56. Przedstaw strukturę systemu pamięci (Schaffer - str. 275-276)
Struktura systemu pamięci składa się z następujących elementów:
a) Rejestrator sensoryczny - odpowiada za podtrzymanie zewnętrznej stymulacji (pobudzenia) w momencie jej odbioru za pomocą narządów zmysłów; pamięć sensoryczna - polega na przechowywaniu doświadczeń
b) Magazyn pamięci krótkotrwałej - który otrzymuje informacje z rejestratora sensorycznego, lecz ma ograniczoną pojemność ( niekiedy zaledwie 7 obiektów); jego zdolności do przechowywania informacji przez dłuższy czas też SA ograniczone;
Magazyn pamięci krótkotrwałej jest struktura złożoną w skład, której wchodzi:
- magazyn wzrokowo-przestrzenny - odpowiada za informacje odbierane za pomocą wzroku
- magazyn fonologiczny - odpowiada za informacje dźwiękowe
- centralny wykonawca - pełni funkcje wyższego rzędu np. koordynacja informacji przepływających przez magazyn krótkotrwały, stosowanie powtarzania lub innych strategii zapamiętywania
c) Magazyn pamięci długotrwałej - odbiera informacje początkowo funkcjonujące w pamięci krótkotrwałej i może przechowywać je przez miesiące i lata
Magazyn pamięci długotrwałej jest struktura złożoną w skład, której wchodzi:
- pamieć epizodyczna (własne doświadczenia np. egzamin na prawo jazdy)
- pamięć semantyczna ( wiedza o faktach np. stolica Austrii).
Czym jest język? (Schaffer - str.294-295)
- podstawowe narzędzie do komunikacji
- umowny system symboli - symbol musi być zrozumiały dla danej społeczności, czyli musi istnieć zgodność między członkami społeczności, co do tego jak nazywać określone rzeczy
- idzie w parze z wieloma funkcjami człowieka np. myśleniem, rozwiązywaniem problemów, rozmowy
- dzięki niemu jesteśmy bardziej kompetentni umysłowo, twórczy, komunikatywni społecznie
Omów podstawowe funkcje języka. (Schaffer - str.295-298)
Funkcje języka:
a) komunikacja
- by rozmawiać z drugim człowiekiem, trzeba mieć świadomość, że słuchacz będzie w stanie zrozumieć to, o czym mówimy, czyli należy dostosować do słuchacza to co, kiedy i jak mu przekazać
- dzieci często uważają, że dorośli rozumieją ich, ponieważ one same to rozumieją
- dzieci powinny nauczyc się, ż istnieją zasady w komunikacji: zmiana ról- słuchacza i mówiącego
b) myślenie
- symbole werbalne stanowią znaczące narzędzie procesu myślowego
- przewidywanie przyszłości, przypominanie, łączenie rzeczy, które są odrębne, formułowanie pojęć
c) autoregulacja
- jezyk ma również wpływ na działanie
- rozwój mowy wewnętrznej idzie w parze z rosnącą zdolnością hamowania ruchów zewnętrznych
- wyróżnia się 3 etapy wykorzystywania języka do kierowania działaniem(wg Łurii):
* I etap - ( 1 r.ż-3 r. ż) - słowne instrukcje innych ;pobudzają dzieci do działania, ale nie mogą go hamować
* II etap - (ok. 4-5 r.ż) - dzieci reagują na polecenia w sposób impulsywny: gdy powie się by ścisnęły zabawkę dopiero wtedy, kiedy gdy poda się sygnał, będą ją ściskały kilka razy reagując nie na treść polecenia, ale na ton instrukcji)
* III etap: - (po 5 r.ż.) - dzieci reagują na treść wypowiedzi i potrafią ją wykorzystać zarówno do podjęcia działania, jak i do powstrzymania działania.
Omów przebieg rozwoju języka. (Schaffer - str.301-302)
Wyróżnia się 4 aspekty języka:
a) Fonologia - bada systemy dźwięków tworzących języki.
- w początkowych miesiącach dziecko głuży (pojedyncze dźwięki), w okolicach 5-6 miesiąca zaczyna gaworzyć (sylaby)
- pełnie kompetencji fonologicznych dziecko osiąga w wieku szkolnym
b) Semantyka - dziedzina językowa badająca znaczenie słów i sposób ich przyswajania
- na początku dziecko gaworzy z czystej przyjemności np. bababa, natomiast około 2 r.ż zauważa, ze wypowiadane przez nie słowo mają znaczenie np. mama
- rozwój w tym aspekcie jest długotrwały, ponieważ dziecko musi nauczyć się dużego zakresu słów, ale i tego, że ich znaczenie może mieć złożony charakter
c) Składnia - opisuje gramatykę języka tj. zasady, wdług których wyrazy łączą się w sensowne zdania
- zasady kolejności wyrazów np. „tatuś pocałuj” to nie to samo, co „pocałuj tatusia”
- zasady tworzenia pytań, wyrażania przeczenia i używania strony biernej
d) Pragmatyka - bada zasady określające, jak korzystać z języka w sposób praktyczny
- zasady konwersacji (np. dostosowanie przekazywanej informacji do stanu wiedzy słucza itd.)
Wyjaśnij pojęcia kompetencja językowa i komunikacyjna. (Schaffer - str.302-307 i 313-314)
Kompetencja językowa:
- na początku dzieci wybierają słowa łatwiejsze np. mama, tata
- początkowo mają tendencję do nadmiernego rozszerzania - uogólnianie znaczenia wyrazu na inne rzeczy np. piesek to to samo, co kot, kura
- nadmierne zawężenie - ograniczenie w zastosowaniu danego wyrazu np. piesek to tylko piesek na obrazku, natomiast piesek jako pupil rodzinny nie jest pieskiem
- następnie występuje zjawisko zasady całości przedmiot ( np. wskazując na pieska w książce dziecko wie, że piesek to całość, a nie np. piesek to kolor jaki posiada, czy czynność jaką wykonuje)
- w pierwszej połowie 2 r.ż. dzieci uczą się 8 wyrazów na miesiąc
- później następuje coraz większe przyswajanie słów - do 9 słów dziennie
- powstawanie zdań - od 18 miesiąca miesiąca. Dzieci zaczynają łączyć ze sobą wyrazy i tworzyć „zdania' tzw. mowa telegraficzna np. krowa muuu.
- od 3 r.ż następuje wzrost długości, złożoności i gramatycznej poprawności zdań
- występuje zjawisko nadmierna regularność- czyli tendencja do bezkrytycznego stosowania zasad w każdej sytuacji
- w kolejnych latach tworzą zdania ze spójnikami współrzędnymi np. Dziecko płakało, ale mama je pocałowała i przestało
Kompetencja komunikacyjna:
- Zasady konwersacji:
* ilość - przekazanie drugiej osobie takiej ilości informacji, aly wiadomość była zrozumiała
* jakość - mówienie prawdy, ale świadomość tego, że występują sytuacje gdzie można żartować
* trafność - mówienie na ten sam temat i śledzenie tego o czym mówi druga osoba
* sposób - np. wymienianie się rolami mówiącego mówiącego słuchacza, nie przerywanie gdy druga osoba mówi