Formy współpracy
Społecznych Inspektorów Pracy
z Zakładowymi Organizacjami Związkowymi
Ramowy materiał szkoleniowy
Dbałość o Bezpieczeństwo i Higienę Pracy jest ustawowym obowiązkiem obu instytucji.
Form współpracy jest wiele, możemy podzielić je na dwie grupy:
Mówiąc prostym językiem na te wynikające z prawa i te z dobrej woli, współpracy.
Prawne zasady współpracy społecznych inspektorów pracy z zakładowymi organizacjami związkowymi określone są przede wszystkim przepisami art. 23 ust. 1 oraz art.26 ust. 4 Ustawy z 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. nr.79, poz. 854 z późniejszymi zmianami).
Pomocniczo korzystać można z wytycznych o działalności społecznych inspekcji pracy stanowiących załącznik do uchwały Rady Państwa z 6 lipca 1983 r. (M. P. nr. 23, poz. 128).
Natomiast nad tymi wszystkimi formami współpracy prawnymi
i dobrowolnymi, o których poniżej, prześwieca myśl przewodnia, motto ustawy o społecznej inspekcji pracy.
„W trosce o systematyczną poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz w celu zapewnienia związkom zawodowym niezbędnych warunków
do sprawowania skutecznej kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy stanowi się, co następuje:”
Mówiąc bardziej obrazowo u pracodawcy u którego nie działa związek zawodowy niema podstaw prawnych powołania Społecznej Inspekcji Pracy. Podstawa prawna art. nr.5 ustawy o społecznej inspekcji pracy.
Wybory społecznych inspektorów pracy przeprowadzają zoz - podstawa prawna art.6 ustawy o sip. (rozwinięcie)
Kto na sip - podstawa prawna art.5 ust. 3 ustawy o sip. (rozwinięcie)
Odwołanie sip - podstawa prawna art.7 ustawy o sip. (rozwinięcie)
Jak wynika z obecnego stanu prawnego sip nie podlega kontroli żadnej instytucji kontrolnej za wyjątkiem zoz, ale pośrednio. (rozwinięcie)
Przepisy ustawy o związkach zawodowych, o społecznej inspekcji pracy
i wytyczne do działalności sip stanowią, że społeczna inspekcja pracy jest kierowana przez zakładową organizację związkową.
W sytuacji, kiedy na zakładzie pracy funkcjonuje kilka organizacji związkowych, co jest często spotykane, uprawnienia takie posiadają wszystkie organizacje. Wymaga to wypracowania przez organizacje związkowe wspólnego stanowiska w tej sprawie, ponieważ społeczny inspektor pracy jest reprezentantem całej załogi.
Zakładowe organizacje związkowe dostosowują organizację społecznej inspekcji pracy do potrzeb wynikających ze struktury i specyfiki zakładu pracy.
Ustawa o związkach zawodowych nie określa szczegółowo zasad współpracy organizacji związkowych z sip, natomiast przytoczone wytyczne, które
w obecnym stanie prawnym mogą być traktowane jako zasada, nakładają
na społecznego inspektora pracy obowiązek sporządzenia corocznego planu pracy (dotyczy to zarówno zakładowych jak i oddziałowych czy wydziałowych, grupowych społecznych inspektorów pracy).
Plan zakładowego sip powinien być zatwierdzony przez zakładowe organizacje związkowe.
Natomiast plany oddziałowych, wydziałowych czy grupowych inspektorów powinien zatwierdzić zakładowy społeczny inspektor pracy.
W planach społecznych inspektorów pracy powinny się znaleźć następujące zamierzenia:
Częstotliwość kontroli spraw związanych z realizacją prawa pracy
(np. urlopów wypoczynkowych, pracy w nadgodzinach).
Częstotliwości kontroli spraw związanych z techniczną ochroną pracy - bhp (np. wyposażenie w sprzęt ochrony osobistej, badania okresowe).
Szkolenia podnoszące wiedzę z zakresu bhp i prawa pracy.
Udział w pracach komisji bezpieczeństwa i higieny pracy.
Częstotliwość kontroli stanowisk pracy, stan urządzeń.
Reasumując. Zakładowe organizacje związkowe nie pełnią wobec społecznej inspekcji pracy funkcji kierowniczej w ścisłym znaczeniu tego określenia.
Ich działalności przeświecają te same cele, wobec tego powinna dominować zasada współpracy w imię dobra wszystkich pracowników zakładu.
Ochrona prawna sip art. 13. ustawy o sip. i związkowa.
Forma współpracy dobrowolnej.
Form współpracy dobrowolnej jest tyle ile dobrej woli i odpowiedzialności
u osób które pełnią te funkcję.
Form współpracy dobrowolnej jest również tyle ile spraw i problemów
a ich ilość wynika przede wszystkim ze specyfiki zakładu pracy.
- wspólnie oszacujcie swój zakład pracy pod kątem bezpieczeństwa:
- co do rodzajów stanowisk pracy,
- występujących zagrożeń,
- zabezpieczeń pracowniczych.
Niezależnie od informacji przedstawionych przez pracodawcę.
Sprawdzaj okresowo wspólnie szczególnie przy zmianach organizacyjnych a przede wszystkim przy zmianie przedmiotu działalności lub jego rozszerzeniu.
(rozwinięcie).
Istotną rolą jest wzajemne zaufanie.
Owocuje- jeśli jest się wiarygodnym.
Nie myl współpracy z obowiązkiem
(rozwinięcie).
Nie zakładaj z góry złej woli związkowca lub pracodawcy.
Wspólnie korzystniej.
- wspólne komisje
- wspólne informacje
- wspólne pisma
- wspólne stanowiska z uzasadnieniem.
Np. ws. regulaminu pracy, płace premia itp (musi być uzgodniony z zoz)
Szkolenia sip tak jak dzisiejsze.
(rozwinięcie)
Materiał pomocnicze:
-Literatura
- Obecnie obowiązujące dokumenty prawne - w załączeniu do materiału
Projekt „Profesjonalny SIP - podnoszenie kwalifikacji Społecznych Inspektorów Pracy” jest realizowany przez Sekretariat Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność” w partnerstwie z Polskim Instytutem Biznesu oraz Polsko-Amerykańskim Stowarzyszeniem na rzecz Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz Bezpieczeństwa Środowiskowego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
Poddziałanie 8.1.1 Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Projekt realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach www.wup-katowice.pl