Leki układu nerwowego

I Leki układu parasympatycznego (przywspółczulnego)

1. leki pobudzające układ przywspółczulny

2. leki porażające układ przywspółczulny

Mechanizm działania

Preparaty:

Układ przywspółczulny nastawiamy na trawienie, rozmnażanie - człowiek senny, powolny.

Posiada dwa rodzaje receptorów CHOLINERGICZNYCH

1. nikotynowy N - człowiek pobudzony przez nikotynę

2. muskarynowy M - występuje w ośrodkowym układzie nerwowym w płytkach motorycznych ( miejsce gdzie nerw - synapsa dochodzi do mięśnia)

Przekaźnikiem w układzie przywspółczulnym jest ACETYLOCHOLINA.

Pobudzenie układu przywspółczulnego powoduje:

• zwiększenie wydzielania gruczołów (przewodu pokarmowego, ukł. oddechowego, łzowego).

• wzmożone skurcze mięśni przewodu pokarmowego, dróg moczowych i oskrzeli

• rozkurcz mięśniówki naczyń

• zwolnienie akcji serca

• zwężenie źrenicy

• obniżenie ciśnienie śródgałkowego

II Leki pobudzające układ parasympatyczny (cholinometyki)

1. Leki pobudzające receptor M

PILOKARPINA

Działanie:

Silnie pobudza działanie gruczołów:

• ślinianek

• gruczołów potowych

• gruczołów drzewa oskrzelowego

• wywołuje skurcz zwieracza źrenicy (zwęża ją)

• obniża ciśnienie śródgałkowa (jaskra)

Działanie uboczne:

• wagotonia (nerw X) pobudzenie nerwu błędnego

• spadek ciśnienia

• obrzęk płuc

• skurcz oskrzeli

• nadkaszliwość

• śmierć

Antidotum - ATROPINA

Wskazania - jaskra

Postać:

- krople do oczu

- ampułki 0,01 mg / 1 ml

2. Leki blokujące enzym rozkładający acetylocholinę - INHIBITORY

ACETYLOCHOLINOESTERAZY

Inhibitory - leki blokujące

Leki te powodują nagromadzenie się większej ilości acetylocholiny na e\receptorach.

POLSTYGMINA (Neostygmina)

• hamuje aktywność acetyloholinoesterazm

• poprawia przewodnictwo nerwowo - mięśniowe

• obniża ciśnienie (nieznacznie)

• zwalnia czynności serca

• pobudza gruczoły

• działana mięśnie gładkie jelit i przewodu moczowego

Działanie uboczne:

• ślinotok

• pocenie się

• łzawienie

• wyciek z nosa

• mimowolne oddanie moczu i stolca

• brak łaknienia, nudności, wymioty

• zwężone źrenice

• oczopląs

• drgawki

• obrzęk płuc

• porażenie ośrodka oddechowego

Antidotum: ATROPINA, płukanie żołądka

Wskazania:

• miastenia (nużliwość mięśni), szybkie męczenie się

• atonia jelit, pęcherza moczowego (brak napięcia mięśniowego)

3. Leki porażające układ przywspółczulny

CHOLINOLITYKI

Hamowanie działanie acetylocholiny.

ATROPINA

Alkaloid występujący w roślinach (wilcza jagoda, bieluń, lulek czarny)

Objawy zatrucia ATROPINĄ

• rozpalony jak piec

• ślepy jak nietoperz

• suchy jak pieprz

• czerwony jak burak

• niespokojny jak pies

Najczęściej zatrucia występują u dzieci

Mechanizm działania ATROPINY:

• blokuje receptory N

• jest antagonistą acetylocholiny

• przyspiesza czynność serca

• zwiększa wydzielanie gruczołów

• zwalnia perystaltykę jelit

• hamuje mikcję

• działa przeciwwymiotnie

• rozszerza źrenice

Działania uboczne:

• suchość w jamie ustnej

• utrudnione połykanie

• rozszerzenie źrenic

• wzmożone przegrzanie

• halucynacje, gorączka

• wysypka na twarzy

Wskazania:

• zatrucie środkami ochrony roślin

• kolka jelitowa

• rozszerzenie źrenic przed badaniem okulistycznym

• dychawica oskrzelowa

• zaburzenia przewodnictwa serca

• bradykardia

• choroba Parkinsona

• premedykacja (farmakologiczne przygotowanie pacjenta do zabiegu)

Postać:

ampułki 0,5 mg / 1 ml

0,01 mg / 1 ml