Proces produkcji.

1.Gospodarka centralnie sterowana:

ciąg czynności mających na celu przekształcenie surowców i półwyrobów w wyroby gotowe

lub usługi przy wykorzystaniu środków technicznych i siły roboczej.

2.Gospodarka rynkowa:

-marketing

-prognozowanie

-planowanie

-zaopatrzenie

-sterowanie procesami przekształcania surowców i półwyrobów

-dystrybucja

-serwis

-sprzedaż

= usatysfakcjonowanie potrzeb klientów.

Trzy zasady którym podporządkowane jest zarządzanie produkcją:

-zasada celowości

-zasada gospodarności

-zasada planowania

Trzy główne cele gospodarowania:

-aspekt dochodowy-przez wykorzystanie środków produkcji firmy, zakładu czy warsztatu

zaspokaja się potrzeby konsumpcyjne właściciela i jego rodziny, a także potrzeby

produkcyjne firmy, zakładu.

-kapitałowy-kapitał w postaci udziałów w różnego rodzaju spółkach, przedsięwzięciach

gospodarczych, a także jako wkład bankowy podlegający oprocentowaniu lub zainwestowany

w papiery wartościowe, przynosi określone zyski

-konsumpcyjny-konsument indywidualny lub zbiorowy realizuje swoje potrzeby

konsumpcyjne wykorzystując posiadane środki kapitałowe.

Dwa warianty zasady planowania:

-maksymalizacji zysku:

przy określonych czynnikach produkcji które mamy do dyspozycji staramy się osiągnąć jak

najlepszy wynik końcowy.

-minimalizacji środków:

dąży się do minimalizacji środków potrzebnych do otrzymania określonego efektu.

Produkcja to:

-użytkowanie różnego rodzaju materiałów, środków technicznych i usług w celu wytworzenia

nowych produktów i usług wymaganych przez klienta

-ogół czynności pozwalających z materiału wyjściowego uzyskać produkt o założonych

cechach, w wyniku oddziaływania pracowników na środki produkcji

-poszczególne operacje wykonywane podczas wytwarzania produktu.

Zarządzanie produkcją obejmuje czynności z zaopatrywaniem klienta w wyroby i usługi.

Zarządzanie produkcją obejmuje zespół działań polegających na przygotowaniu produkcji

oraz działania związane z zaprojektowaniem procesów produkcyjnych i systemów

produkcyjnych od strony organizacyjnej.

Decyzje dotyczące produkcji podejmowane są gdy:

-wprowadza się nowy wyrób

-zmienia się stary wyrób

-następują zmiany popytu

-zmieniają się koszty lub starzeje się proces produkcyjny

-konkurencja zmienia produkt

-następują zmiany na rynku

-dotychczasowe osiągnięcia są niewystarczające. 5 aspektów zarządzania produkcją (SP)

-produkt

-przedsiębiorstwo

-procesy

-programy

-personel

Czynniki determinujące strukturę zarządzania przedsiębiorstwem:

-struktura organizacyjno-produkcyjna

-układ przestrzenny przedsiębiorstwa

-układ powiązań kooperacyjnych

-układ kanałów dystrybucji wyrobów

-warunki rozwojowe

-charakter popytu (sezonowość)

-organizacja procesów obsługi

-stosowane metody zarządzania

-cechy personelu.

W zależności od stosowanych kryteriów podziału można wyróżnić procesy

1 .wg rodzajów stosowanych technologii:

-procesy wydobywcze

-przetwórcze

-obróbkowe

-montażowe i demontażowe

-naturalne i biotechnologie

2.wg zastosowanych środków pracy:

-ręczne

-zmechanizowane

-zautomatyzowane (automatyzacja sztywna i elastyczna)

-komputerowe, zintegrowane wytwarzanie (CIM)

3,wg cech organizacyjnych:

-w ujęciu komórki produkcyjnej

-w ujęciu produkowanego wyrobu (prosty i złożony)

-w ujęciu technologii grup (masowa produkcja podzespołów)

4.ze względu na to co dzieje się z przedmiotami pracy:

-przygotowawczy

-transportu

-technologiczny

-hurtowo-pomiarowy

-składowania (magazynowania)

5.wg ciągłości i przebiegu w czasie (częstotliwości)

-produkcja jednostkowa

-produkcja małoseryjna

-seryjna

-masowa

-ciągła (aparaturowa)-rafinerie

Czynniki wpływające na wybór typu produkcji:

-rodzaj produktu

-popyt na produkt

-elastyczność popytu-zmiany w popycie

-elastyczność produktu

-jakość produktu

-siła robocza

-automatyzacja

-finanse

-liczba integracji pionowych

-zaangażowanie klientów

Produkcja ręczna, zalety i wady: duże koszty jednostkowe, elastyczność wysoka, zmienna

jakość wyrobów, małe nakłady inwestycyjne.

Produkcja zmechanizowana: większe nakłady inwestycyjne, stała jakość wyrobów, kadra

nie bardzo wykwalifikowana, uczestniczy człowiek.

Produkcja zautomatyzowana: zmienne zastosowanie urządzeń-zateta, koszty inwestycyjne

wysokie-wada.

Wady systemów automatycznych : nie są kreatywne, nie posługują się doświadczeniami, nie

potrafią być subiektywne, nie potrafią osądzać, nie są zdolne do przystosowania się do

nietypowych sytuacji, nie są w stanie generować nowych rozwiązań. Zalety systemów

automatycznych: pracują ze stałą precyzją, są bardzo szybkie i mocne, wykonują wiele

zadań w tym samym czasie, przechowują duże ilości informacji, szybko wykonują obliczenia,

pracują bez przerwy i bez zmęczenia, są niezawodne, są dobre w monitorowaniu i reagowaniu

na sygnały.

Przygotowanie produkcji: uporządkowany ciąg działań poprzedzających podstawowy

proces produkcyjny. Przygotowanie produkcji zależy od: rodzaju produkowanego wyrobu lub

świadczonej usługi, czasu do dyspozycji, techniki wytwarzania, posiadanej kadry, barier

istniejących w otoczeniu.

Operacja technologiczna to zespół działań realizowanych bez przerwy na jednym

przedmiocie pracy (lub równocześnie na kilku przedmiotach) na jednym stanowisku

roboczym, przez jednego lub kilku współpracujących wykonawców. Operacja technologiczna

jest podstawowym elementem planowania i kontroli przebiegu produkcji. Podział procesu

produkcyjnego na fazy i operacje oraz wyrobów na detale i wyroby złożone decydują o

strukturze produkcyjnej. Struktura produkcyjna to zestaw komórek produkcji podstawowej

i pomocniczej oraz powiązań między nimi. Głównym elementem struktury produk. Jest

stanowisko robocze. Szczeble struktury produk. : stanowisko robocze - gniazdo - linia

produkcji - oddział - wydział - zakład - przedsiębiorstwo.

Stanowisko robocze : część powierzchni produkcyjnej wyposażojiej w środki pracy i

przedmioty pracy, niezbędne do wykonania zadań produkcyjnych, które obsługiwane jest

przez jednego robotnika lub grupę robotników. Elementy stanowiska roboczego:

powierzchnia produkcyjna, środki i przedmioty pracy, obsługa stanowiska, procesy

wykonania określonego zadania. Gotowość do pracy i wydajność stanowiska roboczego

zależy od: sposobu zorganizowania, zaopatrzenia, warunków otoczenia (oświetlenie,

eliminacja hałasów), racjonalizowanie ruchów na stanowiska pracy, kształt urządzeń

sterowniczych, zapewnienie odpowiedniej pozycji pracy

Organizacja pracy:

-warunki pracy (higieny, kultury, oświetlenia)

-przygotowanie pracowników

kształtowanie osobowości pracowników

-metody pracy

-organizacja stanowiska pracy, przebieg procesów pracy na stanowisku.

-podział pracy, gospodarowanie kadrami

-normowanie pracy

-aktywizacja pracowników.

Organizacja pracy na stanowisku roboczym:

-to wszystkie przedsięwzięcia techniczne, organizacyjne, ekonomiczne i prawne oparte na

naukowych zasadach zmierzające do efektywnego osiągnięcia zamierzonych celów.

-możliwie optymalne łączenie ludzi i techniki w procesach wytwórczych zapewniając

najbardziej efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich i rzeczowych.

Organizacja pracy na stanowisko roboczym polega na :

-określeniu niezbędnej wielkości produkcyjnej oraz powierzchni pomieszczeń na środki pracy

i przedmioty pracy

-wyposażeniu w urządzenia i pomoce

-opracowaniu racjonalnej metody pracy pozwalającej na osiągnięcie wysokiej wydajności

pracy przy minimalizacji zmęczenia

-racjonalnym rozmieszczeniu urządzeń

-zastosowaniu właściwego oświetlenia i urządzeń zapewniających właściwy mikroklimat oraz

inne czynniki środowiska fizycznego

-prowadzenie dokumentacji organizacyjnej stanowiska.

System obsługi stanowisk roboczych to kompleks prac pomocniczych warunkujących

prawidłowe funkcjonowanie stanowisk produkcyjnych.

System obsługi może być:

-dyżurujący- gdy większość funkcji obsługi stanowisk roboczych jest realizowany przez

samych robotników lub personel pomocniczy na wezwanie stanowisk roboczych

-planowo-zapobiegawczy- gdy prace obsługowe są wykonywane wcześniej przez personel

pomocniczy na podstawie harmonogramu

-standardowy- gdy prace obsługowe są wykonywane w ściśle obowiązujących terminach

-mieszany.

System obsługi stanowisk roboczych powinien: być zaplanowany, mieć charakter

zapobiegawczy, być kompleksowy, być ekonomiczny, zapewnić niezawodność maszyn i

urządzeń.

Funkcje obsługi stanowiska roboczego:

-przygotowawczo-produkcyjna (planowanie pracy, zaopatrzenie w produkty)

-remontowa (przeglądy)

-kontrolna (kontrola jakości)

-magazynowa (magazynowanie)

-remontowo-budowlana

-gospodarcza (zaopatrzenie w odzież itp.)

-energetyczna (zaopatrzenie w źródła energii)

-ustawcza (regulacje urządzeii)

-narzędziowa (zaopatrzenie w narzędzia)

-transportowa (dostawa środków pracy)

Podstawowe zasady racjonalnej organizacji produkcji:

-proporcjonalności- podział procesu pomiędzy poszczególne komórki produkcyjne, aby były

one względem siebie w proporcjach zapewniających harmonijne wykonywanie zadań

-liniowości- jednokierunkowe kształtowanie przebiegu poszczególnych procesów

-specjalizacji (zasada podziału pracy)- stwarzanie warunków sprzyjających wzrostowi

wydajności pracy

-równoległości przebiegu procesów cząstkowych- jednoczesne wykonywanie w tym samym

czasie operacji w kilku przewidzianych do wykonania zespołach

-koncentracji- skrócenie cyklu produkcyjnego przez obróbkę wielu powierzchni w ramach

jednej operacji, zastosowanie narzędzi o większej liczbie ostrzy, zastosowaniu wielu urządzeń

i maszyn

-ciągłości- eliminowanie z procesu produkcyjnego wszystkich przerw

-rytmiczności- równomierności-spływ w jednostkowych odstępach czasu równej liczby wyrobów finalnych oraz elementarnych składników wyrobów Zasada ekonomiczności. Działania ekonomiczne:

Wyniki (efekty)

---------------------------- >1

nakłady (koszty

Działania obojętne ekonomicznie:

Wyniki (efekty)

---------------------- =1

nakłady ( koszty )

Działania nie ekonomiczne:

Wyniki ( efekty )

-----------------------<1

nakłady ( koszty )

zasada optymalnej produkcji.

Dla każdego organu (człowieka, maszyny) istnieje zawsze pewna ściśle określona granica przy której koszt na jednostkę produkcji jest najmniejszy

Rozmieszczenie stanowisk roboczych:

-gniazda technologiczne- jednorodne stanowiska robocze wyposażone w jednego rodząpj

narzędzia produkcji

-gniazda przedmiotowe- różnorodne stanowiska robocze wyposażone w narzędzia

produkcyjne różnych rodzajów

-linia produkcyjna- różnorodne stanowiska robocze.

Formy zorganizowania ruchu partii i detali (półwyrobów, zespołów, pojedynczych

części) na stanowisku roboczym:

-przekazywanie szeregowe (kolejne)- po wykonaniu operacji na wszystkich sztukach całej

partii na danym stanowisku

-przekazywanie równoległe- pojedyncze sztuki obrabianej partii przekazywane są zaraz po

zakończeniu ich obróbki

-przekazywanie szeregowo-liniowe- ruch detali zapewniający ciągłość pracy na następnym

stanowisku.

Cykl produkcyjny wyrobu:

•okres między rozpoczęciem a zakończeniem procesu produkcyjnego wyrobu

-obejmuje on czas procesu technologicznego i procesów pomocniczych oraz czas przerw

międzykooperacyjnych i przerw między wykonaniem kolejnych faz procesu produkcyjnego

-jest jednym z najczęstrzych parametrów charakteryzujących proces produkcyjne

-mierzy się go czasem kalendarzowym, który upływa od momentu rozpoczęcia do momentu

wytworzenia gotowego wyrobu.

Długość trwania cyklu produkcyjnego zależy od:

-trwania procesów pracy naturalnych i kontroli

-składowania obrabianych przedmiotów

-jednostkowych norm czasu na wykonanie operacji technologicznych

-wielkości partii wyrobów znajdujących się w obróbce

-sposobu przekazywania wyrobów z operacji na operację

-czasu przerw,

Lepsza organizacja cyklu produkcyjnego może być uzyskana przez:

-zastosowanie bardziej wydajnych technologii

skracanie czasów pomocniczych dzięki lepszej organizacji produkcji

-modernizację technologiczną i organizacyjną procesów montażu i pakowania

-udoskonalenie procesów pomiaru i kontroli

usprawnienie systemu logistycznego produkcji

-wprowadzenie elastycznych systemów produkcji i sterowania komputerowego

-ergonomizację stanowisk pracy,

Rozmieszczenie procesów. Lokalizacja obiektów.

-sposób fizycznego rozmieszczenia zasobów (wyposażenia biur, pomieszczeń) i ich powiązań

wewnątrz organizacji

-ma na celu rozmieszczenie obiektów w taki sposób aby działania były dokonywane w

najbardziej efektywny sposób

Cele projektowania lokalizacji obiektów

-osiągnięcie pożądanego efektu jak najmniejszym nakładem zasobów

-osiągnięcie maksymalnego efektu końcowego

Projektowanie lokalizacji obiektów dostarcza informacji na temat:

-ilości miejsca niezbędnej do wykonania każdej operacji

-sposobu zagospodarowania miejsca każdej operacji

-rodzaju oprzyrządowania

-rodzaju służb.

Rozmieszczenie technologiczne

-wszystkie podobne części wyposażenia grupuje się wspólnie (wiertarki, szlifierki, tokarki)

-produkty przemierzają różne drogi przez utworzoną infrastrukturę ze względu na inną

kolejność operacji niezbędnych di ich wytworzeisa

-najkorzystniejsze gdy wiele różnych produktów wytwarza się za pomocą tego samego

wyposażenia

-wysoka produktywność osiągana dzięki grupowej pracy łudzi zgodnie ze swoimi

kwalifikacjami.

Projektowanie ruchów między operacjami w rozmieszczeniu technologicznym ma na celu

minimalizację liczby przemieszczeń produktów pomiędzy układem oprzyrządowania w

kolejnych operacjach.

Projektowanie rozmieszczenia technologicznego.

-nieformalne-stosowane do małych problemów

-formalne- do większych problemów

Zalety rozmieszczenia technologicznego.

-Odmiany produktów mogą być wytwarzane za pomocą tego samego wyposażenia

-wyposażenie jest ogólnego przeznaczenia i tańsze niż specjalistyczne, używane w

rozmieszczeniu przedmiotowym

-jest odpowiednie dla małych wielkości produkcji i zmiennego zapotrzebowania

-wyroby mogą być wykonywane na specjalne zamówienie

-ludzie pracują w zwartych grupach i lubią środowisko pracy.

Wady;

-wymagane są wysokie kwalifikacje pracowników

-obciążenie transportu surowców i produktów jest duże

-małe sale wykorzystują w mniejszym stopniu wyposażenie i podwyższają koszty

jednostkowe.

Rozmieszczenie przedmiotowe Linia produkcyjna.

-grupuje całe wyposażenie używane do wytwarzania określonego produktu

-układa wyposażenie w linie w kolejności wykorzystania i organizuje transport

produkowanych jednostek wzdłuż- od początku do końca lini

-wykorzystuje specjalistyczne oprzyrządowanie które jest rozmieszczone w ten sposób, że

produkt przepływa stałym strumieniem między operacjami

-jest proste do zaprojektowania - głównym problemem jest płynność przepływu produktów

-wyposażenie linii dzieli się na liczbę wyodrębnionych stanowisk pracy, gdzie wykonywana

jest określona liczba operacji

-ilość czasu na każdym stanowisku musi być prawie jednakowa (zrównoważona linia).

Rozmieszczenie mieszana (technologiczne + przedmiotowe). Rozmieszczenie stałe

-produkty nie przemieszczają się a wszystkie operacje wykonywane są w jednym miejscu

-najczęściej wykorzystywane gdy produkt jest zbyt ciężki lub zbyt duży aby mógł być

przemieszczany.

Wady:

-wszystkie materiały muszą być dostarczane na miejsce

-ludzie wykonujący komponenty muszą być przeniesieni na miejsce

-C2f sto mamy problem z ograniczoną powierzchnią

-konieczność dotrzymania ściśle określonych terminów realizacji

-zmienne natężenie pracy

-wpływ czynników zewnętrznych.

Rozmieszczenie specjalistyczne.

Zadanie.

Obecna produkcja ręczna ma koszty stałe na poziomie 150 000 zł. Rocznie i koszty zmienne w wysokości 40 zł/szt. Przedsiębiorstwo rozważa możliwość zautomatyzowania produkcji o kosztach stałych 450 000 zł. Rocznie i kosztach zmiennych 20 zł/szt. Jaki poziom produkcji będzie wówczas opłacalny? 150 000 + 40D 450 000 + 20D 20D - 300 000 D = 15 000

---