1996.09.08 wyrok SN III KKN 67/96 Wokanda 1997/2/8
Jeżeli oskarżony w treści wniosku złożonego na podstawie art. 69 [78] kpk przytacza bez udokumentowania okoliczności, które - gdyby były udokumentowane - mogłyby prowadzić do uwzględnienia wniosku, to nie można jego wniosku nie uwzględnić bez uprzedniego pouczenia (art. 10 § 2 kpk) o obowiązku wykazania tych okoliczności odpowiednimi dokumentami i przed upływem terminu wyznaczonego do usunięcia formalnych braków wniosku (art. 105 § 1 kpk). Przedwczesne nieuwzględnienie wniosku jest w takiej sytuacji pozbawienim oskarżonego prawa do obrony formalnej z rażącym naruszeniem art. 74 § 1 kpk w związku z art. 10 § 2 kpk i art. 9 kpk, które z zasady mogło mieć wpływ na treść wyroku.
1992.11.18 uchwała SN I KZP 37/92 OSNKW 1993/1-2/5
Na odmowę ustanowienia przez sąd pierwszej instancji obrońcy z urzędu - także w wypadku, gdy składający wniosek w tej kwestii powołuje się na niemożność poniesienia kosztów obrony - nie przysługuje zażalenie.
Sędziowie: S. Zabłocki.
V KZ 82/07 - postanowienie z dnia 17 stycznia 2008 r.
Przy rozpoznawaniu zażalenia na zarządzenie o odmowie przyjęcia środka zaskarżenia z uwagi na niedopełnienie wymogu tzw. przymusu adwokacko-radcowskiego, skarżący ma prawo powołać się na bezzasadną odmowę wyznaczenia mu obrońcy z urzędu, która spowodowała, że nie mógł on dopełnić tego wymogu pisma procesowego, czego konsekwencją było nieprzyjęcie samego środka, jeżeli odmowa ta nastąpiła pomimo wykazania istnienia warunków do wyznaczenia mu takiego obrońcy, a wskazanych w art. 78 § 1 k.p.k., czyli gdy była ona efektem wadliwego działania organu procesowego decydującego o wyznaczeniu takiego obrońcy, a sąd odwoławczy w ramach takiego zażalenia ma tym samym prawo zbadać także prawidłowość decyzji o odmowie ustanowienia obrońcy z urzędu.
Postanowienie z dnia 25 marca 2009 r., V KZ 8/09
Wniesienie osobistej kasacji przez skarżącego wraz z wnioskiem o wyznaczenie obrońcy z urzędu w postępowaniu kasacyjnym, obliguje prezesa sądu (art. 93 § 2 k.p.k.) do merytorycznego rozpoznania wniosku w oparciu o przepis art. 78 § 1 k.p.k. Przy rozstrzyganiu o jego zasadności, niedopuszczalna jest antycypacja możliwych dalszych czynności obrońcy, wykonywanych w ramach kompetencji przewidzianych w art. 84 § 3 k.p.k. Twierdzenie, że w tej sprawie obrońca mógłby podnieść jedynie zarzuty dotyczące niewspółmierności orzeczonej kary łącznej, nie znajduje żadnego uzasadnienia.
V KZ 8/09 - postanowienie z dnia 25 marca 2009 r. (BSN 8/09)
Wniesienie osobistej kasacji przez skarżącego wraz z wnioskiem o wyznaczenie obrońcy z urzędu w postępowaniu kasacyjnym, obliguje prezesa sądu (art. 93 § 2 k.p.k.) do merytorycznego rozpoznania wniosku w oparciu o przepis art. 78 § 1 k.p.k. Przy rozstrzyganiu o jego zasadności, niedopuszczalna jest antycypacja możliwych dalszych czynności obrońcy, wykonywanych w ramach kompetencji przewidzianych w art. 84 § 3 k.p.k.
II KO 117/09 - postanowienie z dnia 27 stycznia 2010 r. (Biuletyn Nr 3/10)
Prawo do korzystania z obrony z urzędu na podstawie art. 78 § 1 k.p.k. nie może być traktowane jako obligatoryjne uprawnienie oskarżonego czy skazanego, przynależne mu na przykład z racji pozbawienia wolności, czy też wręcz konsekwencji samego skazania, ale powinno przysługiwać tylko tym oskarżonym lub skazanym, którzy rzeczywiście wykażą, że nie są w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. W sytuacji, gdy wniosek o wznowienie postępowania na korzyść może być złożony w każdym czasie, to fakt, że skazany wybrał - już po tym, jak złożył własnoręcznie sporządzony wniosek o wznowienie postępowania - inny cel, i to nie mający charakteru koniecznego, wydatkowania posiadanych przez siebie środków, których suma umożliwiałaby mu uzyskanie pomocy obrońcy z wyboru, nie może stanowić podstawy do wyznaczeniu mu obrońcy z urzędu, nawet jeśli w dacie wezwania go do uzupełnienia braków formalnych wniosku o wznowienie, przez sporządzenie i podpisanie wniosku przez adwokata, nie ma już wystarczających środków finansowych.
Postanowienie z dnia 27 stycznia 2010 r., II KO 117/09 (BPK 2/10)
Prawo do korzystania z obrony z urzędu na podstawie art. 78 § 1 k.p.k. nie może być traktowane jako obligatoryjne uprawnienie oskarżonego, czy skazanego przynależne mu np. z racji pozbawienia wolności, czy też wręcz konsekwencji samego skazania, ale winno przysługiwać tylko tym oskarżonym lub skazanym, którzy rzeczywiście wykażą, że nie są w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. W sytuacji, gdy wniosek o wznowienie postępowania na korzyść może być złożony w każdym czasie, to fakt, iż skazany wybrał - już po tym, jak złożył własnoręcznie sporządzony wniosek o wznowienie postępowania - inny cel, i to nie mający charakteru koniecznego, wydatkowania posiadanych przez siebie środków, których suma umożliwiałaby mu uzyskanie pomocy obrońcy z wyboru, nie może stanowić podstawy do wyznaczeniu mu obrońcy z urzędu, nawet jeśli w dacie wezwania go do uzupełnienia braków formalnych wniosku o wznowienie przez sporządzenie i podpisanie wniosku przez adwokata, nie ma już wystarczających środków finansowych.
Postanowienie z dnia 25 listopada 2010 r., V KZ 70/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 9/10)
Zgodnie z regułą rebus sic stantibus - Sąd Okręgowy powinien ocenić sytuację majątkową skazanego w chwili orzekania w przedmiocie wniosku o wyznaczenie obrońcy z urzędu, a na ten czas skazany przedstawił zaświadczenie z zakładu karnego, że nie jest zatrudniony odpłatnie, a na koncie depozytowym nie ma środków finansowych.
Przepisy art. 78 § 1 k.p.k. oraz stanowiący jego rozwinięcie § 284 ust. 1 regulaminu urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 38, poz. 249 ze zm.), nie wymagają udokumentowania sytuacji majątkowej, a tylko należytego wykazania, że oskarżony nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Dlatego też wymóg ten może zostać spełniony przez złożenie pisemnego oświadczenia o stanie majątkowym.
Postanowienie z dnia 27 kwietnia 2011 r., II KK 316/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 9/11)
Brak jest dostatecznych podstaw do odmowy zasądzenia obrońcy kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu po uprawomocnieniu się orzeczenia, niezależnie od tego, czy jest to obrońca wyznaczony na podstawie art. 78 § 1 k.p.k. w celu podjęcia czynności określonych w art. 84 § 3 k.p.k., czy też obrońca wyznaczony na wcześniejszym etapie postępowania, który swą legitymację do działania także po uprawomocnieniu się orzeczenia wywodzi z treści przepisu art. 84 § 1 in principio k.p.k., w szczególności wówczas, gdy to wcześniejsze wyznaczenie nastąpiło także z przyczyn wymienionych w art. 78 § 1 k.p.k.
3
ART. 78 K.P.K.