FILOZOFIA egzamin, studia ewip, 1 rok, filozofia


1. Mythos- świat mythoski nie był światem racjonalnym, tam gdzie rozum nie jest w stanie pomóc w wyjaśnieniu różnych zjawisk (np. życie pozagrobowe)

Logos- myślenie, myśl, rozum, myślenie przy pomocy pojęć ogólnych, sfera ludzka i boska zostają oddzielone. Człowiek jako podmiot poznaje coś (po raz pierwszy u Heraklita nabrało znaczenia filozof)

2. Świat Homoera: *świat ludzi miesza się ze światem bogów *bogowie są antropomorficzni (mają ludzkie cechy) *porządek fizyczny i niefizyczny

3. Filozofia: ze starożytnej Grecji philos- miłośnik, sophia- mądrość

4. Metoda filozofii- racjonalna argumentacja (logos)

5. Źródła filozofii: pytanie o sens, wątpienie, wynik redukcji instynktów, świadomość śmierci, zdziwienie, chęć oświecenia

6. Filozofia jest bezinteresowny dążeniem do wiedzy (episteme) i prawdy (alethia)

7. Przedmiot filozofii- całość rzeczywistości

8. Cel filozofii- poszukiwanie prawdy

9. Teogonia- dotyczy narodzin bogów

Kosmogonia- dot. Powstania świata

10. Podział filozofii: antologia, epistemologia, etyka, estetyka, filozofia polityczna i społeczna, antropologia filozoficzna

11. Ontologia (matafizyka)- pyta co to jest byt, co istnieje i jakie to jest (on-byt, logos-nauka)

12. Epistemologia- teoria poznania (źródła, granice poznania)

13. Źródła poznania: *doświadczenie *rozum, racjonalizm *natywizm (wrodzona wiedza dziedziczona gatunkowo)

14. Granice poznania: czy podmiot poznający zdolny jest poznać cokolwiek co nie jest własnym jego psychicznym przeżyciem?

*realizm epistemologiczny- możemy poznać obiektywny świat, możemy wykroczyć poza granicę naszej świadomości

*idealizm epistemologiczny- nie możemy przekroczyć własnej granicy

15. *Empiryzm- doktryna filozof. Głosząca, że źródłem ludzkiego poznania jest „doświadczenie”

*Racjonalizm- doktryna filozof. głosząca, że źródłem ludzkiego poznania jest rozum

*Natywizm- doktryna filozof. głosząca, że źródłem ludzkiego poznania są wrodzone i dziedziczone idee, wiedza

16. Filozofia polityczna- co to polityka, prawo, czy istnieją prawa naturalne czy stanowione?

17.Podział filozofii starożytnej: fizyka, logika, etyka

18.Arche- zasada, początek, racja, poszukiwanie prabytu

19.Arche dla filozofów: Tales-WODA, Anaksynanoten- to co nieokreślone- APERION, Anaksymenes- POWIETRZE, Pitagoras- LICZBA, Heraklit-OGIEŃ (wszystkim rządzi logos), Empedokles - 4 żywioły (woda, ogień, powietrze, ziemia), Anaksagonas- wszystko jest we wszystkim (nous- ruch świata jest dziełem ducha)

20. Nomos- prawo stanowione; Psyhis- prawo naturalne

21. Relatywizm- pogląd filozoficzny, wedle którego prawdziwość wypowiedzi można oceniać wyłącznie w kontekście systemu, w którym są one wypowiadane.

22. Cnota u Sokratesa- rozumiana w aspekcie moralności. Uregulowana, stała, etyczna dyspozycja człowieka, który działa kierując się dobrem etycznym

23. Metoda Sokratesa zlożona z 2 części: *faza elenktyczna (negatywna)- polegała na przyjęciu za prawdziwą tezę adwersarza (ironia Sokratesa). Tym samym okazywało się, że rozmówca w rzeczywistości nie wie, choć myśli, że wie. *faza maieutyczna (pozytywna)- polegała na dojściu do wiedzy. POolegała na zadawaniu pytań przez Sokratesa i uzyskania odp przez rozmówcę. Sokrates zakładał, że każdy jest w stanie odnaleźć w sobie wiedzę o podstawowych sprawach etycznych

24.Sokrates poszukiwał definicji

25. Cnotę Sokrates uznawał za wiedzę, intelektualizm etyczny

26. Dla Platona idee to przedmioty pojęć ogólnych. Idee są: niematerialne, niezmienne i istnieją niejako w innym świecie poza przestrzenią i czasem

27. Metoda odcinka: *idea dobra- myśl (poznanie rozumem) * przed materialny- rozsądek *rzeczy- opinie, wiara *odbicia- cienie (myślenie, obrazki)

28. Podział duszy u Platona na 3 części- rozumna, popędliwa, pożądliwa

29. Cnota: *mądrość- część rozumna *męstwo- cz. popędliwa *panowanie nad sobą- cz. Porządliwa

30.Na samej górze jest idea dobra

31.Arystoteles jest EMPIRYSTĄ GENETYCZNYM

32.empiryzm genetyczny- poznanie zaczyna się od doświadczenia, z którego są wyciągnięte wnioski i w końcu dochodzi do wniosku ogolnego (indukcja: szczegół- ogół)

33. Indukcja- od szczegółu do ogółu, Dedukcja- od ogółu do szczegółu

34. Arystoteles podzielił filozofię na teoretyczną (fizyka, matematyka) i praktyczną (etyka, polityka)

35.Substancja- to coś o czym się orzeka, ale sama nie może być orzekana o czymś innym

36. Forma- własności pojęciowe, to co ogólne (poznając rzecz rozumowo poznajemy jej formę)

37. Entelehia- urzeczywistnienie formy pełne

38.Hylemorfizm- stanowisko w teorii bytu i filozofii przyrody wg którego każdy jest skonstruowany przez materie i formę

39.Koncepcja pierwszego poruszyciela- świat dąży do niego, bo jest on czysta formą

40. Jak u Platona, Arystoteles wyróżnił 3 części duszy: *rozum *dusza zmysłowa (zwierzęca) *dusza wegetatywna (roślina)

41. Cnota (u Arystotelesa)- środek pomiędzy dwoma skrajnościami np. zuchwalstwo- męstwo- bojaźliwość (złoty środek)

42. Św Augustyn sięga do doświadczenia wewnętrznego (introspekcja)

43. Dubito ergo sum- wątpię więc jestem

44. Teoria iluminacji- Bóg udziela człowiekowi prawd, które są zarówno u Boga na zasadzie iluminacji. Człowiek nie może być twórcą takich prawd

45. Bóg istnieje z natury a świat jest stworzony

46. Dusza jest ważniejsza od ciała

47. Zło to brak dobra

48. Św Tomasz przenosi Arystotelesa na gr. Religijny

49. Spór o uniwersalia, spór o status powierzchników. Można w nim wyróżnić 4 główne: *realizm skrajy (idee istnieją przed rzeczami) *realizm umiarkowany (idee istnieją w rzeczach) *konceptualizm (powszchnikiem jest pojęcie w umyśle) *nominalizm (powszechnik to slowo)

50.Rozróżnił istotę (ekentia) od istnienia (existentia)

51. Dodał do cnót teologiczne: wiara, nadzieja, miłość

52. Kartezjusz- sceptycyzm metodologiczny- wątpienie w całość swojej wiedzy

53. Cogito ergo sum- myślę więc jestem

54. Cogito- podmiot myślący

55.Dowód na istnienie boga, potrzeby by udowodnić istnienie świata

56. Dusza jako wyznacznik świadomości

57. Skrajny dualizm (dusza oddzielona od ciała)

58. Istnieją 2 substancje- rozciągła i myśląca

59.Natywizm- człowiek ma różne idee wrodzone

60. Locke- EMPIRYZM

61. Doświadczenie ma 2 źródła: zewnętrzne doznania zmysłowe, wewnętrzne refleksje

62. Wyróżniamy idee proste (umysł bierny) i złożone (powstają przez połączenie prostych tez przez umysł)

63. Idea substancji jest ideą złożoną: zaprzeczył poznawalności substancji ale nie jej istnieniu

64. Berkeley- esse= percipi - istnienie idei oznacza bycie postrzeganą

65. Immaterializm- odrzuca istnienie materii, tego co materialne

66. Spirytualizm- mówi, że istnieje substancja duchowa (umysł)

67. DAVID HUME: nie można stwierdzić konkretnego związku między substancjami *prawdziwe źródła i przyczyny procesów są zakryte przed ludzkim poznaniem *krytyka związku przyczynowo- skutkowego- nie ma niczego konkretnego, ponieważ nie może być nam dany apriori!



Wyszukiwarka