FUNKCJE MANIPULACYJNE

Rozwój umiejętności

Reprezentacja korowa ręki

ANATOMIA RĘKI

• Staw promieniowo-nadgarstkowy

• Staw śródnadgarstkowy

• Stawy nadgarstkowo- śródręczne

• Stawy śródręczno-paliczkowe

• Stawy międzypaliczkowe

Zespół zginaczy ręki i palców- mięśnie długie

• M. zginacz promieniowy nadgarstka

• M. zginacz łokciowy nadgarstka

• M. dłoniowy długi

• M. zginacz powierzchowny palców

• M. zginacz głęboki palców

• M. zginacz długi kciuka

Zespół prostowników reki i palców- mm. długie

• M. prostownik promieniowy długi nadgarstka

• M. prostownik promieniowy krótki nadgarstka

• M. prostownik łokciowy nadgarstka

• M. prostownik palców

• M. prostownik wskaziciela

• M. prostownik palca małego

• M. prostownik długi kciuka

• M. prostownik krótki kciuka

• M. odwodziciel długi kciuka

Ścięgna prostowników

Mięśnie kłębu

• M. odwodziciel krótki kciuka

• M. zginacz krótki kciuka

• M. przywodziciel kciuka

• M. przeciwstawiacz kciuka

Mięśnie kłębika

• M. odwodziciel palca małego

• M. zginacz krótki palca małego

• M. przeciwstawiacz palca małego

Indeks opozycji/przeciwstawiania

• Całkowita długość kciuka x 100/ całkowita długość palca wskazującego

• U orangutana- 40

• U człowieka- 60

Mięśnie międzykostne i glistowate

Unerwienie ręki

• Nerw promieniowy

• Nerw łokciowy

• Nerw pośrodkowy

Funkcja ręki

1. Motoryczna:

• Chwytna- trzymanie przedmioty pomiędzy palcami a dłonią

• Manipulacyjna- ruchy palców

2. Sensoryczna

• stereognozja- zdolność rozpoznawania wielkości i kształtu przedmiotu za pomocą zmysłu dotyku

• czucie dotyku i ucisku

Chwyt- z użyciem kciuka

• Dla siły- kciuk w opozycji wobec części dłoniowej

• Dla precyzji- chwyt pęsetowy/ obcęgowy - opozycja kciuka wobec opuszków palców

Chwyt bez użycia kciuka

• Hakowy

• Nożycowy

Sięganie i chwytanie

• Początkowo dwie oddzielne umiejętności, w miarę rozwoju integrują się w jedną całość

• Chwytanie- rozwój od siły do precyzji

• Halverson (1931) wyróżnił 10 faz

• Hohlstein (1982) stwierdził, że rozmiar i kształt obiektu warunkują rodzaj chwytu

Rola wzroku

• Dorośli używają wzroku do ustalenia położenia ręki przed chwytem

• U dzieci wzrok pełni kluczową rolę w chwytaniu

Trening przygotowujący

• Niemowlęta

• Wyciąganie rączek do przedmiotów

• Stymulowane zwłaszcza przez poruszające się przedmioty

• Bez kontroli wzroku i bez kontroli ustawienia ręki

Koordynacja oko-ręka-usta

• Między 3 a 4 miesiącem dziecko wkłada rękę do ust

• Przed ukończeniem 5 miesiąca otwiera usta w oczekiwaniu na rękę

Jedna, czy obie ręce?

• Początkowo obie ręce wyciągają się do przedmiotu (ok.. 2 m-ca)

• Potem jedna ręka dociera szybciej, a druga dołącza (4-5 m-c)

• W 7 miesiącu dziecku używa dowolnie jednej lub obu rąk w zależności od wielkości przedmiotu

Sięganie pod kontrolą wzroku

• Między 4 a 7 miesiącem

• Korekcje w czasie ruchu na podstawie informacji wzrokowych

• Doświadczenia z pryzmatami

Dalszy rozwój funkcji manipulacyjnych

• Około 12 m-ca pojawia się rozdzielanie i wkładanie

• 18-m-czne dziecko manipuluje przedmiotem używając obu rąk (kooperacja)

• Około 2 lat pojawiają się czynności wspomagające

Kontrola postawy a manipulacja

• Aby sięgnąć przystosowujemy postawę

• Zanim dziecko potrafi utrzymać pozycję siedzącą musi być podparte, aby po coś sięgnęło

• Kiedy dziecko kontroluje postawę sieganie bardzo się poprawia

Funkcje manualne a wiek

• Po 50 r.ż sprawność manualna spada

• Ruchy spowalniają się, koordynacja się pogarsza

• Siła się zmniejsza

• Pogorszenie charakteru pisma

• Dokładność i precyzja na stałym poziomie

Łapanie

• W warunkach idealnych obiekt jest łapany tak, aby można było nim manipulować

• Dzieci początkowo sztywno wyciągają ręce i łapią np. piłkę między ramiona a klatkę piersiową

• Często odchylają głowę i zamykają oczy

początki

Łapanie zaawansowane

• Ręce częściowo absorbują siłę

• Ruchy całego ciała (w bok/ przód/ tył) celem przechwycenia piłki

• Ułożenie palców w zależności od toru lotu piłki

Łapanie zaawansowane

Rozwój umiejętności łapania- funkcja ramion

• Minimalna

• Obejmowanie

• Wyciagnięcie ramion i absorpcja siły

Rozwój umiejętności łapania- ręce

• Dłonie w supinacji

• Pozycja pośrednia

• Ustawienie dłoni przystosowane do toru lotu

Rozwój umiejętności łapania- postawa

• Brak przystosowania postawy

• Niezręczne/ niezgrabne przystosowanie

• Właściwe przystosowanie postawy ciała

Uszkodzenie nerwu promieniowego

• Ręka opadająca

Uszkodzenie nerwu pośrodkowego

• Ręka położnika

• Ręka błogosławiąca

Uszkodzenie nerwu łokciowego

• Ręka szponiasta

• Utrata czucia