EWIDENCJA PROCESÓW SPRZEDAŻY I ZAKUPU

SKŁADNIKÓW MAJĄTKU

Literatura

1. Sojak S., Stankiewicz J. (red.): Podstawy rachunkowości. TNOiK Dom Organizatora: Toruń 2004.

2. Śnieżek E. (red.):Wprowadzenie do rachunkowości. Oficyna Ekonomiczna: Kraków 2004.

Dyspozycje

1. Pojęcie sprzedaży.

2. Ewidencja procesu sprzedaży składników majątku.

3. Ustalanie wartości należności i wartości przychodów z tytułu sprzedaży składników majątku.

4. Ewidencja procesu zakupu składników majątku.

5. Ustalanie wartości zobowiązań z tytułu zakupu składników majątku.

6. Ustalanie wyniku na sprzedaży składników majątku.

Pojęcie sprzedaży obejmuje zbyt składników majątku na zewnątrz jednostki, tj. przeniesienie tytułu ich własności ze sprzedawcy na nabywcę, na podstawie umowy sprzedaży - kupna (łącznie ze sprzedażą na rzecz własnych pracow­ników).

Za moment sprzedaży przyjmuje się datę wykonania dostawy (usługi):

• przy sprzedaży gotówkowej - datę spłaty należności,

• przy sprzedaży bezgotówkowej krajowej - datę wysyłki lub posta­wienia przedmiotu dostawy do dyspozycji odbiorcy, bądź przyjęcia dostawy przez odbiorcę (zależnie od postanowień umowy), natomiast w przypadku usługi -datę odbioru (zakończenia) usługi,

• przy sprzedaży eksportowej na rachunek własny - datę przewiezienia dostawy przez polską granicę (np. data stempla na karcie 3/4 SAD),

• przy sprzedaży eksportowej za pośrednictwem przedsiębiorstw handlu zagranicznego - tak jak dla krajowej sprzedaży bezgotówkowej,

Przedpłaty na poczet dostaw, czy usług, których wykonanie nastąpi w przyszłych okresach (przychody pobrane z góry) - zalicza się do przy­chodów przyszłych okresów i ujmuje się na koncie 845 „Rozliczenie międzyokresowe przychodów”. W okresie sprawo­zdawczym, którego dotyczą przenosi się je na stronę Ma właściwych kont przychodów ze sprzedaży w zespole 7.

Zmniejszenia przychodów ze sprzedaży występują w przypadku korygowa­nia faktur po ich wystawieniu na skutek:

• inicjatywy jednostki, np. korekta własnych błędów, przyznania opu­stu itp.,

• uznania reklamacji odbiorcy odnoszących się do ilości, jakości, ceny itp.

Przychody (netto) ze sprzedaży składników aktywów (produktów, towarów, materiałów, ale także wszystkich innych aktywów) - kwoty otrzymane lub należne od odbiorców z tytułu sprzedaży ustalone według formuły: ilość x jednostkowa cena sprzedaży netto

CENA (WARTOŚĆ) SPRZEDAŻY NETTO (art. 28 ust. 5 ustawy o rachunkowości) =

cena sprzedaży możliwa do uzyskania na dzień bilansowy

-

należny od sprzedaży PTU

podatek akcyzowy

rabaty

opusty

inne zmniejszenia

koszty sprzedaży (koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży)

+

należna dotacja przedmiotowa

Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.

WARTOŚĆ GODZIWA (art. 28 ust. 6 ustawy o rachunkowości) - kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami.

Wartość sprzedanych towarów (materiałów, a także pozostałych aktywów innych niż produkty) - kwota wydatkowana na nabycie (zakup) sprzedanych aktywów ustalona według formuły:

ilość x jednostkowa cena nabycia netto

CENA NABYCIA (art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości) =

cena zakupu (kwota należna sprzedającemu)

-

podlegający odliczeniu: naliczony przy zakupie PTU

podatek akcyzowy

+

obciążenia o charakterze publiczno-prawnym (w przypadku importu)

koszty zakupu (koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu:

• koszty transportu

• koszty załadunku

• koszty wyładunku

• koszty składowania

• koszty wprowadzenia do obrotu)

-

rabaty

opusty

inne zmniejszenia

odzyski

Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu.

EWIDENCJA SPRZEDAŻY SKŁADNIKÓW MAJĄTKU

(składniki ewidencjonowane w cenach rzeczywistych)

EWIDENCJA SPRZEDAŻY WYROBÓW GOTOWYCH

Wynik na sprzedaży składnika majątku ustala się wg formuły:

• np. towary: przychód ze sprzedaży towarów - wartość zakupu sprzedanych towarów (w rachunkowości mówi się „wynik brutto na sprzedaży towarów, a w handlu „zrealizowana marża”; aby uzyskać wynik netto na sprzedaży towarów, trzeba wynik brutto pomniejszyć o wartość poniesionych kosztów tzw. ”handlowych”, czyli kosztów wytworzenia usługi handlowej)

• np. wyroby: przychód ze sprzedaży wyrobów - koszt własny sprzedanych wyrobów

Pamiętaj, przychody i wartość zakupu/koszt własny należy ustalać dla tej samej ilości składników!

EWIDENCJA SPRZEDAŻY ŚRODKÓW TRWAŁYCH

EWIDENCJA ZAKUPU

EWIDENCJA ZAKUPU MATERIAŁÓW

5

5

ekwiwalent za sprzedane składniki

wydanie sprzedanych składników

Składniki majątku

Koszt wytworzenia sprzedanych składników

Należności za sprzedane składniki

Przychody ze sprzedaży składników majątku

Rozliczenie należnego VAT

WZ

FA =

cena sprzedaży + Vat

FA =

cena sprzedaży + Vat

WZ

224 Rozliczenie należnego VAT

701 Przychody ze sprzedaży wyrobów majątku

202 Rozrachunki z odbiorcami krajowymi

711 Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów

601 Wyroby gotowe

Rozrachunki z dostawcami

Rozliczenie zakupu

Składniki majątku

Rozliczenie naliczonego VAT

FA = cena nabycia +Vat

PZ = cena nabycia

PK = Vat

Saldo WN - Składniki w drodze

(powiększenie składników majątku)

Saldo MA - Dostawy niefakturowane

(powiększenie zobowiązań)

201 Rozrachunki z dostawcami krajowymi

301 Rozliczenie zakupu materiałów

311 Materiały w magazynie

225 Rozliczenie naliczonego VAT

FA = cena nabycia +Vat

PZ = cena nabycia

PK = Vat

011 Środki trwałe

071 Umorzenie

środków trwałych

202 Rozrachunki z odbiorcami krajowymi

761Przychody ze sprzedaży środków trwałych

224 Rozliczenie należnego VAT

WZ

FA =

cena sprzedaży + Vat

766 Wartość netto sprzedanych

środków trwałych

---