Obliczanie i wyrównywanie zamkniętego ciągu sytuacyjnego, dowiązanego do dwóch punktów osnowy państwowej, przebiega w następujący sposób:
1. Wpisanie danych do formularza obliczeń.
2. Obliczenie teoretycznej sumy kątów.
Dla wieloboku zamkniętego o n kątach teoretyczna suma kątów wewnętrznych wynosi:
∑w=(n-2)*200g
a teoretyczna suma kątów zewnętrznych:
∑z=(n+2)*200g
3. Wyznaczenie praktycznej sumy kątów.
Praktyczną sumę kątów ∑ap otrzymuje się sumując pomierzone kąty.
4. Obliczenie odchyłki kątowej ciągu.
Odchyłka kątowa ciągu fa w ciągach poligonowych jest różna między sumą pomierzonych kątów ∑ap a sumą teoretyczną kątów ∑at, zatem:
fa=∑ap-∑at
Wartość odchyłki kątowej fa ciągu sytuacyjnego nie powinna przekraczać odchyłki maksymalnej fa max obliczonej z zależności:
![]()
gdzie: mo- średni błąd pomiaru kąta,
nk - liczba kątów zmierzonych w ciągu.
5. Obliczanie poprawek do pomierzonych kątów.
Obliczona odchyłka kątowa fa powinna być rozdzielona na zmierzone kąty.
Każdy pomierzony kąt otrzyma poprawkę Va
![]()
6. Obliczenie azymutów boków ciągu sytuacyjnego.
Obliczenie azymutów boków ciągu sytuacyjnego rozpoczyna się od obliczenia ze współrzędnych azymutu boku łączącego punkty o znanych współrzędnych. Oznaczając obliczony azymut boku opartego na punktach nawiązania przez AAB, azymuty kolejnych boków oblicza się w oparciu o wyrównane kąty wierzchołkowe. W zależności od przyjętego kierunku obliczeń przyjmuje się określenie: „kąty lewe” lub „kąty prawe”. Jako kąty lewe przyjmuje się kąty położone po lewej stronie ciągu, idąc w przyjętym kierunku obliczeń. Dla kątów prawych azymut kolejnego boku wynosi:
Ai = Ai-1 + 200g - ai
a dla kątów lewych:
Ai = Ai-1 + 200g + ai
7. Obliczanie przyrostów współrzędnych boków ciągu.
Przyrosty Δx i Δy współrzędnych boku li oblicza się z zależności:
Δxi=![]()
Δyi=![]()
8. Obliczenie praktycznej sumy przyrostów ∑p
9. Obliczenie teoretycznej sumy przyrostów ∑t
Teoretyczna suma przyrostów w ciągu zamkniętym wynosi:
∑Δx = 0 ∑Δy = 0
10. Obliczenie odchyłek sum przyrostów.
Różnice pomiędzy obliczonymi a teoretycznymi sumami przyrostów noszą nazwy odchyłek przyrostów i są oznaczone fx i fy:
fx = ∑pΔx - ∑tΔx
fy = ∑pΔy - ∑tΔy
11. Obliczanie odchyłki liniowej.
Odchyłkę liniową ciągu fl oblicza się ze wzoru:
![]()
Odchyłka liniowa ciągu powinna być mniejsza od odchyłki dopuszczalnej:
fl < fl dop
Wartości dopuszczalnych odchyłek liniowych ciągów sytuacyjnych przedstawiono w tablicy poniżej
Długość ciągu L [m] |
Dopuszczalna odchyłka fL [m] |
300 400 500 600 700 800 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000 |
0,15 0,16 0,17 0,18 0,20 0,22 0,23 0,24 0,26 0,27 0,29 0,31 0,33 0,34 0,36 0,38 0,40 0,42 |
Uwaga!
Do około 30% mierzonych ciągów można przyjąć
odchyłki dopuszczalne dwukrotnie większe od
podanych w tabeli.
12. Obliczenie poprawek i wyrównanie przyrostów do sumy teoretycznej
W obliczeniach ciągów sytuacyjnych odchyłki przyrostów rozdziela się proporcjonalnie do długości boków ciągu, stosując zależność:
VΔxi=
VΔyi=
gdzie: VΔxi, VΔyi - poprawki do obliczonych przyrostów współrzędnych,
li - długość i-tego boku ciągu,
∑l - suma długości boków ciągu.
Suma przyrostów skorygowanych o obliczone poprawki Vxi i Vyi równa jest sumie teoretycznej. Wartości poprawek zaokrągla się do wartości odpowiadającej dokładności pomiaru długości boków ciągu.
13. Obliczanie współrzędnych ciągu.
Współrzędne punktów ciągu sytuacyjnego oblicza się w ten sposób, że do znanych współrzędnych punktu poprzedniego w ciągu dodaje się przyrosty Δx i Δy, otrzymując współrzędne kolejnych punktów:
Xi=Xi-1+Δxi
Yi=Yi-1+Δyi