NASIENICTWO 01.03.2010r

29.03.10 koło, ocena polowa, klasyfikacja zbóż

Nasiennictwo- dyscyplina naukowa obejmująca całokształt teoretycznej i praktycznej dotyczącej wytwarzania materiału siewnego roślin uprawnych, przygotowania go do siewu, przechowywania i obrotu oraz dział produkcji roślinnej zajmujący się wytwarzaniem i handlem materiałem siewnym.

Materiał siewny - oznacza rośliny lub ich części przeznaczone do siewu, sadzenia, szczepienia okulizacji lub innego sposobu rozmnażania roślin, w tym z zastosowaniem metod biotechnologii.

CEL NASIENICTWA - rozmnażanie materiałów hodowlanych i doprowadzenie do praktyki rolniczej kwalifikowanego materiału siewnego o cechach właściwych dla danej odmiany oraz wymaganych jakościowych określonych norami.

System urzędowej klasyfikacji i oceny materiału siewnego - celem jego jest sprawdzanie wymagań obowiązujących w produkcji, przerobie i obrocie materiałem siewnym.

1 maja 2004 - połączenie Inspekcji Nasiennej i inspekcji ochrony roślin

Zadania Piorunu !!!!!!!:

• - ocena polowa, laboratoryjna i cech zewnętrznych materiału siewnego

• - kontrola tożsamości materiału siewnego

• - Kontrola przestrzegania zasad i obowiązujących wymagań w zakresie wytwarzania, oceny, przechowywania i obrotu materiału siewnego

• - wydawanie akredytacji w zakresie pobrania i próbek i oceny materiału siewnego oraz kontrola warunków przechowywania.

• Wydawanie urzędowych etykiet i plomb nad jednostkami upoważnionymi do wypełniania etykiet

• Kontrola materiału siewnego wwożonego z państw trzecich oraz ustalenie stopni kwalifikacji tego materiału

• Prowadzenie rejestrów umów i przedsiębiorców prowadzących obrót materiałem siewnym (również ekologicznym) tym reprodukowanym w naszym kraju i krajach państw trzecich czyli krajów nie będące członków UE

Prawodawstwo nasienne

Ustawa z dnia 26 czerwca 2003r. o nasiennictwie Dz. U. z 2003r Nr 137 poz (uzupełni)

Odmiana miejscowa - Oznacza zbiorowości roślin w obrębie gatunku roślin uprawnych z wyłączeniem roślin rolniczych, powstają w wyniku długotrwałego odziałowywania miejscowych czynników przyrodniczych i rolniczych a nie w wyniku prac hodowlanych

Wytwarzanie i ocena

Ocena - polega na sprawdzeniu czy uprawa nasienne odpowiadają wymaganiom obowiązującym w wytwarzaniu materiału siewnego oraz czy materiał siewny odpowiada wymaganiom materiału siewnego.

Oceny materiału siewnego:

• Ocena połowa - polega na sprawdzeniu czy plantacje nasienne roślin uprawnych spełniają wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego

• Ocena laboratoryjna - polega na sprawdzeniu jakości materiału siewnego

• Ocena weryfikacyjna - zdrowotności sadzeniaków ziemniaka

• Ocena cech zewnętrznych - polega na sprawdzaniu cech materiału siewnego w zakresie określonych wymagań co do wyglądu zewnętrznego

• Ocena tożsamości odmianowej - polega na sprawdzaniu na każdym etapie wegetacji roślin, czy cechy odmian pozostały nie zmienione w procesie rozmnażania, w celu potwierdzenia tożsamości i czystości materiału siewnego ocenę tożsamości wykonuje COBORU w Słupia Wielka

• Wniosek o dokonanie oceny składa hodowca, producent lub osoba przez niego upoważniona prowadząca obrót materiałem siewnym

Art. 2.1 W rozumieniu ustawy określenie:

Producent - oznacza osobę fizyczną prawną albo jednostkę organizacyjną nie posiadającą prawnej, która wytwarza materiał siewny

• Hodowca - oznacza osobę która wyhodowała albo odkryła i wprowadziła odmianę albo jest lub była pracodawcą lub zleceniodawcą w/w osoby, albo jest naszepcą prawnym w/w osób albo zachowuje odmianę

• Obrót - oznacza oferowanie do sprzedaży, sprzedaż, dostawę materiału siewnego lub inny sposób dysponowania tym materiałem z wyjątkiem materiału siewnego przeznaczonego do :

1. oceny i kontroli

2. przerobu uszlachetniania i pakowania

3. innych celów niż siew i sadzenie

4. celów naukowych, doświadczalnych i hodowli roślin

OWT - odrębność,???? , trwałość

Odmiana - oznacza zbiorowość roślin lub ich części jeżeli części te są zdolne do wytwarzania całej rośliny w obrębie botanicznej jednostki systematycznej najniższego znanego stopnia którą

• można określić na podstawie przejawiających właściwości wynikających z określonego genotypu lub kombinacji genotypów

• można odróżnić od innej zbiorowości roślin na podstawie co najmniej jednej przejawianej właściwości

• nie zmieniają się pod wpływem rozmnażania albo na końcu właściwego jej cyklu rozmnożeń lub krzyżowań podanego przez hodowcę

ODMIANA MIESZAŃCOWA - oznacza odmianę wytworzoną każdorazowo przez krzyżowanie określonych zbiorowości roślin, zgodnie z podanym przez hodowcę tej odmiany sposobem i kolejnością

08.03.2010

29 . marca koło

Kwalifikacja polowa plantacji nasiennych - jest to urzędowa czynność mająca na celu stwierdzenie , czy podczas wegetacji roślin istnieją warunki niezbędne do wyprodukowania materiału siewnego wysokiej jakości oraz czy stan plantacji nasiennej odpowiada ustalonym wymaganiom.

Cel kwalifikacji polowej - Jest nim eliminacja z produkcji nasiennych tych upraw przeznaczonych na zbiór nasion, które nie dają gwarancji należytej jakości materiału siewnego.

• Podstawą przyjmowania do oceny oraz dopuszczenia do obrotu jest rejestr krajowy oraz katalogi wspólnotowe

• Wniosek o dokonaniu oceny materiału siewnego odmiany która nie jest w rejestrze krajowym a znajduje się w katalogu UE należy złożyć z rocznym wyprzedzeniem

• Oceny materiału siewnego dokonuje wojewódzki inspektor właściwy terytorialnie, a na jego zlecenie osoba fizyczna klasyfikator

Katalog wspólnotowy - oznacza wykaz odmian rolniczych i warzywnych UE dopuszczonych do obrotu na terytorium państw członkowskich

Termin składania wniosków

• do 15 marca dla jednorocznych roślin ozimych i gatunków wieloletnich

• do 12 maja - dla pozostałych gatunków jednorocznych

• do 31 sierpnia dla gatunków dwuletnich

Do wniosku dołącza się oryginał wniosku do oceny próby tożsamości, jeśli jest odmiana nie wpisana do rejestru krajowego to musimy dołączyć wypis z kraju gdzie ta odmian została uwzględniona.

Przedmiot oceny polowej

Przedmiotem oceny polowej mogą być gatunki i odmiany

+wpisanie do rejestru odmian

Skreślenie z rejestru (ale tylko przez kolejne dwa lata)

Przyjęte do badań rejestrowanych (kwalifikowanie tylko warunkowo

Dopuszczenie do obrotu przez ministra rolnictwa

??????????? DOPISZ

Ciągłość kwalifikacyjna - Za dokumenty świadczące o ciągłości kwalifikacyjnej zgłaszanego do oceny polowej materiału siewnego uznaje się świadectwa kwalifikacji a w przypadku zakupu także odpowiednie faktury i kwity z podaniem numeru i daty świadectwa oraz nazwy inspektoratu które je wystawił. Posiadane dokumenty powinny umożliwić pełną identyfikację partii nasion użytej do obsiewu plantacji zgłoszonej do oceny polowej.

Reprodukcję nasienną może prowadzić

• Autor odmiany

• Firma nasienna mająca prawo do odmiany

• Plantatorzy na zlecenie firmy nasiennej

Kwalifikator

Obowiązki:

• Zobowiązany jest dokonać lustracji w terminie określonym w przepisach

• Powiadomić producenta w terminie lustracji

• Sprawdzanie dokumentacji potwierdzającej tożsamość gatunku, pochodzenia (etykiety partii materiału) i ciągłość kwalifikacji

• Porównanie dokumentacji ze stanem plantacji

• Sprawdzenie zgodności powierzchni zgłoszonej do oceny polowej ze stanem faktycznym oraz ilością wysianych nasion

• Dokonanie oceny ogólnego stanu plantacji

• W przypadku stwierdzenia wystąpienia patogen ów gwarantowanych plantację należy bezwzględnie zdyskwalifikować

• Końcowa czynnością kwalifikatora jest szacunkowe określenie zbioru materiału siewnego z uznanej plantacji

• Wystawienie protokółu i świadectwa kwalifikacji

Kwalifikatorami powinny być osoby które oprócz przygotowania merytorycznego odznaczają się w środowisku wysokimi walorami etycznymi i dają rękojmie sumiennego i obiektywnego dokonywania oceny polowej

Kandydata na kwalifikatora do oceny roślin zbożowych obowiązuje zgodnie z przepisami odbycie odpowiedniego szkolenia zdanie egzaminu zarówno teoretycznego jak i praktycznego. Po odbyciu szkolenia zakończonego egzaminem

Wyposażenie kwalifikatora

• Arkusz oceny polowej

• Miarka

• Lupa optyczna

• Palik z zaznaczonym odcinkiem 1 m

Kwalifikator przystępuje do oceny plantacji pod warunkiem ze jest ona oznaczona tablicą informacyjną zawierająca następujące dane:

• Nazwa gospodarstwa lub nazwisko

• Gatunek

• Odmiana

• Stopień kwalifikacji wysianego lub wysadzonego materiału siewnego

• Powierzchnia plantacji w ha

Lustracje plantacji nasiennych

W odpowiednim stadium rozwoju roślin, pozwalają określić tożsamość i czystość odmianową, zachowanie wymaganej izolacji przestrzennej, możliwości infekcji, ewentualnie ustalić stopień porażania przez choroby i szkodniki. Pozwalają również ocenić poziom agrotechniki stan i wyrównania plantacji nasiennych a także sprawdzić wykonanie określonych zabiegów koniecznych do uzyskania dobrego materiału siewnego

Izolacja przestrzenna

To minimalna odległość plantacji nasiennej do innych upraw lub skupisk roślin dziko rosnących które mogą być powodem niekorzystnych skrzyżowań roślin obcopylnych źródłem chorób i szkodników, bądź spowodować mechanicznie zanieczyszczenie zbioru nasion obcych roślin. Jest możliwość zredukowania do 1/3 gdy są bariery naturalne (wzniesienia lasy)

Jednostki kwalifikacyjne

To powierzchnia kontrolna lub określona ilość roślin, wyznaczona losowo dla dokonania szczegółowej oceny tożsamości odmianowej, porażania roślin przez choroby i szkodniki oraz jakości produkowanego materiału kwalifikowanego

Jednostka kwalifikacyjna dla gatunków uprawnych:

• w zwartym poroście 10,20,30,lub 50

• pojedynczo (ziemniaki wysadki dwuletnich) 100 kolejnych roślin w jednym rzędzie lub 50 roślin w dwóch sąsiednich rzędach albo 25 w czterech rzędach

Metody oceny polowej:

W zależności od charakterystyki biologicznej ocenianego gatunku

• Według norm procentowych - czystość odmianowa dla gatunków samopylnych (jęczmień, pszenica) W przypadku norm procentowych, liczbę roślin nietypowych zauważonych na jednostce kwalifikacyjnej należy porównać do populacji roślin. Populację roślin na 1 ha szacuje się poprzez policzenie liczby roślin lub pędów z wytworzonymi kłosami w rzędzie o długości 1 m, a w przypadku plantacji obsianych rzutowo na powierzchni 0,5m2 (do 10 ha 10 jednostek, o każde 2 ha jedna jednostka, maksymalnie 30 ha czyli 20 jednostek, 1 jednostka 20m2)

• Według norm powierzchniowych - dla form obcopylnych żyto i pszenżyto. Ma ona zastosowanie o szczególności do: roślin motylkowych (z wyłączeniem Pisum sativum, Vicia faba); traw; Zyta; obcopylnych odmian pszenżyta (odmiany krajowe pszenżyta uznane są jako fakultatywnie samopylne). Dla Elity 30m2; Powierzchnia jednostki kwalifikacyjnej 10m2 (do 2ha 5jednotek 3ha 3+3+2 jednostek 8 ha 18jednostek); Plantacje większe niż 10 ha dzielimy na podbloki

Ocena porażania zbóż głownią - w okresie dużej wrażliwości ocenianej plantacji na porażanie głownią, uprawy roślin zbożowych w promieniu 50m nie powinny zawierać średnio więcej niż 3 rośliny wytwarzające zarodniki głowni na jednostce powierzchni równej 30m2;

Nasiennictwo 15.03.2010

STOPNIE KWALIFIKACJI

• Kategorie i stopnie kwalifikacji dla materiału siewnego SA całkowicie dostosowanie do obowiązujących w krajach UE

• Stopień kwalifikacji oznacza się kolejne rozmnożeni materiału siewnego w obrębie kategorii

Kwalifikacji roślin jednorocznych

Dla każdego kolejnego rozmnożenia obniża się o jeden stopień kwalifikacji. Jeżeli rozmnożenie wyższego stopnia nie spełnia minimalnych wymagań obowiązujących dla kolejnego niższego stopnia, plantacja powinna być zakwalifikowana w niższym stopniu, któremu opowiada jakością (degradacja). Jeżeli plantacja nie spełnia wymagań ustalonych dla niższego stopnia, podlega dyskwalifikacji.

Całkowita dyskwalifikacja

Plantacji nasiennej może być stwierdzona jeżeli jej przyczyny maja charakter trawy np. wymoknięcie wyschnięcie silnie zachwaszczenie lub została spowodowana wystąpieniem organizmów podlegającym obowiązkowi zwalczania (choroby szkodniki kwarantalne)

Kwalifikacji Roślin dwuletnich

W pierwszym roku zbieramy wysadki w stopniu wysianych nasion. W drugim roku z plantacji wysadkowej zbiera się nasiona o odpowiednio obniżonym stopniu w stosunku do nasion wysianych (jak przy roślinach jednorocznych) Nie obejmuje się oceną plantacji obsianych materiałem matecznym (I roku uprawy), natomiast ocenę polową rozpoczyna się w drugim roku.

Kwalifikacja roślin wieloletnich

Raz obsiana plantacja daje kilka zbiorów nasion rozmnożonych z tego samego materiału siewnego. Nasiona zbierane z tych plantacji w ciągu trzech kolejnych lat a czterech od roku zasiewu, mogą być kwalifikowane w tym samym stopniu. W dalszych latach plantacje takie mogą być ewentualnie kwalifikowane w najniższym stopniu obowiązującym dla danego gatunku Dyskwalifikacja lub degradacje plantacji wieloletnich odnosi się do zbioru materiału siewnego z plantacji w danym roku.

Ocena polowa obejmuje trzy etapy: I etap - sprawdzanie dokumentacji plantacji

• Zgodność wniosku zgłoszeniowego z dokumentami przedstawionymi przez producenta

• Dowody zakupu i świadectwa kwalifikacji

• Zgodność gatunku odmiany i stopnia kwalifikacji nasion wysianych na plantacji z wymienionym we wniosku

• Posiadanie umów licencyjnych jeżeli plantator nie jest hodowcą lub właścicielem odmiany

II etap ogólna ocena plantacji

Powierzchnia; zachowanie izolacji; ustalane wymogów odnośnie przedplonu; rozwój roślin, zachwaszczenie, porażenie przez choroby czy szkodniki, czystość odmianową i gatunkową

NAIENICTWO 22.03.2010

Najniższym obowiązujący stopień kwalifikacji dla

1. żyta - C1

2. pozostałe gatunki -C2

Odmiany mieszańcowe

1. materiał siewny składników rodzicielskich powinien spełnić wymagania dla materiału bazowego (B)

2. materiał siewny odmian mieszańcowych powinien spełnić wymagania dla materiału kwalifikowanego pierwszego rozmnożenia (C1)

Ocena stanu plantacji:

1. dwie oceny stanu plantacji

1. dla materiału siewnego odmian ustalonych pszenic pszenżyta jęczmienia żyta owsa kukurydzy

2. dla składników rodzicielskich odmian mieszańcowych w/w zbóż

3. dla mieszańców handlowych F1

Pierwsza- w okresie poprzedzającym kwitnienie

Druga- w okresie dojrzewania nasion

2. nie mniej niż trzy oceny stanu plantacji

dla materiału siewnego odmian mieszańcowych kukurydzy oceny stanu dokonuje się w okresie od początku do końca kwitnienia

PRZEDPLON:

1. plantacje nasienne nie mogą być zakładane na polu, na którym pośrednim przedplonem były rośliny wykluczające możliwość produkcji nasion danego gatunku, w szczególności innej odmiany lub tej samej odmiany, lecz niższego stopnia kwalifikacji

2. plantacje nasienne roślin zbożowych zakłada się na polu wolnym od takich roślin które są samosiewami z poprzedniej uprawy.

IZOLACJA PRZESZTENNA

1. Żyto odmiany ustalone

1. E - 300

2. C - 250

2. Żyto odmiany mieszańcowe

1. E 600 -1000

2. C - 500

3. Pszenica i owies

1. E - 50

2. C - 20

4. Pszenżyto i jęczmień

1. E 100-300

2. C 50 - 250

5. Kukurydza - 200

CZYSTOŚĆ ODMAINOWA

1. Odmiany ustalone

1. Materiał elitarny E - od 99,7 do 99,9

2. Kwalifikowany C - od 98 do 99,7

2. Odmiany mieszańcowe 90 - 90,7

CZYSTOŚĆ GATUNKOWA

Plantacje nasienne powinny być praktycznie wolne od gatunków innych niż uprawiany szczególnie gatunków mogących stanowić źródło obcego pyłku

ZACHWASZCZENIE (choroby szkodniki)

1. plantacje nasienne powinny być praktycznie wolne od chwastów w szczególności takich które nasiona są trudne do usunięcia w procesie czyszczenia

2. występowanie na plantacji chwastów chorób i szkodników w ilości powodującej ograniczenie wykształcenia nasion lub uniemożliwiającej przeprowadzenie oceny polowej może być podstawą do nie uznania plantacji za spełniającą wymagania

3. na plantacjach nasiennych podstawowych gatunków na 1 ha mogą wystąpić rośliny owsa głuchego w ilości

Kategorie	Żyto pszenica pszenżyto	Jęczmień	owies
E	7	7	0
C	50	20	0

Sumuje się liczbę owsa głuchego na jednostkach kwalifikacyjnych i dzielimy przez ha.

---