Objawy zaburzeń psychicznych

OBJAW (SYMPTOM)

znaczące odchylenia od normalnego nasilenia pewnych właściwości czy normalnego przebiegu konkretnego przebiegu psychicznego bądź zachowania

Pierwszorzędowe - drugorzędowe

Osiowe (centralne) - peryferyczne

ZESPÓŁ PSYCHOPATOLOGICZNY, KLINICZNY

Zbiór objawów. Może stanowić ważną część objawów kategorii zaburzeń

psychicznych

MODELE KLASYFIKACJI ZABURZEŃ

1. Model k a t e g o r i a l n y - zachowanie zdrowe - zaburzone (oddzielne wiązki-klasy typów zaburzeń. Pomija się zaburzenia, charakteryzujące się cechami dwu lub więcej klas

3. Model d y m e n s j o n a l n y - zachowanie zdrowe-zaburzone różni się nasilenie, intensywnością właściwości biologicznych, psychicznych, społecznych.

Np. różnią się: przebiegiem procesów poznawczych, nastrojem. Ludzie nie różnią się między sobą konfiguracją, profilem nasilenia tych właściwości. Np.. Przestępczy styl myślenia

1. Model p r o t o t y p o w y - zdrowie - zaburzenia oznaczają hipotetyczną kombinację cech

psychospołecznych, pojawiające się mniej lub bardziej regularnie razem. Obserwowalne jest to w

rzeczywistości.

PROTOTYP - jednostka najbardziej reprezentatywna, konstrukt teoretyczny; jest pkt. odniesienia w kategoryzacji innych, mniej jednorodnych zaburzeń.

DSM-IV, ICD-10

1. Model h i e r a r c h i c z n y vs s y m e t r y c z n y

Model hierarchiczny - jednostki zaburzeń psychicznych (kategorie, czy prototypy) tworzą klasy, które można uporządkować na wyższym poziomie hierarchii w następne klasy. klasy tworzy na podstawie podobieństwa, podobnych kryteriów, np.. Wielkość cierpienia - obniżony nastrój, subdepresja, depresja. Wskazuje to, że osoba o symptomach danej grupy zaburzeń ma też symptomy wszystkich klas niższych w hierarchii.

Model symetryczny - odrębność, równorzędność kategorii zaburzeń. Wyróżnione podklasy charakteryzujące się takimi samymi objawami pierwszorzędowymi, osiowymi różnią się profilem

symptomów drugorzędowych (peryferycznych).

Obecnie - dwa główne systemy diagnostyczne:

4) International Classification of Disease and Related Health Problems (ICD) - system

opublikowany przez WHO

5) Diagnostic and Statistic Manual of Mental Disorders (DSM) - system amerykański

W obu systemach:

• zaburzenia, w których występują podobne objawy, zostały wspólnie pogrupowane,

•Wskaźniki (kryteria włączania i wykluczenia): liczba symptomów, czas ich występowania, dynamika przebiegu, brak współwystępowania innych objawów.

• brak odwołania do etiologii zaburzeń,

• klinicysta stawia diagnozę, dopasowując zachowania pacjenta do kryteriów zawartych w klasyfikacji,

• objawy nie mogą być normalną, kulturowo usankcjonowaną reakcją na wydarzenia.

KLASYFIKUJE SIĘ ZABURZENIA A NIE OSOBY!!!!!

Zalety klasyfikacji medycznej:

- wspólna klasyfikacja ułatwia komunikowanie się (co ma znaczenie w praktyce klinicznej i badaniach)

- diagnoza wieloosiowa pozwala na dość kompleksowy opis problemów pacjenta

- bycie zdiagnozowanym często przynosi

ulgę samemu pacjentowi oraz jego rodzinie

Wady klasyfikacji medycznej:

- klasyfikacja nie odnosi się do tego, jak zaburzenie przejawia się w przypadku danego pacjenta,

- klasyfikacja jest skomplikowana (DSM-IV podaje definicję ponad 350 zaburzeń psychicznych),

- diagnoza może stygmatyzować klienta na zasadzie samospełniającej się przepowiedni,

- klasyfikacja zaburzeń pomija zasoby pacjenta,

- w praktyce klinicznej nie zawsze można zdiagnozować określony typ zaburzenia u pacjenta → w konsekwencji powstają „nowe jednostki diagnostyczne” jak np. „bulimoreksja”,

• duża współwystępowalność zaburzeń (comorbidity) → stosunkowo rzadko występują „czyste” przypadki

Zaburzenie psychiczne

DSM-IV

Pojawiający się u jednostki syndrom lub wzorzec zachowania albo wzorzec psychiczny mający znaczenie kliniczne, związany w chwili występowania z odczuwaniem cierpienia bądź upośledzeniem (zakłócenie w co najmniej 1 ważnej sferze funkcjonowania) lub z istotnie zwiększonym ryzykiem śmierci, bólu, inwalidztwa, albo z poważnym ograniczeniem swobody działania.

Jednostka chorobowa (disease, illness) - niewątpliwa etiologia

ICD-10

Zespól (układ) klinicznie obserwowalnych objawów lub zachowań połączonych w większości przypadków z cierpieniem i/lub z zaburzeniem indywidualnego funkcjonowania osoby i/lub z zaburzeniami w odgrywaniu ról społecznych.

 Opisowy

 10 podstawowych klas zaburzeń, 2 aneksy

 Hierarchiczny, alfanumeryczny, otwarty: F00.00-F99.99. Można wprowadzić prawie 1000 zaburzeń.

 Operacjonlizacja kryteriów diagnostycznych: litery, cyfry - uporządkowanie wg. Stopnia ogólności. Kryterium ogólne.

 Diagnoza wieloosiowa - 3 osie diagnostyczne:

I - rozpoznanie kliniczne

II - poziom niesprawności (0-5) w zakresie dbałości o siebie, aktywności zawodowej, rodziny i domu, szerszego kontekstu społecznego

III - czynniki kontekstowe

 Współwystępowanie zaburzeń

Kategorie zaburzeń psychicznych

• -zaburzenia czynności poznawczych, tj. czynności za pomocą, których człowiek uzyskuje, porządkuje, przechowuje i wykorzystuje wiedzę

o otaczającym go świecie i własnym ciele

• -zaburzenia czynności emocjonalnych i motywacyjnych, tzn. procesów wpływających na zachowanie

• -zaburzenia łączenia czynności psychicznych, tj. wysiłek by łączyć wiedzę, dynamikę i kierunek działania

zaburzenia czynności poznawczych

-zaburzenia uwagi

-zaburzenia pamięci

-zaburzenia spostrzegania

-omamy

-zaburzenia myślenia, języka i porozumiewania się

-treści: urojenia

-formy: spowolnienie/przyspieszenie, natłok, perseweracje, mutyzm, rozkojarzenie

Zaburzenia myślenia

• formy: -toku -spowolnienie/przyspieszenie, natłok, otamowanie, perseweracje, mutyzm,

-struktury - rozkojarzenie,

• formy: spowolnienie/przyspieszenie, natłok, otamowanie, perseweracje, mutyzm, rozkojarzenie,

zaburzenia czynności emocjonalnych i motywacyjnych, tzn. procesów wpływających na zachowanie

• obniżenie nastroju

• podwyższenie nastroju

• złość (dysforia)

• lęk

• zobojętnienie uczuciowe

• chwiejność uczuciowa

-motywacja

-napęd

-impulsywność /łaknienie,pragnienie,/

-fobie /agorafobia,społeczna,specyficzne/

-natręctwa

-trudny kontakt /najczęściej/

-zaburzenia łączenia czynności psychicznych, tj. wysiłek by łączyć wiedzę, dynamikę kierunek działania

-zaburzenia świadomości

-zaburzenia poczucia zdrowia

-zaburzenia orientacji

-zaburzenia sprawności intelektualnej

-zaburzenia osobowości

kategorie - 1 -

---