Ćwiczenia 1 10.10.2007

Mgr Rabiega

Dopuszczalna 1 nieobecność

Trzeba zaliczyć opuszczone zajęcia.

Dyżur - czwartek - 15.00-16.00 - 204

Końcowe kolokwium z materiału na ćwiczeniach

Literatura:

Z. Leoński - „Nauka administracji” W-wa 2002

J. Łukasiewicz - „Zarys nauki administracji” W-wa 2004

E. Knosala, L. Zacharko, A. Matan - „Elementy nauki administracji” 2005

J. Szreniawski - „Wstęp do nauki administracji” - Lublin 2000

Red. M. Stahl - „Prawo administracyjne. Urzędy i instytucje, …. „ W-wa 2000

Definicje administracji

Def. Administracja

- podmiotowo - zespół osób lub osoby wykonujące funkcje administracyjne, organy administracyjne i inne jednostki administrujące

- przedmiotowo - aktywność zespołów osób, organów, jednostek administrujących bądź też z działalnościa państwa i innych podmiotów władzy publicznej

Def. „Wielkiej reszty”

Administracja - wszystko to co pozostaje po wyłączeniu władzy ustawodawczej i sądowniczej

Def. M. Kulesza, K. Izdebski:

Administracja publiczna to zespół działań czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty organy i instytucje na podstawie ustawy i w określonych prawem formach

Cechy administracji

Cechy administracji:

- działa na podstawie ustawy, w określonych przez prawo formach (zasada legalizmu)

- działa na rzecz realizacji interesu publicznego (w imię dobra wspólnego)

- działa w imieniu i na rachunek państwa lub innego odrębnego podmiotu władzy publicznej, któremu państwo przekazało część swojej władzy

- możność działania w formach władczych zabezpieczonych możliwością użycia przymusu państwowego

- ma charakter polityczny tzn. cele i rezultaty jej działania oceniamy w kategoriach politycznych

- jest aktywna, zwrócona na przyszłość, ma możność podejmowania działań z własnej inicjatywy (nie do wszystkich działań potrzeba wniosku obywatela np. gmina organizuje system opieki zdrowotnej)

- działanie w sposób ciągły i stabilny

- z reguły oparcie na zawodowym personelu

- ma charakter monopolistyczny tzn. działając w ramach powierzonych jej kompetencji jest wyłącznym gospodarzem danej kategorii spraw

- ma charakter bezosobowy tzn. decyzje, które wydaje administracja podaje np. w imieniu Wojewody a nie w imieniu konkretnej osoby

- nie działa dla osiągnięcia zysku

- działa na zasadzie kierownictwa i podporządkowania (w szczególności administracja państwowa)

Stosunek administracyjno-prawny - administracja ma nadrzędną pozycję

Stosunek cywilno-prawny - obie strony mają równą pozycję

Podział administracji

Ze względu na siatkę podziału terytorialnego:

a) centralna (ogólnopaństwowa)

b) terytorialna

- regionalna

- samorządowa

- wojewódzka

- rządowa (Wojewoda - przedstawiciel Rady Ministrów w województwie)

- samorządowa (Sejmik)

- lokalna

- samorządowa:

- gminna

- powiatowa

System łupów - doktryna amerykańska - w latach 50. - w momencie zmiany rządów zmieniano większość stanowisk w administracji na szczeblu państwowym i stanowym - system ten był stopniowo ograniczany z czasem. U nas przykładem tego systemu jest zmiana administracji rządowej w województwie po zmianie władzy.

Podział na:

a) Administracja ogólna - zajmuje się wszystkimi dziedzinami administracji publicznej np. Rada Ministrów zajmuje się wszystkimi dziedzinami administracji

b)specjalna - koncentruje się na danej kategorii spraw (np. minister zdrowia, inspekcja sanitarna)

Ze względu na działy prawa materialnego i gospodarczego:

- gospodarcza

- oświatowa

- akt stanu cywilnego

- … itd.

Funkcje administracji

Funkcja władcza (reglamentacyjna)

Wykonuje zadania reglamentacyjno-dystrybucyjne realizowane za pomocą władczych form działania administracji (akty administracyjne - pozwolenia, zezwolenia, koncesje)

Funkcja świadcząca, usługowa (niewładcza)

Funkcja zaspokajania podstawowych potrzeb bytowych ludności. Przejawia się w organizowaniu usług w zakresie oświaty, komunikacji, ochrony zdrowia.

Nauka administracji a prawo administracyjne

Nauka administracji - nauka o organizacji i funkcjonowaniu administracji publicznej. Istotą nauki administracji jest badanie zjawisk zachodzących w procesie administrowania od strony bardziej praktycznej. Koncentruje się na rzeczywistej administracji. Zajmuje się głównie tworzeniem cel i dyrektyw oraz takiego procesu administrowania aby osiągnąć najwyższy stopień zaspokojenia interesu publicznego (celu działania administracji publicznej). Używa metody empiryczne (analizuje funkcjonowanie Urzędu Wojewódzkiego, bada podejmowany proces decyzyjny) i wyciągając wnioski wpływa na kształtowanie prawa administracyjnego.

Nauka administracji bada:

- podział kompetencji w administracji publicznej

- problematykę kadr w administracji publicznej (zasady doboru, kształcenia, motywowania pracowników)

- problemy nadzoru i kontroli w organach administracji publicznej

- procesy decyzyjne

- problematykę kierowania w instytucjach administracji publicznej

Nauka administracji ma charakter interdyscyplinarny. Jest związana z :

- prawem administracyjnym

- socjologią (korzysta z jej metod badawczych np. ankiety, wywiady, obserwacje)

- psychologią

- teorią organizacji i zarządzania

- prakseologią (teorią sprawnego działania)

Prawo administracyjne - bada jak funkcjonuje, jakie ma zasady organizacji administracja. Stosuje metodę analityczno-prawną. Koncentruje się na materiale normatywnym.

Więzi w administracji

Od najmocniejszych do najsłabszych:

- kierownictwo

- nadzór - zawiera zarówno ocenę podmiotu podległego nadzorowi jak i możliwość kierowania dyrektyw w kierunku usunięcia rozbieżności w wyniku przeprowadzonej oceny

- kontrola - zawiera tylko możliwość oceny podmiotu kontrolowanego ale nie może wydać dyrektyw co i jak zrobić

- koordynacja - harmonizacja, ujednolicanie

- współdziałanie - dotyczy przedmiotów niezależnych od siebie, które podejmują wspólne działanie dla osiągnięcia wspólnego celu (np. dwie gminy)

P.D.

Nauczyć się poprzednich ćwiczeń.

Geneza nauki administracji, trendy rozwoju, kameraliści, policyści

3