Waga kodeksu bierze się z jego zawartości i z faktu że kształtuje dla danej gałęzi prawa instytucje, zasady. Ustawodawca który poza kodeksem reguluje pewną część stosunków, musi wzorować się na instytucjach z kodeksu(postawa organiczna).

Ważniejsze akty poza kodeksowe:

• Ustawa o księgach wieczystych i hipotece

• Ustawa o własności lokali

• Ustawa o zastawie i rejestrze zastawów

• Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych

• Prawo własności przemysłowej

• Ustawa o prawach autorskich i prawach pokrewnych

System praw cywilnego to nie tylko ustawy, wchodzą tutaj także akty normatywne o innym charakterze. Tymi źródłami są również umowy międzynarodowe(ratyfikowane za zgodą sejmu), akty normatywne organizacji międzynarodowych których Polska jest stroną i za zgodą Sejmu przystąpiła. Umowa międzynarodowa nie miała samo wykonalności, musiała być przyjęta przez prawo wewnętrzne. Konstytucja ustala pewną hierarchię tych źródeł prawa.

Do tych źródeł można zaliczyć akty wykonawcze. Sędzia ma prawo kontrolowania zgodności rozporządzeń jeśli byłby niezgodne z konstytucją i ustawami.(art.192 lub 193):D

Akty prawa miejscowego również można uznać za źródła prawa cywilnego ale w ograniczonym zakresie.

Prawo zwyczajowe mieści się w źródłach prawa uznane przez społeczeństwo i stosowane przez organy państwa w tych sferach gdzie nie ma prawa stanowionego(teoretycznie możliwe, konstytucja nie zamyka się na ten temat; w praktyce nie można podać przykładu)

Od prawa zwyczajowego należy odróżnić zwyczaj. Nie jest to normą ale jest to pewnym nawykiem, nie jest uważane za normę występująca w danym miejscu. W kodeksie cywilnym jest kilkadziesiąt przepisów które odsyłają do zwyczaju. Przykłady:

• Art.56- czynności prawne nie należy ograniczać jedynie do tego co jest zawarte w treści umowy, ustawodawca zezwala na to że można stosować zwyczaj.

• Art. 354- o wykonywaniu zobowiązań; jeśli strony nie sprecyzowały to wtedy uwzględnia się zwyczaj

• Art.287- służebności; uwzględniając zwyczaj miejscowe

Do systemu źródeł prawa nie należą zasady współżycia społecznego. Nie są normami prawnymi ale są sankcjonowane(?) Podobnie jak do zwyczaju odsyła do nich ustawodawca. Rola ich jest różna, postępowanie podmiotu czy na etapie kreowania stosunków czy zachowaniu korzystających praw, sprzecznych z zasadami współżycia społecznego, nie podlegają ochronie, ustawodawca mówi że nie można ich tolerować i nie są ważna(art.58 par.2, art.5). nadużycie prawa występuje np. działanie formalnie zgodnie z prawem ale sprzecznie z zasadami współżycia społecznego.

Art.428;431 Par.2; art.144¹;

Klauzule generalne- pewne reguły, dość luźne

Dobre obyczaje- art. 385¹; art. 70⁵

Zasady słuszności

Nie stanowią źródeł prawa ORZECZENIA SĄDOWE(są to akty stosowania prawa a nie stanowienia); Trybunał Konstytucyjny jest pewnym wyjątkiem(w sposób negatywny kształtuje); nie wiążą również w sensie wykładni prawa. Sądy niższych instancji kierują się orzecznictwem sądów wyższych instancji.

Iura novit curia; dami hi facti et dabo ibi ius

Prawo cywilne wyk.2 2010-10-20

Strona 2 z 2

---