Pedagogika emancypacyjna

1. Istota pedagogiki emancypacyjnej

• Wyzwolenie swojego umysłu od ograniczeń narzucanych przez społeczeństwo, aby świadomie ukierunkować i wykorzystać .

• Otwartość rozwój, wyjście poza naukowo doświadczalne teorie. Celem jest obiektywne poznanie, rozwój komunikacji między ludźmi.

• Pedagogika jako siła polityczna, ale nie jako narzędzie partii. Pomaga przekraczać ograniczenia i podejmować wysiłek rozwoju, uwalnianie ludzi od nieświadomości w stosunku do władzy.

2. Geneza nazwy, narodziny prądu.

Emancypacja- ( łac. emancipatio)- w dawnym Rzymie wyzwolenie spod bezwzględnej władzy ojca, samodzielność;

dzisiaj: równouprawnienie, uwolnienie się od przesądów.

Narodziny prądu:

• Średniowiecze: emancypacja miast, burżuazji, chłopstwa, niewolników, narodów skolonizowanych, wsi, obywateli, Żydów, mniejszości etnicznych, kobiet.

• Oświecenie w Polsce: Hugo Kołłątaj i KEN , samodzielność myślenia

• XVIII w. masowa emancypacja

• XIX w. Hegel-emancypacja duchowa

• Karol Marks-emancypacja ekonomiczna klasy robotniczej, ekspansja marksizmu, różne odłamy (szkoła frankfurcka)

• Szkoła frankfurcka (odłam krytykujący marksizm). Główne myśli:

-Zwrot ku człowiekowi. Wolny, odpowiedzialny, twórczy, wyzwalanie się bez przemocy.

-Krytyka rzeczywistości, potrzebne są zmiany. Refleksja i działanie

-Demokratyzacja. Nierówności społeczne są spowodowane nierównomiernym podziałem władzy.

-Krytyka technologii. Technologia zniewala człowieka, czego przyczyną jest nadmiar dóbr. Prowadzi to do manipulacji społeczeństwa przez państwo.

-Rewolucje. Jest potrzebna, ale nie ma już tak głębokiego podziału między robotnikami a kapitalistami, więc przeprowadzić ją mają studenci, mniejszości i lumpenproletariat.

3. Przedstawiciele pedagogiki emancypacyjnej.

	Paulo Freire	Ivan Illich	Nom Chomsky
Inspiracje	Chrześcijaństwo, Marksizm (Marks, Engels, Lucᾰcs, Marcuse); Psychoanaliza (Fromm)	Chrześcijaństwo; Szkoła frankfurcka	Oświeceniowy liberalizm. Libertariański socjalizm (Russell) Progresywizm (Dowey)
Przedmiot krytyki społeczeństwa	Struktura postkolonialnego ucisku klasowego	Rozwinięte społeczeństwo kapitalistyczne wraz z jego profesjonalizmem i instytucjonalizmem	Ogólnoświatowa korporacyjna struktura gospodarcza
Przedmiot krytyki edukacji	Bankowy model edukacji	Wiedza jako towar oraz obowiązek szkolny	Edukacja jako narzędzie utrwalania iluzji
Droga emancypacji społecznej	Budzenie świadomości, kręgi kulturowe, rewolucja	Odinstytucjonalizowanie, samoograniczenie	Zakwestionowanie autorytetów, wspólnoty bazowe
Droga emancypacji poprzez edukację	Alfabetyzacja	Likwidacja szkoły i obowiązku szkolnego	Mówienie prawdy przez nauczycieli
Cel emancypacji społecznej	Zniesienie podziału na uciskających i uciskanych	Wspólnoty konwiwalne	Demokracja jako otwarta debata obywateli
Cel emancypacji w edukacji	Edukacja stawiająca problemy	Pełna wolność wyboru treści i sposobu nauki (odszkolenie)	Uświadomienie sobie istnienia iluzji społecznych

4. Pedagogika emancypacyjna w Polsce.

• Zygmunt Kwieciński, seminarium czwartkowe : „Społeczne aspekty wychowania”, definicja racjonalności emancypacyjnej

• XX w. Ośrodek Studiów Kulturowych i Edukacyjnych UMK „Nieobecne dyskursy” (Zygmunt Kwieciński, Lech Witkowski)

• Cykl wydawniczy „Studia Kulturowe i Edukacyjne”

• Seminarium „Rozwój - Edukacja - Kultura”, Zygmunt Kwieciński, UAM

5. Krytyka pedagogiki emancypacyjnej.

• Krytyka utopijnego optymizmu pedagogicznego

• Niemożliwość osiągnięcia ostatecznego wyzwolenia