PRAWO - zbiór norm i przepisów regulujących co do zasady stosunki społeczne pomiędzy organami aparatu władzy a obywatelami w zakresie dotyczącym ich wzajemnych praw i obowiązków przyjętych w formie spisanej lub zwyczajowej.

Przepis tylko literalnie, na piśmie, może zawierać kilka norm.

Norma - może być ustnie i pisemnie

Zakresy obowiązywania prawa

• terytorialny - wskazanie obszaru na jakim to prawo obowiązuje

• czasowy (temporalny) - wskazanie od kiedy do kiedy to prawo obowiązuje

• personalny - kogo obowiązuje prawo danego państwa. Obowiązuje ono wszystkie osoby znajdujące się na terytorium danego państwa i jego obywateli.

Gałęzie prawa

• prawo pracy

• prawo cywilne

• prawo karne (regulacje dotyczące czynów zabronionych)

• prawo administracyjne (zakres działań organizacji np.: urzędów - geodezja, woda,

komunikacja)

• prawo finansowe (bankowe)

• prawo międzynarodowe

Źródła prawa

• Konstytucja

• Ustawy

• Retyfikowane umowy międzynarodowe

• Rozporządzenia

• Akty prawa miejscowego (prawo lokalne- obowiązuje na obszarze działania organów,

które je ustanowiły)

Źródła prawa pracy

• Kodeks pracy

• Ustawy z zakresu ubezpieczeń społecznych

• Autonomiczne źródła prawa pracy (układy zbiorowe pracy-mogą być przyjęte na czas

nieokreślony, porozumienie zbiorowe, regulamin pracy i płacy)

Powinny występować w każdym zakładzie zatrudniającym powyżej 20 pracowników.

Jeżeli mamy w zakładzie pracy prawo wewnątrzzakładowe to jego przepisy nie mogą przewidywać rozwiązań mniej korzystnych niż te, które są przewidziane w Kodeksie pracy.

Formy zatrudnienia

PRACOWNICZE (REGULOWANE PRZEPISAMI PRAWA PRACY)	NIEPRACOWNICZE
Umowa o pracę na okres próbny na czas określony na czas nieokreślony na czas wykonywania określonej pracy na zastępstwo Powołanie Mianowanie Wybór Spółdzielcza umowa o pracę	Umowa zlecenie (Kodeks Cywilny) Umowa o dzieło (K.C.) Samozatrudnienie Umowa agencyjna Praca nakładcza (chałupnictwo)
KONTRAKT

Pracownik - osoba fizyczna zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę.

Wiek max - nie jest określony min - 18 lat (pracownik młodociany 16-18)

Pracodawca - jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna, która zatrudnia pracownika.

Cechy stosunku pracy

• Podporządkowanie pracownika, pracodawcy (dyspozycyjność - wzmożony stopień

podporządkowania pracownika)

• Dobrowolność

• Osobisty charakter

• Odpłatność

Prawa do wynagrodzenia nie można się zrzec.

Formy nawiązania i ustania stosunku pracy

1. Powołanie

Akt powołania / Akt odwołania

2. Mianowanie

Akt mianowania / Akt odwołania

3. Wybór

Np.: wójt, burmistrz, prezydent

Początek - moment ogłoszenia wyników wyboru

Koniec - rezygnacja, koniec kadencji, odwołanie w drodze referendum, śmierć

4. Umowa o pracę

Nawiązanie stosunku pracy - formy, sposoby zawarcia umowy o pracę

- pisemnie

- ustnie

- w sposób dorozumiany (pracownik rozpoczął pracę - pracodawca nie wyraził sprzeciwu

Praca na okres próbny

- max na 3 miesiące

- na czas określony (terminowa)

- na czas nieokreślony (bezterminowa)

- na zastępstwo

- o pracę na czas wykonywania określonej pracy

3 podpisana umowa musi być na czas nieokreślony