TOALETA JAMY USTNEJ

Celem zabiegu jest:

• Utrzymanie u ciężko chorego czystości w jamie ustnej

• Przeciwdziałanie zmianom patologicznym w jamie ustnej

• Przeciwdziałanie zakażeniom szerzącym się z jamy ustnej

• Zlikwidowanie przykrego smaku i zapachu z jamy ustnej

• Oglądanie jamy ustnej

Obserwacje: zgłosić lekarzowi	Możliwa chorób
Zaczerwienienie, obrzękła błona śluzowa w jamie ustnej, przykry zapach z ust	Zapalenie jamy ustnej Zapalenie dziąseł
Małe, okrągłe zagłębienia w jamie ustnej	Afty
Znaczna ruchomość zębów	Paradontoza
Szarobiałe, plamiste obłożenie języka i błon śluzowych	Pleśniawki
Małe, bolesne pęknięcia w kącikach ust	Zajady
Obrzmienie i bolesność ślinianek	Zapalenie ślinianek
Bolesne opryszczki na wargach	Opryszczka warg
Powiększone, obłożone i zaczerwienione migdałki	Zapalenie migdałków

Do zadań pielęgniarki należy:

• Co najmniej raz dziennie dokładnie obejrzenie i ocenienie stanu błony śluzowej w obrębie jamy ustnej

• Przygotowanie niezbędnych przyborów i środków do wykonywania toalety jamy ustnej

• Wykonanie toalety jamy ustnej

• Ocenienie skuteczności wykonanego zabiegu

• Uporządkowanie przyborów

• Udokumentowanie wykonania zabiegu

Na tacy należy przygotować:

• Drewniane szpatułki owinięte gazikami tub zacisk

• Jałowe gaziki

• Czyste rękawiczki

• Naczynie na odpadki

• Szczękorozwieracz i językotrzymacz (niekiedy niezbędny przy wykonywaniu toalety n pacjenta nieprzytomnego)

• Środki lecznicze (dostosowane do rodzaju zmian rozpoznanych u pacjenta, zlecone przez lekarza)

• Miseczka z ciepłą wodą do ogrzania środka leczniczego

Środki lecznicze stosowane do pędzlowania jamy ustnej:

• Boraks z gliceryną

• Gliceryna z sokiem cytrynowym

• 1 % roztwór wodny fioletu gencjany, tzw. pioktanina

• Rozpuszczone w glicerynie tabletki preparatu Nystatyny

• Aphtin

• Witaminy z grupy B

Środki lecznicze stołowane do płukania jamy ustnej:

• Nadmanganian potasu (KMnO4) - jasnofioletowy kolor roztworu

• 3% woda utleniona

• Chlorchinaldin - l tabletka rozpuszczona w szklance wody

• Napar z rumianku

• Napar z liści szałwi

• Napar z ziół Septosan

Sposób wykonania:

1. Poinformuj pacjenta o istocie i celowości planowanego zabiegu.

2. Umyj ręce.

3. Przygotuj na tacy niezbędne przybory i środki.

4. Środek leczniczy do pędzlowania jamy ustnej wstaw do miseczki z ciepłą wodą, aby się ogrzał.

5. Ze szpatułek i gazików zrób kwacze (co najmniej 3-4).

6. Załóż rękawiczki.

7. Poproś pacjenta, aby otworzył usta.

8. Namocz kwacz w przygotowanym, ogrzanym środku leczniczym.

9. Delikatnymi ruchami wykonaj pędzlowanie jamy ustnej, delikatnie rozprowadź środek leczniczy na powierzchni błony śluzowej, a szczególnie w obrębie zauważonych zmian patologicznych.

10. Powtórz czynność co najmniej 3 razy.

11. Zwracaj uwagę na to, aby nie wkładać szpatułki z gazikiem zbyt głęboko, aby nie wywołać odruchu wymiotnego. Jeżeli pacjent jest nieprzytomny, załóż szczękorozwieracz, aby móc wykonać pędzlowanie jamy ustnej.

12. Podaj pacjentowi przygotowany płyn do płukania jamy ustnej.

13. Wytłumacz, w jaki sposób powinien wykonać płukanie.

14. Poproś, aby pacjent wypłukał jamę ustną co najmniej 3 razy.

15. Uporządkuj przybory.

16. Udokumentuj wykonanie zabiegu. Jeżeli pacjent nie współpracuje przy zabiegu, jest nieprzytomny, nie wykonuj płukania jamy ustnej.

17. Umyj ręce.

Zasady: Umycie rąk przed wykonaniem zabiegu. Wykonanie toalety jamy ustnej w rękawiczkach. Wykonanie toalety przed jedzeniem, a po jedzeniu wykonanie płukania jamy ustnej. Nie wykonanie płukania u pacjentów nieprzytomnych. Przed przystąpieniem do zabiegu przygotowanie niezbędnych przyborów i środków odpowiednich do stanu błony śluzowej w jamy ustnej pacjenta. Przy pędzlowaniu jamy ustnej, zmywanie języka, nie wkładanie zbyt głęboko szpatułki, aby nie wywołać odruchu wymiotnego. Jeżeli pacjenta ma protezę, przed przystąpieniem do wykonania toalety jamy ustnej wyjęcie jej. Udokumentowanie zabiegu, uporządkowanie przyborów i umycie rąk po zakończeniu zabiegu.