Lp.	wiek	filozof, myśl, twórca	idea świata	idea człowieka
1.	VIII w. p.n.e.	mitologia	świat zmienny, niepewny (rządzony przez kapryśnych, „ludzkich” bogów)	człowiek jako igraszka losu
2.	IV w. p.n.e	Platon	świat jako teatr	ludzie jako marionetki stworzone przez bogów
3.	IV w. p.n.e.	stoicyzm	świat jako teatr	człowiek jako boże igrzysko
4.	XV w.	Erazm z Rotterdamu	świat jako teatr	ludzkie życie jako komedia, ludzie noszą i zmieniają maski
5.	1530-1584(lata życia)	Jan Kochanowski	świat jest zmienny, niepewny, nie wiemy co czeka na nas jutro, czy szczęście, czy nieszczęście, co nas spotka?	człowiek jest zależny od kaprysów Fortuny, a Los-Fortuna jest nieprzewidywalny (trzeba zachować spokój, umiar, żyć cnotliwie), człowiek jako łądka (laleczka, kukiełka)
6.	XVIw.	Michał Montaigne	świat jako huśtawka, jako teatr mundi	człowiek odgrywa narzuconą rolę
7.	XVI/XVIIw.	William Szekspir	świat jako teatr	człowiek jako aktor świata

THEATRUM MUNDI MARIONETKA

Czas, śmierć, Bóg to siły tajemne, które władają człowiekiem jako marionetką. Sceną teatru, na którym występujemy, to świat.

Ideał władcy, ascety i rycerza należał do średniowiecza. W renesansie zaczęto głosić nowe postawy:

WZÓR	Ziemianina	dworzanina	patrioty	twórcy
CECHY	Rozważnie gospodaruje i zarządza majątkiem. Dba o umiar i harmonię życia. Jest zapobiegliwy, ufa rozumowi i naturze, dba o rodzinę, czeladkę, jest spokojny o przyszłość. Nie jest zbyt uczony. Żywot człowieka poczciwego Reja	Powinien być wykształcony, władać językami obcymi, znać się na muzyce, dbać o dobre o maniery i swoje szlachectwo. Rycerski wobec dam, pielęgnujący mowę.	Miłuje ojczyznę ponad własne sprawy i spełnia wobec niej powinności obywatelskie. Jest nieprzekupny, odsuwa na drugi plan osobiste uczucia. Nie szczędzi krajowi sił, majątku, a nawet życia.	Poeta doctus uczony, renesansowy umysł wszechstronny, to typ spotykany w epoce. Artysta i wynalazca, astronom i medyk - światłe osobowości łączyły różne specjalizacje.

*(MNC)*