1. Pedagogika specjalna jako przedmiot (metody badań): Aktualnie brak.

2. Z jakimi naukami spokrewniona jest pedagogika specjalna:

1. Medycyna a szczególnie psychopatologia i psychiatria dziecięca ustalają lub współdziałają przy ustalaniu diagnozy upośledzenia. W zależności od rodzaju upośledzenia współdziałają ze sobą otolaryngolog, ortopeda, okulista, pediatra, chirurg i inni .

2. Nauki prawne, szczególnie prawo i sądownictwo dla nieletnich. Określają one sytuację prawną jednostek upośledzonych, zapewniają im warunki opiekuńcze.

3. Psychologia kliniczna, rozwojowa, wychowawcza, psychologia dzieci z odchyleniami od normy.

4. Także filozofia, etyka, biologia, chemia, patosocjologia itp.

Źródło: O.Lipkowski „Pedagogika Specjalna” , notatki

3. Rodzaje niepełnosprawności (klasyfikacja: Sękowskiej i Grzegorzewskiej)

1. Sękowska:

- jednostki posiadające trudności w poznawaniu świata na skutek uszkodzenia analizatora (głusi, niewidomi).

- jednostki u których procesy poznawcze przebiegają nieprawidłowo w wyniku czego mają trudności i ograniczone zdolności (upośledzenia umysłowe i z pogranicza normy intelektualnej)

- jednostki które na wskutek uszkodzenia narządu ruchu mają problemy w poruszaniu się i poznawaniu świata.

- jednostki które na skutek zaniedbań i uszkodzeń centralnego układu nerwowego charakteropatii lub psychopatii mają trudności w dostosowaniu się do norm moralnych

Nie uwzględniała dzieci wybitnie zdolnych

2. Grzegorzewska

- dzieci anormalne które wskutek mniejszych lub większych upośledzeń mają trudności w poznawaniu świata, porozumiewaniu się ze światem i wymagają stałej opieki (głusi, niewidomi, przewlekle chorzy, upośledzeni umysłowo, niedostosowani społecznie

- dzieci anormalne które w pewnym okresie wymagają specjalnej opieki (dzieci chore, niedostosowane społecznie)

Źródło : notatki z wykładów

4. Ortodydaktyka i jej zasady:

Ortodydaktyka z punktu widzenia leksykalnego to dydaktyka wyprostowująca, wyrównująca.

Według notatek:

1. Zasada kształcenia pozytywnej atmosfery pracy

2. Zasada pomocy w nauce

3. Zasada aktywizacji w nauce ( skierowana jest na dziedziny najbardziej ograniczone np. niewidomych uczy się orientacji, chodzenia z laską)

4. Zasada dominacji wychowania nad nauczaniem

5. Zasada indywidualizacji (każde dziecko odchylone od normy jest inne i wymaga indywidualnej opieki)

6. Zasada treści kształcących ( dobór takich treści które będą przydatne w życiu, dostosowanie ich do typu psychicznego)

7. Zasada poglądowości (kontakt ze środowiskiem o którym mówimy, nie mówimy o rzeczach których dziecko nie może zobaczyć)

8. Zasada systematyczności

9. Zasada łączenia teorii z praktyką

Według O. Lipkowskiego:

1. Zasada życzliwej pomocy

2. Zasada kształtowania pozytywnej atmosfery pracy

3. Zasada aktywności w nauce

4. Zasada dominacji wychowania

5. Zasada indywidualizacji

6. Zasada treści krztałcących

Źródło: O. Lipkowski „Pedagogika Specjalna” , notatki

Co to jest rewalidacja ?

Rewalidacja - kształcenie jednostek odchylonych od normy z punktu widzenia przygotowania ich do życia.

Trzy kierunki działalności rewalidacyjnej:

1. kształtowanie i rozwijanie tych cech i zdolności które u danej jednostki są najmniej uszkodzone, dążymy do maksymalnego rozwinięcia zdolności manualnych.

2. Wzmocnienie i usprawnienie uszkodzonych zakresów fizycznych fizycznych psychicznych

3. Wyrównywanie braków przez kompensację i zastępowanie deficytów innymi wartościami

Źródło: O. Lipkowski „Pedagogika Specjalna” , notatki

5. Zasady rewalidacji:

1. Zasada akceptacji (akceptuje się dziecko upośledzone nie jako dziecko specjalne ale jako dziecko które obarczone jest większymi trudnościami rozwojowymi.

2. Zasada pomocy (aktywizacja tych sił lbiologicznych które zachowały się jeszcze u dziecka, pomoc w rozwiązywaniu trudności, stworzenie odpowiednich warunków pracy i atmosfery.

3. Zasada indywidualizacji

4. Zasada terapii pedagogicznej

- poznanie dziecka

- oddziaływanie na środowisko

-terapia właściwa

e) Współpraca z rodziną (pedagog musi stworzyć odpowiednią atmosferę pracy z rodzicami, wtedy to poprawia się sytuacja emocjonalna dziecka. Zwiększa się poziom rodziców wiedzy o pracy rewalidacyjnej i jej efektach.

Źródło: O. Lipkowski „Pedagogika Specjalna” , notatki

6. Nazwiska w pedagogice specjalnej:

Oligo: Janina Wyczesany, Halina Bożyszkowska, Władysław Dykcik

Surdo: Skarżyski ,Klaczak

Tyflo: Zofia Sękowska, Aleksander Hulek, Emanuela Jezierska, Zofia Polak, Tadeusz Majewski

Reso: Jan Konopnicki, Bronisław Urban, Otton Lipkowski, Han Ilgiewicz

Terapia: Janina Doroszewska, Aleksandra Macian

7. Działy pedagogiki specjalnej:

Działy pedagogiki specjalnej wg Grzegorzewskiej:

1. oligofrenopedagogika - upośledzenia umysłowe wszystkich stopni

2. surdopedagogika - niedosłyszący, osoby z resztkami słuchu, głusi, głusi upośledzeni umysłowo

3. tyflopedagogika - niewidomi z resztkami wzroku, niedowidzący, niewidomi upośledzeni umysłowo

4. resocjalizacyjna - bez zaburzeń wyższych czynności nerwowych, umysłowych i zaburzeń charakterologicznych, z zaburzeniami wyższych czynności nerwowych, zaburzenia neurologiczne i psychopatyczne

5. pedagog.terapeutyczna - kalecy w zakresie narządów ruchu - niedowładem, uszkodzeniami, przewlekle chorzy, chorzy psychiczne

8. Ewolucja stosunku do niepełnosprawnych

Stosunek do ludzi niepełnosprawnych kształtował się w oparciu o nurty filozoficzne:

1. starożytność - ideał człowieka doskonałego, nie interesowano się tym problemem, w Sparcie jednostki takie likwidowano. Negacja niepełnosprawności.

2. Średniowiecze - zajmowano się nimi przy klasztorach. Czasem pełnili pomocnicze funkcje.

3. Okres filantropijny (okres opieki) niepełnosprawny traktowany jak chory więc niezdolny od pracy

4. Etap tworzenia dobroczynności - niepełnosprawny skazany na pomoc i opiekę instytucji charytatywnych

5. Etap podstawowych praw - człowiek niepełnosprawny jest również członkiem społeczeństwa więc powinien posiadać prawa

6. Etap prawa w zakresach różnych możliwości - wzrost zainteresowania niepełnosprawnymi, przygotowanie niepełnosprawnych do wykonywania poszczególnych zawodów.

7. Etap prawa do integracji - uznanie istnienia grupy osób niepełnosprawnych i stworzenie im warunków do życia z pełnosprawnymi, przygotowanie do zawodu i życia w społeczeństwie

9. Integracja edukacyjna i społeczna

Integracja - włączenie niepełnosprawnych w normalne środowisko społeczne przez różne formy kształcenia i przygotowania do pracy zawodowej oraz aktywny udział w życiu społecznym

Założenia integracji:

1. Niepełnosprawni mają takie same potrzeby usankcjonowane prawami człowieka. Różnice dotyczą jedynie metod i środków zaspakajania tych potrzeb a także zakresu i form.

2. Jednostki niepełnosprawne są członkami społeczeństw w którym żyją i w którym muszą w odpowiedni sposób funkcjonować

3. Niepełnosprawność może być nabyta w trakcie życia w związku z czym pojawienie się jej nie może eliminować jednostki z życia społecznego.

4. Specjalny system kształcenia i przygotowania do zawodu może i powinien dać jednostką niepełnosprawnym możliwość pracy i życia w środowisku naturalnym jaką jest rodzina, zakład pracy…

10. Twórca integracji w Polsce

W latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku Aleksander Hulek upowszechnił pojęcie integracyjnego systemu kształcenia i wychowania, który polega na „maksymalnym włączeniu dzieci i młodzieży z odchyleniami od normy do zwykłych szkół i innych placówek oświatowych, umożliwiających im - w miarę możliwości - wzrastanie w gronie zdrowych rówieśników. Jednostkom zaś przebywającym w zakładach opiekuńczych stara się zapewnić jak najczęstsze kontakty z zewnętrznym środowiskiem społecznym”. Pojęcie integracja „wyraża się w takim wzajemnym stosunku pełno i niepełnosprawnych, w którym respektowane są te same prawa i w którym stwarzane dla grup identyczne warunki maksymalnego, wszechstronnego rozwoju”. 

4

---