uważności, jego zrozumienie rzeczywistosci z pewnością stanie się pogłębione i bardziej wysublimowane."
"To prawda, Anando, to prawda." - odpowiedział Błogosławiony - "Anando, mnich czy mniszka, ktokolwiek trwa niezachwianie oparty na Czterech Ustanowieniach Uważności, jego zrozumienie rzeczywistosci z pewnością stanie się pogłębione i bardziej wysublimowane.
Jakie są Cztery Ustanowienia Uważności? W tej Dhammie, Anando, mnich trwa w niezachwianej uważności swojego ciała; robi to pilnie, umiejętnie, świadomie. Oddala od siebie chcenie oraz niechcenie do pięciu zespołów zapału. W mnichu, który spoczywa w kontemplacji swojego ciała jako obiektu, powstają różnorakie odczucia; czasem nieprzyjemne jak ból i przykre doświadczenia, lub pojawia się ospałość umysłu, lub pojawiają się różnorakie rozproszenia poza ciałem. Wtedy, Anando, taki mnich powinien pokierować swój umysł na obiekt przynoszący satysfakcję. Mnich, który tak poprowadzi umysł, odczuwa zadowolenie. Z takiego zadowolenia rodzi się radość. Gdy umysł jest radosny, mnich odpręża się. Tak zradza się błogość. Doświadczając satysfakcji umysł staje się skoncentrowany. Mnich rozważa: "Cel, dla którego ukierunkowałem mój umysł został osiągnięty. Teraz wycofam się z wyobrażenia obiektu przynoszącego satysfakcję." Tak też się dzieje, mnich wycofuje się i nie myśli dłużej o tym obiekcie. Rozumuje on w ten sposób: "Nie myślę już o tym, nie myślę też o niczym innym. Uważnie powracam do pierwotnego obiektu uważności którym jest ciało, będąc zadowolonym i skoncentrowanym."
Tak samo, Anando, mnich trwa w niezachwianej uważności uczuć; robi to pilnie, umiejętnie, świadomie. Oddala od siebie chcenie oraz niechcenie do pięciu zespołów zapału. W mnichu, który spoczywa w kontemplacji uczuć jako obiektu, powstają różnorakie odczucia; czasem nieprzyjemne jak ból i przykre doświadczenia, lub pojawia się ospałość umysłu, lub pojawiają się różnorakie rozproszenia poza ciałem. Wtedy, Anando, taki mnich powinien pokierować swój umysł na obiekt przynoszący satysfakcję. Mnich, który tak poprowadzi umysł, odczuwa zadowolenie. Z takiego zadowolenia rodzi się radość. Gdy umysł jest radosny, mnich odpręża się. Tak zradza się błogość. Doświadczając satysfakcji umysł staje się skoncentrowany. Mnich rozważa: "Cel, dla którego ukierunkowałem mój umysł został osiągnięty. Teraz wycofam się z wyobrażenia obiektu przynoszącego satysfakcję." Tak też się dzieje, mnich wycofuje się i nie myśli dłużej o tym obiekcie. Rozumuje on w ten sposób: "Nie myślę już o tym, nie myślę też o niczym innym. Uważnie powracam do pierwotnego obiektu uważności którym są uczucia, będąc zadowolonym i skoncentrowanym."
Tak samo, Anando, mnich trwa w niezachwianej uważności doznań; robi to pilnie, umiejętnie, świadomie. Oddala od siebie chcenie oraz niechcenie do pięciu zespołów zapału. W mnichu, który spoczywa w kontemplacji doznań jako obiektu, powstają różnorakie odczucia; czasem nieprzyjemne jak ból i przykre doświadczenia, lub pojawia się ospałość umysłu, lub pojawiają się różnorakie rozproszenia poza ciałem. Wtedy, Anando, taki mnich powinien pokierować swój umysł na obiekt przynoszący satysfakcję. Mnich, który tak poprowadzi umysł, odczuwa zadowolenie. Z takiego zadowolenia rodzi się radość. Gdy umysł jest radosny, mnich odpręża się. Tak zradza się błogość. Doświadczając satysfakcji umysł staje się skoncentrowany. Mnich rozważa: "Cel, dla którego ukierunkowałem mój umysł został osiągnięty. Teraz wycofam się z wyobrażenia obiektu przynoszącego satysfakcję." Tak też się dzieje, mnich wycofuje się i nie myśli dłużej o tym obiekcie. Rozumuje on w ten sposób: "Nie myślę już o tym, nie myślę też o niczym innym. Uważnie powracam do pierwotnego obiektu uważności którym są doznania, będąc zadowolonym i skoncentrowanym."
Tak samo, Anando, mnich trwa w niezachwianej uważności zjawisk; robi to pilnie, umiejętnie, świadomie. Oddala od siebie chcenie oraz niechcenie do pięciu zespołów zapału. W mnichu, który spoczywa w kontemplacji zjawisk jako obiektu, powstają różnorakie odczucia; czasem nieprzyjemne jak ból i przykre doświadczenia, lub pojawia się ospałość umysłu, lub pojawiają się różnorakie rozproszenia poza ciałem. Wtedy, Anando, taki mnich powinien pokierować swój umysł na obiekt przynoszący satysfakcję. Mnich, który tak poprowadzi umysł, odczuwa zadowolenie. Z takiego zadowolenia rodzi się radość. Gdy umysł jest radosny, mnich odpręża się. Tak zradza się błogość. Doświadczając satysfakcji umysł staje się skoncentrowany. Mnich rozważa: "Cel, dla którego ukierunkowałem mój umysł został osiągnięty. Teraz wycofam się z wyobrażenia obiektu przynoszącego satysfakcję." Tak też się dzieje, mnich wycofuje się i nie myśli dłużej o tym obiekcie. Rozumuje on w ten sposób: "Nie myślę już o tym, nie myślę też o niczym innym. Uważnie powracam do pierwotnego obiektu uważności którym są zjawiska, będąc zadowolonym i skoncentrowanym. W taki sposób Anando, medytuje się zmieniając obiekt medytacji."
Anando, a jak jest medytacja praktykowana bez zmieniania obiektu koncentracji? Anando, gdy umysł nie jest nakierowany na zewnętrzne zjawiska, mnich wie: "Mój umysł nie jest kierowany na zewnętrzne zjawiska". Wie też: "Niezależnie od czasu, będąc całkowicie wolnym, skoncentrowanym, nie kieruję umysłu na zewnętrzne zjawiska." Rozumie: "Trwam w niezachwianej uważności swojego ciała......uczuć.......doznań......zjawisk; robię to pilnie, umiejętnie, świadomie, pozostając zadowolonym i skoncentrowanym. W taki sposób Anando, medytacja jest praktykowana bez ukierunkowanej koncentracji na obiekcie.
W ten sposób nauczyłem cię Anando jak praktykować medytację ukierunkowując koncentrację na obiekcie, a także nauczyłem cię jak praktykować medytację bez ukierunkowania koncentracji na obiekcie. Tathagata robi to że współczucia dla swoich uczniów oraz dla ich dobra. Tu są korzenie drzew, tam miejsca odosobnione - usiądź i medytuj. Nie bądź leniwy. Nie bądź tym, który później będzie żałował. To powiedział Błogosławiony. Usatysfakcjonowany, czcigodny Ananda rozkoszował się słowami Błogosławionego.