CHOREOTERAPIA

Terapia tańcem z uwagi na swój charakter uznana została za niezmiernie atrakcyjną i mało męczącą dla pacjenta formę oddziaływania leczniczego.

Należy traktować ją jako metodę, która stanowi formę postępowania wspomagającego farmakoterapię oraz inne środki konwencjonalnego leczenia ruchem.

Wyróżniamy 3 rodzaje choreoterapii:

Choreoterapia ogólnokondycyjna - skierowana do osób sprawnych fizycznie, mająca na celu poprawę ich ogólnej kondycji i sprawności fizycznej, stosowana w celach profilaktycznych,

Choreoterapia sprawnościowa - stosowana u osób z obniżoną sprawnością motoryczną i ogólnym brakiem koordynacji,

Choreoterapia specjalna - przeznaczona dla osób ciężko poszkodowanych fizycznie.

Terapia tańcem nie opiera się na nauce zasad technicznych, kroków czy kombinacji, można natomiast odnaleźć własny rytm i uwolnić się od codziennych napięć. Terapia tańcem wywodzi się z tańca współczesnego, nawiązuje także do starych tańców szamańskich i plemiennych, do czasów, kiedy taniec był ważną częścią życia społecznego każdego człowieka, naturalnym sposobem wyrażania emocji.

Choreoterapia spełnia swoje zadania z udziałem naszej świadomości, lub bez jej udziału.

Zadania choreoterapii:
-otwarcie się na siebie i swoje potrzeby,
-zwiększenie świadomości siebie - rozpoznanie i bezpieczne wyrażanie uczuć,
-świadomość własnego ciała, jego potrzeb i granic,
-akceptacja siebie i swojego ciała,
-wzrost poczucia własnej wartości i pewności siebie,
-stworzenie możliwości do odreagowania napięcia i stresu,
-uspokojenie, rozluźnienie, ale też wzrost energii życiowej,
-wzrost sprawności fizycznej i ruchowej,
-poprawa kontaktów interpersonalnych w relacjach z ludźmi,
-tworzenie spójnej osobowości i integracji psychofizycznej

Świetnym elementem są tańce w kręgu - integrują i łączą z innymi uczestnikami zajęć wprowadzając poczucie jedności i spójności.

Podstawowymi warunkami umożliwiającymi prowadzenie zajęć są:
-zapewnienie poczucia bezpieczeństwa psychicznego i fizycznego,
-odpowiedni metraż i higieniczny stan sali,
-swobodny strój ćwiczących.

W choreoterapii ważna jest umiejętność korzystania z takich czynników leczniczych jak:

- ruch,

- muzyka,

- czas,

- przestrzeń,

- dotyk,

- grupa i terapeuta,

- harmonijne angażowanie różnych sfer podczas zajęć (sfera motoryczna, psychiczna, emocjonalna, poznawcza, motywacyjna, duchowa.

Program terapeutyczny stosowany w danej grupie jest inaczej przeżywany przez poszczególne osoby. Każdy z pacjentów pokonuje nieco inne bariery psychiczne.

Program ruchowy choreoterapii może składać się z:

- tańców,
-ćwiczeń muzyczno-ruchowych,
- improwizacji ruchowych,
- zabaw ruchowych,

TAŃCE
- narodowe i regionalne,
- o charakterze integracyjnym,
- towarzyskie w łatwych układach
- "użytkowe" spotykane w różnych sytuacjach towarzyskich.

Każdy taniec wnosi inną wartość terapeutyczną do programu wynikającą z jego specyfiki.

- Tańce narodowe i regionalne Polski: pozwalają odczuć więź i przynależność do grupy:

- Tańce o charakterze integracyjnym: dają uczestnikom terapii poczucie bezpieczeństwa i poprawiają nastrój.

- Tańce wywodzące się z kultury afrykańskiej i tańce współczesne: umożliwiają rozluźnienie w dość krótkim czasie.

- Tańce greckie pozwalają odczuć dumę i siłę grupy i dzięki specyfice muzyki greckiej, szybko poprawiają nastrój.

- Tańce hiszpańskie: pomagają w uzyskaniu wyższej świadomości ciała, w odczuwaniu niezależności, w sterowaniu własną energią i wywierają korzystny wpływ na postawę ciała.

Tańce towarzyskie stanowią trening empatii i współdziałania oraz przyczyniają się do poprawy relacji między pacjentami.

ĆWICZENIA MUZYCZNO- RUCHOWE
Najczęściej stosowane są ćwiczenia rozluźniające, rytmiczne, oddechowe, korygujące postawę, rozciągające, umożliwiające różnicowanie dotyku, rozwijające koordynację ruchową i takie cechy motoryczne jak: zwinność, szybkość, siła i wytrzymałość.

Ćwiczenia te są wykonywane pojedynczo, parami lub z większą liczbą współćwiczących.

IMPROWIZACJE RUCHOWE
Są zazwyczaj dowolnym ilustrowaniem muzyki poprzez ruch, umożliwiają uwolnienie fantazji, kreowanie własnych pomysłów. Ważny jest odpowiedni dobór muzyki do improwizacji. Stanowią cenne źródło informacji o cechach osobowości pacjentów.

ZABAWY RUCHOWE
Stosuje się je dla poprawy nastroju, ułatwienia komunikacji i łagodnego wprowadzania do trudniejszych zadań terapeutycznych. Są one okazją do spontanicznych zachowań, a także uczą współdziałania i przestrzegania zasad.

Niezwykle ważną rolę w choreoterapii odgrywa muzyka - jej trafny dobór przyczynia się do osiągania różnych celów terapeutycznych, pozwala tworzyć nastrój i atmosferę.

Dla potrzeb terapii dzieli się ją najczęściej na pobudzającą i wyciszającą.

Najlepiej sprawdza się muzyka instrumentalna. Brak tekstu pozwala szybciej uruchomić emocje i wyobraźnię. Przydatne są przede wszystkim rodzaje muzyki: klasyczna, rozrywkowa i ludowa. Muzyka określa charakter, rytm i tempo ruchu.

Konieczne jest śledzenie reakcji poszczególnych osób w grupie na zmieniające się sytuacje w trakcie zajęć. Ważne jest wykorzystanie leczniczego potencjału grupy, tzn. uwzględnienie cech charakteru poszczególnych osób, uzdolnień czy doświadczenia ruchowego.

Emocje pozytywne, które są wyzwalane i wzbudzane podczas zajęć ruchowych z muzyką są jednym z najważniejszych walorów terapii niewerbalnych tego rodzaju.

Atrakcyjność choreoterapii wpływa niejednokrotnie na motywację do terapii w ogóle, a nie tylko do udziału w tych zajęciach.

Do walorów metody można także zaliczyć zaangażowanie wielu zmysłów: wzroku, słuchu, zmysłu kinestetycznego i zmysłu dotyku, a także możliwość docierania do problemów pacjentów poprzez wiele sfer odczuć.

Jest to prawdziwe bogactwo możliwości oddziaływania i w związku z tym fakt uzyskiwania różnorodnych efektów terapeutycznych ułatwiających odzyskanie równowagi psychofizycznej, a w następstwie satysfakcji z życia.

Pozytywne efekty choreoterapii:
- obniżenie poziomu lęku,
- poprawa w zakresie koncentracji uwagi,
- obniżenie poziomu neurotyczności,
- poprawa w zakresie koordynacji ruchowej i odporności na zmęczenie,
- obniżenie napięcia psychofizycznego,
- rozładowanie nadmiaru energii i agresji,
- podniesienie samooceny, lepsza ocena swoich możliwości i ograniczeń,
- korzystne zmiany zachowania.

2