CHOROBY ŚRÓDPIERSIA I CHOROBY OPŁUCNEJ

1. Choroby śródpiersia:

a) opłucna - błona surowicza okrywająca płuca (opłucna płucna) i wyściełająca wewnętrzną część ściany klatki piersiowej (opłucna ścienna), znajduje się w niej płyn opłucnowy w ilości

15-30 ml

b) przyczyny płynu w jamie opłucnowej:

• zapalenie opłucnej - 80% to zapalenie pochodzenia gruźliczego, obecnie w Polsce 5-6%, na świecie 30%

• wirusowe zapalenie płuc i opłucnej

• bakteryjne zapalenie płuc i opłucnej

• nowotwory - chory ma wysięki do jamy opłucnowej - rak płuca (40%), rak sutka, rak jajnika, białaczki, szpiczaki, chłoniaki, ziarnica złośliwa, wszystkie przerzuty nowotworowe

• skrajne przypadki nowotworowe - płyn może przejść z brzucha również do jamy opłucnowej

• zatorowość płucna - 12-40% pacjentów

• niewydolność serca - dochodzi do przesięku płynu do jamy opłucnowej symetrycznie po jej obu stronach, płyn odbarczamy aby ulżyć duszności, każdy płyn prowadzi do powstania złogów i zrostów co wiąże się z unieruchomieniem płuca i powstaniem niewydolności serca

• urazy klatki piersiowej - mogą doprowadzić do powstania krwiaka w jamie opłucnowej

• ropniak opłucnej - każdy płyn może wtórnie ulec zakażeniu, ropniak powstaje po każdym stanie zapalnym i po urazie, najczęściej kończy się sepsą, może on powstać nawet po błahych urazach klatki piersiowej, należy jak najszybciej rozpoznać ropniaka, następnie usunąć go operacyjnie a potem założyć dren

• wszystkie zabiegi chirurgiczne na sercu i na klatce piersiowej

• rzadkie przyczyny:

• ostre zapalenie trzustki

• ropnie wątrobowe

• ropnie poprzetoczeniowe

• zapalenie wyrostka robaczkowego

• międzybłoniak - nowotwór powstający z kontaktu z azbestem

• ogólne niedobiałczenie

• choroby reumatoidalne - toczeń rumieniowaty

• stany po radioterapii

• niewydolność nerek - mocznica

c) rozpoznanie płynu w jamie opłucnowej:

• oznaczenie poziomu białka - wysoki poziom

• oznaczenie poziomu cholesterolu - wysoki poziom

d) diagnostyka:

• wywiad

• osłuchiwanie - gdy znajduje się płyn w jamie opłucnowej to szmer jest cichy

• opukiwanie - wypuk stłumiony

• badanie fizykalne

• zdjęcie RTG:

• aby wyszedł płyn na zdjęciu RTG musi znajdować się go w jamie opłucnowej 300-500 ml

• mała ilość płynu - na zdjęciu widoczne zacienienie kąta przeponowo-żebrowego

• TK - metoda radiologiczna ukazująca płyn w jamie opłucnowej, gdy nie jest on widoczne na zdjęciu RTG

• najlepsze, najczęstsze, najtańsze - badanie USG:

• widoczne nawet 10-30 ml płynu

• za pomocą tego badania możemy dokładnie oznaczyć miejsce nakłucia klatki piersiowej aby móc spuścić płyn

• można spuścić ok. 1500 ml płynu

• płyn spuszczamy aby łatwiej było oddychać (mniejsza duszność), a także aby zbadać płyn

• powikłania nakłucia:

• infekcja

• odma

• obrzęk płuc

• krwotok

e) odma:

• rodzaje:

• pourazowa

• samoistna

• objawy:

• ból w klatce piersiowej

• narastająca duszność

• leczenie:

• odma wentylowa - otwarcie klatki piersiowej

• odma płaszczyznowa - odessanie powietrza za pomocą ssaka

2. Choroby śródpiersia:

a) śródpiersie - anatomiczna przegroda klatki piersiowej ssaków utworzona przez przyśrodkową blaszki opłucnej, obejmuje m.in. serce, aortę, przełyk, tchawicę, oskrzela

b) tętniak aorty:

• rodzaje:

• samoistny tętniak aorty - prowadzi do niego niewielkie nadciśnienie i miażdżyca

• pourazowy tętniak aorty - prowadzi do niego wypadek przebiegający z deceleracją (po skoku z okna aorta pęka najczęściej przy prawej zastawce aortalnej)

• badania potwierdzające:

• TK - najważniejsze badanie

• RTG - w tętniaku aorty na zdjęciu radiologicznym widać poszerzone śródpiersie

• leczenie:

• najskuteczniejszy w leczeniu jest tętniak aorty wstępującej i tętniak aorty brzusznej

• najtrudniejszy w leczeniu operacyjnym jest tętniak aorty piersiowej:

• jest to wielki problem medycyny

• jest to metoda stentograficzna - drogą śródpiersiową wprowadza się rurkę, która się rozpręża, prowadząc do zamknięcia światła naczynia

c) krwiak śródpiersiowy:

• rozpoznanie - na zdjęciu RTG widać poszerzone śródpiersie

• leczenie - nakłucie i szybka ewakuacja płynu z jamy osierdzia

d) zapalenie śródpiersia:

• występuje po:

• urazach

• przetoczeniach krwi

• skaleczeniach

e) guzy śródpiersiowe:

• pozamostkowe umiejscowienie tarczycy (wole śródpiersiowe)

• chłoniaki

• potworniaki

• grasiczaki

• sarkoidozy

• tłuszczowce

• guzy pochodzenia neurogennego

• wszystkie możliwe nowotwory złośliwe